Вікіпедыя

ISO: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Spo (размовы | уклад)
319 правак
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{арфаграфія}}
[[Выява:Iso logo.gif|міні|зьлева|Эмблема ІСА]]
{{Змест справа}}
Радок 13 ⟶ 12:
 
== Склад ІСА ==
На сённяшні дзень у склад ІСА уваходзяць 157 краін сваімі нацыянальнымі арганізацыямі па стандартызацыі. Беларусь прадстаўляе [[Рэспубліканскае агенцтва па тэхнічным рэгуляванні і мэтралогіі]] ў якасьціякасці камітэта — чальца ІСА. Усяго ў складзе ІСА больш 80 камітэтаў-чальцоў. Акрамя камітэтаў-чальцоў чалецтва ў ІСА можа мець статут чальцоў-карэспандэнтаў, якімі зьяўляюцца арганізацыі па стандартызацыі дзяржаў, што аднесены да развіваючыхся. Катэгорыя чалец-абанэнт уведзеная для развіваючыхся краін. Камітэты-чальцы маюць права прымаць удзел у працы любога тэхнічнага камітэта ІСА, галасаваць па праектах стандартаў, абірацца ў склад Рады ІСА і быць прадстаўленымі на паседжаннях Генеральнай асамблеі. Чальцы-карэспандэнты (іх 25) не вядуць актыўнай працы ў ІСА, але маюць права на атрыманне інфармацыі аб распрацоўваных стандартах. Чальцы-абанэнты выплачваюць палёгкавыя ўнёскі, маюць магчымасьцьмагчымасць быць у курсе міжнароднай стандартызацыі.
 
== Арганізацыйная структура ==
Радок 22 ⟶ 21:
 
=== Рада ===
''Рада'' кіруе працай ІСА у перапынках паміж сэсіямі Генеральнай асамблеі. Рада мае права, не склікаючы Генеральнай асамблеі, накіраваць у камітэты-чальцы пытанні для кансультацыі або даручыць камітэтам-чальцам іх рашэнне. На паседжаннях Рады рашэння прымаюцца большасьцюбольшасцю галасоў прысутных на паседжанні камітэтаў-чальцоў Рады. У пэрыяд паміж паседжаннямі і пры неабходнасьцінеабходнасці Рада можа прымаць рашэнні шляхам перапіскі.
 
Радзе ІСА падпарадкоўваецца сем камітэтаў: ПЛАКА (тэхнічнае бюро), СТАКА (камітэт па вывучэнні навуковых прынцыпаў стандартызацыі); КАСКА (камітэт па адзнацы адпаведнасьціадпаведнасці); ІНФКА (камітэт па навукова-тэхнічнай інфармацыі); ДЭВКА (камітэт па аказанні дапамогі краінам, што развіваюцца); КАПОЛКА (камітэт па абароне інтэрасаў спажыўцоў); РЭМКА (камітэт па стандартных узорах).
 
==== ПЛАКА ====
ПЛАКА (PLACO — Planning Committee) падрыхтоўвае прапановы па планаванні працы ІСА, па арганізацыі і каардынацыі тэхнічных бакоў працы. У сфэру працы ПЛАКА уваходзяць разгляд прапаноў па стварэнні і роспуску тэхнічных камітэтаў, азначэнне вобласьцівобласці стандартызацыі, якой павінны займацца камітэты.
 
==== СТАКА ====
СТАКА (STACO — Standing Committee for the Study of Principles of Standardization) абавязаны аказваць мэтадычную і інфармацыйную дапамогу Радзе ІСА па прынцыпах і мэтодыцы распрацоўкі міжнародных стандартаў. Сіламі камітэта праводзяцца вывучэнне засноўвалых прынцыпаў стандартызацыі і падрыхтоўка рэкамэндацый па дасягненні аптымальных вынікаў у дадзенай вобласьцівобласці. СТАКА займаецца таксама тэрміналёгіяй і арганізацыяй сэмінараў па ўжыванні міжнародных стандартаў для развіцця гандлю.
 
