Макемаке (карлікавая планета): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 35:
|}
[[Выява:Makemake hubble.png|thumb|Фота з тэлескопа імя Хабла]]
'''Макемаке''' ('''136472 Makemake''' па каталогу ЦМП) - найбуйнейшы з вядомых аб'ектаў [[Пояс Койпера | пояса Койпера]] сярод КьюбіванаК'юбівана і трэцяя па велічыні з вядомых [[карлікавая планета | карлікавых планет]] ў [[Сонечная сістэма|Сонечнай сістэме]]. Сваё незвычайнае імя атрымаў у гонар рапануйского бога багацця Маке-Маке. Дыяметр Макемаке - тры чвэрці ад дыяметра [[Малая планета Плутон|Плутона]]. У Макемаке не выяўлена [[Спадарожнік| спадарожнікаўспадарожнік]]аў, што робіць яго ўнікальным сярод найбуйнейшых аб'ектаў пояса Койпера. Тэмпература на паверхні Макемаке экстрэмальна нізкая, прыкладна 30 [[кельвін|К]] (-243 ° C); гэта можа азначаць, што яго паверхня пакрыта метанавым і, магчыма, [[азот]]ным лёдам.
 
Аб'ект быў адкрыты [[31 сакавіка]] [[2005]] года групай астраномаў на чале з Майклам Браўнам, аб яго адкрыцці было афіцыйна заяўлена [[29 ліпеня]] [[2005]] года. Першапачаткова быў вядомы як '''2005 FY9''', затым - як малая планета № 136472. [[11 чэрвеня]] [[2008]] года [[Міжнародны астранамічны саюз]] (МАС) уключыў Макемаке ў спіс кандыдатаў на прысваенне статусу «плутоіда» (так называюць карлікавыя планеты за арбітай [[Планета Нептун|Нептуна]]). З ліпеня 2008 года Макемаке афіцыйна лічыцца плутоідам, нароўні з [[Малая планета Плутон|Плутонам]], [[Малая планета Хаумеа| Хаумеа]] і [[Малая планета Эрыс|аб'ектам Эрыс]].
Радок 56:
У 2009 годзе Макемаке знаходзіўся на адлегласьці ў 52 а. а. ад Сонца, амаль у самой далёкай ад Сонца кропцы сваёй арбіты.Яго арбіта падобная з арбітай [[Малая планета Хаумеа | Хаўмеа]] сваім высокім нахілам (29 °) і ўмераным эксцэнтрысітэтам (каля 0, 16). Аднак арбіта Макемаке крыху далей ад Сонца па сваёй вялікай паўвосі і перыгелія. Яго арбітальны пэрыяд блізкі да 310 гадоў . Для параўнання, у Плутона ён складае 248 гадоў, а ў Хаўмеа - 283 году. Як Макемаке, так і Хаумеа ў пачатку XXI стагоддзя знаходзяцца высока над экліптыкай, на кутнім адлегласці каля 29 °, пры гэтым Макемаке рухаецца да свайго афэлія, якога дасягне ў 2033 г.
 
Макемаке класіфікуецца як кьюбіванак'юбівана; гэта азначае, што яго арбіта знаходзіцца на дастатковым выдаленні ад Нептуна, каб заставацца ўстойлівай на працягу ўсяго існавання Сонечнай сістэмы. У адрозьненнеадрозненне ад плутына, якія знаходзяцца з Нептунам ў рэзанансе 2:3, класічныя аб'екты ў пэрыгеліі аддаляюцца на значнае адлегласць ад Сонца, у зоны, свабодныя ад гравітацыйных абурэнняў, якія ствараюцца Нептунам. Такія аб'екты валодаюць даволі нізкім эксцэнтрысітэтам (каля 0,2) і звяртаюцца вакол Сонцы па планэтападобных арбітах (яны праходзяць блізка да плоскасці экліптыкі і амаль кругавыя, як у планет). Аднак Макемаке - член «дынамічна гарачага» класа класічных аб'ектаў пояса Койпера; гэта азначае, што ён мае высокі лад у параўнанні з астатнімі членамі групы. Магчыма, Макемаке знаходзіцца ў арбітальным рэзанансе 11:6 з Нептунам.
 
== Фізічныя характарыстыкі ==