Сандрык: Розніца паміж версіямі

'''СандрыкСа́ндрык'''{{sfn|БелЭн|2002}} (іт. {{lang-it|sandric}}, лац. {{Lang-la|sanidis}}, з грэч. [[Lang-el|σανις ]] — доскадошка)  — [[Архітэктура|архітэктурны]] элемент, невялікі прафіляваны [[карніз]], гарызантальная "«палічка"» над [[ліштва]]й аконнага ці дзвярнога праёма. Утылітарная функцыя сандрыка складаецца ў адводзе дажджавой вады ад праёма; візуальная  — у падкрэсленні гарызантальных чляненняў фасада. Чаргаванне прасценкі і праёмы з ліштвамі і сандрыкамі ствараюць пэўны рытм, які ўзмацняе [[Тэктоніка (мастацтва)|тэктанічныя]] ўласцівасці кампазіцыі фасада будынка. Аналагічную ролі адыгрываюць [[Гурт (архітэктура)|гурты]] і вертыкальныя [[Пілястра|пілястры]]. У [[архітэктура Старажытнай Грэцыі|архітэктуры Старажытнай Грэцыі]] такі элемент называлі гіпертырам (ύπέρ  — звыш, над і θύρα  — дзвярны шчыт). У кампазіцыі контрліштвы сандрык можа размяшчацца як у верхняй, так і ў ніжняй частцы. Можа абапірацца на [[кранштэйн]]ы, а ўверсе быць дапоўненым [[франтон]]ам, па баках  — [[пілястра]]мі ці калонкамі<ref> ''[[Віктар Георгіевіч Уласаў|Власов В. Г.]].'' Сандрик // Власов В.  Г.  Новый энциклопедический словарь изобразительного искусства. В 10 т.  — СПб.: Азбука-Классика.  — Т. VIII, 2008.  — С. 522—523 .{{ref-ru}}</ref>.

У класічнай архітэктуры гарызантальныя перакрыцці праёмаў тлумачаць у якасці [[антаблемент]]а, таму сандрык можа мець уласны архітраў, фрыз і карніз. Архітраў звычайна прафілююць, фрыз можа дапаўняцца арнаментам, як і валютападобныя кранштэйны, а карніз у форме [[Сіма (архітэктура)|сімы]] дапаўняцца лучковым ці трохвугольным франтонам<ref> ''Михаловский И.  Б. '' Теория классических архитектурных форм. - — М.: Изд-во Всесоюзной Академии архитектуры, 1937. - — С. 207—208 .{{ref-ru}}</ref>.

Блізкія формы: брыз-солей (сонцаахоўны казырок), броўка, парасоль (у архітэктуры  — парасонавы купал). Кананічную форму мае сандрык у кампазіцыі [[Брамантава акно|брамантава акна]] ў [[Палац Канчэлерыя|Палацца Канчэлерыя]] ў Рыме. Больш складаную ў варыяцыях [[Паладыева акно|паладыева акна]] і [[Серліяна|серліяне]]. У [[інтэр'ер]]ах сандрыкі цесна звязаны з афармленнем прасторы ў тым ці іншым мастацкім стылі<ref> The Elements of Style. An Encyclopedia of domestic architectural Detail.  — London: Reed Books Limited, 1991.  — Pp. 231—275 .{{ref-en}}</ref><ref> ''Бартенев И. А., Батажкова В.  Н. '' Русский интерьер XVII—XIX веков.  — Л.: Стройиздат, 1977 /{{ref-ru}}</ref><ref>''Бартенев И. А., Батажкова В.  Н. '' Русский интерьер XIX века.  — Л.: Художник РСФСР, 1984 .{{ref-ru}}</ref>.