==== КАСКА ====
КАСКА (CASCO — Committee on conformity assessment) займаецца пытаннямі пацверджання адпаведнасьціадпаведнасці прадукцыі, паслуг працэсаў і сыстэмсістэм якасьціякасці патрабаванням стандартаў, вывучаючы практыку гэтай дзейнасьцідзейнасці і аналізуючы інфармацыю. Камітэт распрацоўвае кіраўніцтвы па выпрабаваннях і адзнацы адпаведнасьціадпаведнасці (сэртыфікацыі) прадукцыі, паслуг, сыстэмсістэм якасьціякасці, пацверджанню кампэтэнтнасьцікампэтэнтнасці выпрабавальных лябараторый і органаў па сэртыфікацыі. Важная вобласьцьвобласць працы КАСКА — садзейнічанне ўзаемнаму прызнанню і прыняццю нацыянальных і рэгіянальных сыстэмсістэм сэртыфікацыі, а таксама выкарыстанню міжнародных стандартаў у вобласьцівобласці выпрабаванняў і пацверджанні адпаведнасьціадпаведнасці. КАСКА сумесна з МЭК падрыхтаваны цэлы шэраг кіраўніцтваў па розных аспэктах сэртыфікацыі, якія шырока выкарыстоўваюцца ў краінах-чальцах ІСА і МЭК: прынцыпы, выкладзеныя ў гэтых дакумэнтах, улічаныя ў нацыянальных сыстэмахсістэмах сэртыфікацыі, а таксама служаць асновай для дамоў па адзнацы адпаведнасьціадпаведнасці ўзаемапастаўлянай прадукцыі ў гандлёва-эканамічных сувязях краін розных рэгіёнаў. КАСКА таксама займаецца пытаннямі стварэння агульных патрабаванняў да аўдытараў па акрэдытацыі выпрабавальных лябараторый і адзнацы якасьціякасці працы акрэдытуючых органаў; узаемнага прызнання сэртыфікатаў адпаведнасьціадпаведнасці прадукцыі і сыстэмсістэм якасьціякасці і інш.
 
==== ДЭВКА ====
ДЭВКА (DEVCO — Commitete on developing country matters) вывучае запыты развіваючыхся краін у вобласьцівобласці стандартызацыі і распрацоўвае рэкамэндацыі па садзейнічанні гэтым краінам у дадзенай вобласьцівобласці. Галоўныя функцыі ДЭВКА: арганізацыя абмеркавання ў шырокіх маштабах усіх аспэктаў стандартызацыі ў развіваючыхся краінах, стварэнне ўмоў для абмену досведам з развітымі краінамі; падрыхтоўка адмыслоўцаў па стандартызацыі на базе розных навучалых цэнтраў у развітых краінах; садзейнічанне азнаямленчым паездкам адмыслоўцаў арганізацый, што займаюцца стандартызацыяй у развіваючыхся краінах; падрыхтоўка вучэбных дапаможнікаў па стандартызацыі для развіваючыхся краін; стымуляванне развіцця двухбаковага супрацоўніцтва прамыслова развітых і развіваючыхся дзяржаў у вобласьцівобласці стандартызацыі і мэтралёгіі. У гэтых кірунках ДЭВКА супрацоўнічае з [[ААН]]. Адным з вынікаў сумесных высілкаў стала стварэнне і функцыянаванне міжнародных цэнтраў навучання.
 
==== КАПОЛКА ====
КАПОЛКА (COPOLCO — Committee on consumer policy) вывучае пытанні забеспячэння інтэрасаў спажыўцоў і магчымасьцімагчымасці садзейнічання гэтаму праз стандартызацыю; абагульняе досвед удзелу спажыўцоў у стварэнні стандартаў і складае праграмы па навучанні спажыўцоў у вобласьцівобласці стандартызацыі і давядзенню да іх неабходнай інфармацыі аб міжнародных стандартах. Гэтаму спрыяе пэрыядычнае выданне Пераліку міжнародных і нацыянальных стандартаў, а таксама карысных для спажыўцоў кіраўніцтваў: «Параўнальныя выпрабаванні спажывецкіх тавараў», «Інфармацыя аб таварах для спажыўцоў», «Распрацоўка стандартных мэтадаў вымярэння эксплюатацыйных характарыстак спажывецкіх тавараў» і інш.
 
КАПОЛКА удзельнічаў у распрацоўцы кіраўніцтва ІСА/МЭК па падрыхтоўцы стандартаў бяспекі.
 
