Антоні Гарэцкі (польск.: Antoni Gorecki; 1787 — 18 верасня 1861, г. Парыж) — польскі паэт, сатырык і байкапісец; адзін з кіраўнікоў паўстання 1830-31 гадоў.

Антоні Гарэцкі
польск.: Antoni Gorecki

Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 1787[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 18 верасня 1861(1861-09-18)[3]
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Жонка Вераніка з Эйдзятовічаў[d]
Дзеці Тадэвуш Гарэцкі і Людвік Гарэцкі[d]
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці паэт, пісьменнік
Мова твораў польская
Грамадская дзейнасць
Член у
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфічныя звесткі правіць

Вучыўся ў Віленскім універсітэце, рана пазначыўся як таленавіты паэт. У 1812 далучыўся да польска-літвінскіх частак, якія ваявалі на баку Напалеона. Пасля амністыі жыў у Вільні, блізка сябраваў з філаматамі, добра ведаў А. Міцкевіча, уваходзіў у таварыства шубраўцаў і быў адным з аўтараў газеты «Wiadomości brukowe». Валодаў несамавітым пачуццём гумару, яго байкі, жарты, вострыя слоўкі паўтарала ўся Вільня[4]. У час паўстання 1830—1831 гадоў быў адным з яго кіраўнікоў і таму пасля задушэння супраціву не меў права на амністыю. Паводле царскага ўказу ён быў аднесены да першай катыгорыі ўдзельнікаў паўстання, што цягнула за сабой канфіскацыю маёнткаў, пазбаўленне ўсіх правоў і катаргу. Антоні Гарэцкі выехаў за мяжу, пакінуўшы сям’ю, і больш на радзіму не вярнуўся. Пахаваны на могілках Манмарансі ў Парыжы.

Разам з жонкай Веранікай мелі сыноў Людвіга і Тадэвуша, апошні стаў вядомым мастаком, а таксама дачок Ружу, Камілу і Ганну[5].

Выбраная бібліяграфія правіць

  1. «Bajki», Paryż (1868) Biblioteka Ludu Polskiego, zeszyt 57 (wybór)
  2. «Pieśni», Paryż (1868) Biblioteka Ludu Polskiego, zeszyt 54 (wybór; z przedmową L. Rettla)
  3. Pisma, wyd. E. Gorecki, Lipsk 1877 (z przedmową wydawcy), zawartość: Poezje Litwina; Bajki i poezje nowe; Kłosek polski; Wolny głos; Siewba; Nowy zbiorek wierszy; Jeszcze tomik pism; Wiersze różne; Rozmaitości; Pieśń polska
  4. Pisma, t. 1-2 (wyd. uprawnione E. Ł. Kasprowicza), Lipsk 1886 Biblioteka Pisarzy Polskich, t. 80-81 (zawartość: Poezje Litwina; Bajki i poezje nowe; Kłosek polski; Wolny głos; Siewba; Nowy zbiorek wierszy; Jeszcze tomik pism; Wiersze różne; Rozmaitości)
  5. Diabeł i zboże. Bajki, epigramaty, wiersze, wyd. J. Szeląg (Z. Mitzner), Warszawa 1950, Biblioteka Szpilek nr 6 (wybór).

Зноскі

  1. Swartz A. Antoni Gorecki — 2007.
  2. Antoni Gorecki // Faceted Application of Subject Terminology Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б в г д http://tnk.krakow.pl/czlonkowie/gorecki-antoni/ Праверана 30 жніўня 2022.
  4. С. Куль-Сяльверстава (2012)
  5. Roman Gorecki: «Podobnie jak moi przodkowie najbardziej cenię wolność» (польск.)

Літаратура правіць