Вікіпедыя

Менглі-Гірэй I: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др Менглі-Гірэй перанесена ў Менглі-Гірэй I: Ханов с таким именем было двое...
дадатак
Радок 1:
'''Менглі-Гірэй''' (крым. ''I Meñli Geray, ۱منكلى كراى‎''; 1445 — 15151445—1515)  — крымскі хан. Шосты сын [[Хаджы-Гірэй|Хаджы-Гірэя]].
 
Па некаторых дадзеных, правёў юнацтва і атрымаў выхаванне ў [[Феадосія|Кафе]].
 
У 1467  г. спрабаваў заняць сталец, але безпаспяхова. Сышоў у Кафу, дзе сабраў вакол сябе крымскіх беяў. З іх дапамогай у 1469  г. зрынуў брата [[Нур-Даўлет]]а і заняў ханскі сталец.
 
У 1475  г. падчас заваявання Крыма асманскімі войскамі, быў зрынуты. За супраціў туркам арыштаваны і адвезены ў [[Стамбул]], дзе правёў у палоне 3 гады. У 1478  г. султан [[Мехмед II]] пасадзіў Менглі-Гірэя на крымскі сталец, з умовай прызнання ханам турэцкага вяршэнства.
 
Працягваў палітыку бацькі, накіраваную на пазбаўленне ўсякай залежнасці ад Залатой Арды. Вярнуўшыся на сталец у якасці турэцкага васала, адбіў апошнія ардынскія набегі на Крым. У 1502  г. разграміў сталіцу Залатой Арды г. Сарай, што ў гістарычнай літаратуры лічыцца фіналам існавання Залатой Арды як дзяржавы.
 
Інтарэсы Менглі-Гірэя ў барацьбе з Ардой супадалі з інтарэсамі Масквы, па ініцыятыве якой дзвюма краінамі быў заключаны цесны саюз. Гэта, у сваю чаргу, выклікала рэзкае пагаршэнне традыцыйна сяброўскіх адносін Крыма з [[Каралеўства Польскае|Польшчай]] і [[ВКЛ|Літвой]], якія ў той момант знаходзіліся ў вострым канфлікце з Маскоўскім княствам з-за тэрытарыяльных дамаганняў апошняй.
 
Пабудаваў новую ханскую рэзідэнцыю - — Даўлет-Сарай, надаўшы тым самым рысы гарадскога паселішча Салачыку, у якім размяшчаўся новы палац. Апроч палаца, тут быў выбудаваны культава-адукацыйны комплекс з мячэццю і навучальнай установай.
 
Памёр у 1515  г. ▼
 
== Гл. таксама ==
 
* [[Газі-Гірэй I]]
 
▲Памёр у 1515 г.
== Літаратура ==
* Гайворонский О (А. Е.). [http://cidct.org.ua/ru/publications/Giray/index.html Созвездие Гераев]. Краткие биографии крымских ханов. — Симферополь: «Доля», 2003.
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Менглі-Гірэй_I"