==== РЭМКА ====
РЭМКА (REMCO — Committee on reference materials) аказвае мэтадычную дапамогу ІСА шляхам распрацоўкі адпаведных кіраўніцтваў па пытаннях, датычным стандартных узораў (эталёнаў). Так, падрыхтаваны даведнік па стандартных узорах і некалькі кіраўніцтваў: «Спасылка на стандартныя ўзоры ў міжнародных стандартах», «Атэстацыя стандартных узораў. Агульныя і статыстычнае прынцыпы» і інш. Акрамя таго, РЭМКА — каардынатар дзейнасьцідзейнасці ІСА па стандартных узорах з міжнароднымі мэтралягічнымі арганізацыямі, у прыватнасьціпрыватнасці, з МАЗМ — Міжнароднай арганізацыяй заканадаўчай мэтралёгіі.
 
== Парадак распрацоўкі стандартаў ==
Міжнародны стандарт з'яўляецца вынікам [[кансэнсус]]у паміж удзельнікамі арганізацыі ІСА. Ён можа выкарыстоўвацца непасрэдна або шляхам укаранення ў нацыянальныя стандарты розных краін.
 
Міжнародныя стандарты распрацоўваюцца тэхнічнымі камітэтамі ІСА (ТК) і падкамітэтамі (ПК) падчас шасьцістадыйнагашасцістадыйнага працэсу:
* Стадыя 1: Стадыя прапановы
* Стадыя 2: Падрыхтоўчая стадыя
Радок 101 ⟶ 100:
|   |  
| &nbsp; | 20.98<br />Праект выдалены
| &nbsp; | 20.99<br />РЧ ухвалены для рэгістрацыі ў якасьціякасці ЧК (чарнавіка камітэта)
|-
| &nbsp; | 30<br />Стадыя камітэта
Радок 110 ⟶ 109:
| &nbsp; | &nbsp;
| &nbsp; | 30.98<br />Праект выдалены
| &nbsp; | 30.99<br />ЧК ухвалены для рэгістрацыі ў якасьціякасці ЧМС (чарнавіка міжнароднага стандарту)
|-
| &nbsp; | 40<br />Стадыя пытанняў
Радок 119 ⟶ 118:
| &nbsp; | 40.93<br />Поўная справаздача апублікаваны: вынікі новага галасавання за ЧМС
| &nbsp; | 40.98<br />Праект выдалены
| &nbsp; | 40.99<br />Поўная справаздача апублікаваны: ЧМС ухвалены для рэгістрацыі ў якасьціякасці КЧМС (канчатковая рэдакцыя чарнавіка міжнароднага стандарту)
|-
| &nbsp; | 50<br />Стадыя ўхвалы
Радок 158 ⟶ 157:
|}
 
Калі ў пачатку працы над праектам стандарту ўжо маецца больш або меней завершаны дакумэнт, напрыклад, стандарт, распрацаваны іншай арганізацыяй, некаторыя стадыі можна апусьціцьапусціць. Пры так званай «паскоранай працэдуры» дакумэнт накіроўваецца непасрэдна на ўхвалу чальцам ІСА у якасьціякасці чарнавіка міжнароднага стандарту (ЧМС) (стадыя 4) або, калі дакумэнт быў распрацаваны міжнародным органам стандартызацыі, прызнанай Радай ІСА, у якасьціякасці канчатковай рэдакцыі чарнавіка Міжнароднага стандарту (КЧМС, стадыя 5), без мінання папярэдніх стадый.
 
Ніжэй прыводзіцца агляд усіх шасьцішасці стадый:
 
Больш падрабязнае апісанне працэсу распрацоўкі міжнародных стандартаў гл. у публікацыі «[http://www.iso.org/iso/standards_development/processes_and_procedures/iso_iec_directives_and_iso_supplement.htm Дырэктывы ІСА/МЭК], Частка 1, Працэдурныя правілы».
Радок 166 ⟶ 165:
=== Стадыя 1: Стадыя прапановы ===
Першы крок у распрацоўцы міжнароднага стандарту — пацверджанне таго, што пэўны міжнародны стандарт неабходны. Новая прапанова (НП) накіроўваецца на галасаванне чальцам які адпавядае ТК або ПК, каб вызначыць неабходнасьцьнеабходнасць уключэннья адпавядага пункта ў праграму працы.
 
