Архіў Ніцшэ (ням.: Nietzsche-Archiv) — першая арганізацыя, якая прысвяціла сябе архіваванню і дакументаванню жыцця і дзейнасці філосафа Фрыдрыха Ніцшэ; усе крыніцы былі атрыманы ад Элізабэт Фёрстэр-Ніцшэ, сястры філосафа.

Архіў Ніцшэ

Архіў Ніцшэ быў заснаваны ў 1894 годзе ў Наўмбургу, і знайшоў пастаяннае месцазнаходжанне ў Веймары. Яго гісторыя да сярэдзіны 20-га стагоддзя была цесна звязана з яго заснавальніцай і на працягу многіх гадоў ім кіруючай Элізабэт Фёрстэр-Ніцшэ, сястрой філосафа. Нягледзячы на ​​тое, што з моманту свайго існавання архіў падвяргаўся шматлікай крытыцы за пераробку або нават падробку дакументаў для падтрымкі пэўных ідэалагічных мэт, да канца Другой сусветнай вайны архіў быў цэнтральным месцам для ўспрымання Ніцшэ ў Германіі. У ГДР ён быў далучаны да Nationale Forschungs- und Gedenkstätten der klassischen deutschen Literatur in Weimar (Нацыянальныя даследчыя і мемарыяльныя комплексы класічнай нямецкай літаратуры ў Веймары), і афіцыйна распушчаны ў 1956 годзе. Яго фонды сталі даступнымі для заходніх даследчыкаў, у першую чаргу Мацыно Манцінары, які замяніў сумніўныя старыя выданні Ніцшэ з Архіва на новыя. У ГДР, аднак, Ніцшэ па-ранейшаму быў забароненым аўтарам, пад забаронай былі ўсе яго творы.

Пасля ўз'яднання Германіі фонды архіва знаходзяцца ў валоданні Stiftung Weimarer Klassik, які цяпер называецца Klassik Stiftung Weimar. Месца знаходжання архіва, Villa Silberblick, цяпер з'яўляецца музеем.

Гісторыя правіць

Мэты правіць

Элізабэт Фёрстэр планавала стварэнне Архіва Ніцшэ пасля свайго вяртання ў Германію з Парагваю восенню 1893 года. Мэта архіва складалася ў збіранні рэсурсаў, каб не дапусціць іх рассейвання і забяспечыць манаполію на іх каштоўнасць, што не было нечым незвычайным у той час.

З пачатку 1890-х гадоў цікаўнасць да твораў Ніцшэ ў нямецкамоўным свеце каласальна ўзрасла. Архіў Ніцшэ спрабаваў дамагчыся законных правоў на інтэрпрэтацыю Фрыдрыха Ніцшэ і яго філасофіі у публічных дыскусіях. Гэтыя дыскусіі забяспечваліся не толькі біяграфіямі аўтарства Элізабэт Фёрстэр-Ніцшэ, але і мноствам часопісаў і газетных артыкулаў, паступаўшых з Архіва і ваколіц. Фёрстэр-Ніцшэ ўжо з юнацтва збірала дакументы свайго брата, а потым пачала скупляць усю яго паштовую перапіску на значную суму. Таму гэтыя лісты прама ці ўскосна былі апублікаваны ў архіве разам з працамі Ніцшэ. Іншай прычынай выдавецкага шаленства з боку архіва і манапалізацыі ім творчасці Ніцшэ таксама магло быць атрыманне ад іх вялікіх прыбыткаў.

Спасылкі правіць