Антрапаніміка

Антрапаніміка (ад грэч. ἄνθρωπος «чалавек» і ὄνομα «імя») — раздзел анамастыкі, які вывучае імёны, прозвішчы, імёны па бацьку, псеўданімы і пад.

Прадмет антрапанімікі

Антрапаніміка даследуе:

• асаблівасці ўтварэння антрапонімаў,
• асноўныя прынцыпы намінацыі чалавека,
• шляхі пераходу апелятыва ў антрапонім і наадварот,
• храналагічныя характарыстыкі антрапонімаў, іх змены ў часе, утварэнне розных форм найменавання чалавека,
• словаўтварэнне розных класаў антрапонімаў,
• функцыянаванне тых ці іншых антрапонімаў у мове на розных храналагічных зрэзах.

Антрапаніміка таксама вырашае ўласна практычныя праблемы:

• правапіс антрапонімаў,
• перадача антрапонімаў у іншых мовах.

Развіццё антрапанімікі

Антрапаніміка, разам з тапанімікай, вылучылася ў асобную галіну анамастыкі ў 1960—1970-х гг. Да гэтага ў навуковых працах на азначэнне антрапанімікі часта ўжываўся тэрмін «анамастыка».

У 1960-х пачалося сістэмнае навуковае вывучэнне беларускіх антрапонімаў. З’явіліся працы Мікалая Бірылы:

• Бірыла М. В. Беларускія антрапанімічныя назвы ў іх адносінах да антрапанімічных назваў іншых славянскіх моў (рускай, украінскай, польскай). Мінск, 1963.
• Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія ў 3 ч. Ч. 1. Уласныя імёны, імёны-мянушкі, імёны па бацьку, прозвішчы / М. В. Бірыла. — Мн.: Навука і тэхніка, 1966. — 328 с.
• Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія ў 3 ч. Ч. 2. Прозвішчы, утвораныя ад апелятыўнай лексікі / М. В. Бірыла. — Мн.: Навука і тэхніка, 1969. — 505 с.
• Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія. 3. Структура ўласных мужчынскіх імён. Мінск, 1982.
• Бірыла М. В. Тыпалогія і геаграфія славянскіх прозвішчаў. Мінск, 1988.

Літаратура

• Сучасная беларуская мова: Уводзіны. Фанетыка. Фаналогія. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія. Лексікалогія. Лексікаграфія. Фразеалогія. Фразеаграфія: Вучэб. дапам. / Я. М. Камароўскі, В. П. Красней, У. М. Лазоўскі і інш. — 2-е выд., дапрац. і дап. — Мн. : Выш. школа, 1995. — 334 с. ISBN 985-06-0075-6.