Прапанова прымаецца, калі большасьцьбольшасць У-чальцоў ТК/ПК («удзельнікі») галасуюць «за», і калі прынамсі пяць У-чальцоў заяўляюць аб тым, што прымуць актыўны ўдзел у праекце. На гэтай стадыі звычайна прызначаецца лідэр праекту, адказны за дадзены пункт праграмы.
 
=== Стадыя 2: Падрыхтоўчая стадыя ===
Радок 176 ⟶ 175:
=== Стадыя 3: Стадыя камітэта ===
Як толькі першы чарнавік камітэта готаў, ён рэгіструецца Галоўным Сакратарыятам ІСА. Ён рассылаецца для зацемак і, калі неабходна, галасаванні Ў-чальцоў ТК/ПК. Могуць рыхтавацца розныя рэдакцыі чарнавіка камітэта, датуль, пакуль ня будзе дасягнуты кансэнсус па тэхнічным утрыманні тэксту. Як толькі кансэнсус дасягнуць, тэкст канчаткова рэдагуецца для падання ў якасьціякасці чарнавіка міжнароднага стандарту (ЧМС).
 
=== Стадыя 4: Стадыя пытанняў ===
Чарнавік міжнароднага стандарту (ЧМС) распаўсюджваецца сярод усіх чальцоў ІСА Галоўным Сакратарыятам ІСА для галасавання і зацемак на працягу пяці месяцаў. Ён ухваляецца для падання ў якасьціякасці канчатковай рэдакцыі чарнавіка міжнароднага стандарту (КЧМС), калі дзве траціны Ў-чальцоў ТК/ПК выказваюцца «за», і ня больш адной чвэрці ад агульнай колькасьціколькасці галасоў пададзеныя «супраць». Калі крытэры ўхвалы не выкананыя, тэкст вяртаецца ў зыходны ТК/ПК для наступнага вывучэння, і выпраўлены дакумэнт зноў публікуецца для галасавання і зацемак у якасьціякасці чарнавіка міжнароднага стандарту.
 
=== Стадыя 5: Стадыя ўхвалы ===
Канчатковая рэдакцыя чарнавіка міжнароднага стандарту (КЧМС) распаўсюджваецца сярод усіх чальцоў ІСА Галоўным Сакратарыятам ІСА для выніковага галасавання за/супраць на працягу двух месяцаў. Калі ў гэты пэрыяд паступаюць тэхнічныя зацемкі, на гэтай стадыі яны ўжо не разглядаюцца, але рэгіструюцца для аналізу падчас будучага перагляду дадзенага міжнароднага стандарту. Тэкст ухваляецца для падання ў якасьціякасці канчатковай рэдакцыі чарнавіка міжнароднага стандарту (КЧМС), калі дзве траціны Ў-чальцоў ТК/ПК выказваюцца «за», і ня больш адной чвэрці ад агульнай колькасьціколькасці галасоў пададзеныя «супраць». Калі гэтыя крытэры ўхвалы не выкананыя, стандарт вяртаецца ў зыходны ТК/ПК для перагляду з улікам тэхнічных чыннікаў, прадстаўленых у падтрымку галасоў «супраць».
 
=== Стадыя 6: Стадыя публікацыі ===
Калі канчатковая рэдакцыя чарнавіка міжнароднага стандарту ўхваленая, у выніковы тэкст дазваляецца, пры ўзнікненні такой неабходнасьцінеабходнасці, уносіць толькі невялікую рэдактарскую праўку. Выніковы тэкст адсылаецца ў Галоўны Сакратарыят ІСА, які публікуе дадзены міжнародны стандарт.
 
=== Перагляд стандартаў ===
Усе міжнародныя стандарты рэцэнзуюцца ўсімі чальцамі ІСА, прынамсі, праз тры гады пасля публікацыі і кожныя пяць гадоў пасля першага рэцэнзавання. Рашэнне аб пацверджанні, пераглядзе або водгуку міжнароднага стандарту прымаецца большасьцюбольшасцю галасоў У-чальцоў ТК/ПК.
 
== Глядзіце таксама ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/ISO"