Дрысвяты (аграгарадок): Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
ілюстрацыя |
||
Радок 1:
{{Значэнні|Спасылка=Дрысвяты}}▼
{{НП-Беларусь
|статус = Вёска
Радок 65 ⟶ 66:
|add3 =
}}
▲{{Значэнні|Спасылка=Дрысвяты}}
[[Выява:Пакланнее Вешчуноў.jpg|250px|thumb|Пакланенне Вешчуноў. 16 — 17 ст. Дошка, яечная тэмпера]]
'''Дрысвяты''' — вёска ў складзе [[Відзаўскі сельсавет|Відзаўскага сельсавета]] [[Браслаўскі раён|Браслаўскага раёна]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]], на паўднёва-ўсходнім беразе возера [[Возера Дрысвяты|Дрысвяты (Друкшай)]]. За 32 км на паўднёвы захад ад [[Браслаў|Браслава]].
Радок 76 ⟶ 78:
[[Image:Drysviaty plan 17-18 cc.jpg|thumb|Шведскі план астраўной часткі Дрыствят (сяр. 17 ст.)]]
Востраў Замак злучаўся з берагам возера двума мастамі, якія згадваюцца ў шэрагу гістарычных крыніц. У 1622 мястэчка на востраве згарэла і было адноўлена на беразе. Пэўны час будаваліся дамы і на востраве. У
Да канца 18 ст. Дрысвяты былі дзяржаўным уладаннем і аддаваліся ў часовае трыманне ваяводам віленскім. Дзяржаўцамі гэтых уладанняў былі пераважна прадстаўнікі [[род Радзівілаў|роду Радзівілаў]]. Сярод іх крыніцы згадваюць Мікалая (1470—1522), Крыштафа (1547—1603), Караля («Пане Каханку»; 1734—1790). У канцы 17 ст. дзяржаўцам быў вялікі гетман літоўскі і ваявода віленскі К. Я. Сапега. Адміністрацыйна-судовае кіраванне ў Дрысвятах ад імя дзяржаўцы ажыццяўляў намеснік. У 1780 Дрысвяцкі ключ перайшоў у прыватную ўласнасць Радзівілаў (у якасці кампенсацыі за 2 млн злотых, якія дзяржаўны скабр быў вінен магнатам). Ад Радзівілаў Дрысвяты ў 1790 набывае вядомы дзяржаўны дзеяч, кампазітар М. К. Агінскі. У 1794 ён прадае маёнтак і ў гэтым жа годзе ўносіць у фонд [[паўстанне Т. Касцюшкі|паўстання Т. Касцюшкі]] 118 тыс. злотых. У жніўні 1794 паўстанцкі атрад пад камандаваннем М. Агінскага дзейнічае непадалёку ад Дрысвятаў. Пры падаўленні паўстання мястэчка было разрабавана і спалена. Паводле люстрацыі 1794 тут налічвалася 45 дымоў. У канцы 18 ст. існавала парафіяльная школа (1781 — 15 вучняў, 1782 — 19). У 19 ст. Дрысвяты — цэнтр воласці Браслаўскага павета Віленскай губерніі, з 1843 Новааляксандраўскага павета Ковенскай губерніі. Дрысвяцкі ключ распаўся на шэраг дробных маёнткаў. У 1794—1865 Дрысвятамі валодалі Лапацінскія. За ўдзел у паўстанні 1863—1864 гадоў Г. Лапацінская была выслана ў Тамбоўскую губернію, а яе маёмасць распрададзена. 3 1865 уладальнікам Дрысвятаў стаў рыжскі губернатар А. Эцінген, у пачатку 20 ст. маёнткам валодалі бароны Гільдэнбанды. У канцы 19 ст. у мястэчку 205 жыхароў.
Радок 100 ⟶ 102:
== Літаратура ==
* Дрысвяты // Памяць : Браслаўскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал. К. В. Велічковіч і інш. — Мн., 1998. — С. 676—678.
* Катлярчук, А. Швэды ў гісторыі й культуры беларусаў.
* Кузняцоў, С. На скрыжыванні трох граніц / С. Кузняцоў // Звязда. — 2005. — 27.9., 28.9.
* Шпакоўская Г. Дрысвяты / Г. Шпакоўская // Народнае слова. — 2006. — 16.9.
|