Бісексуальнасць — у шырокім сэнсе слова феномен чалавечай сексуальнасці, які ўключае або можа ўключаць у сябе бісексуальную арыентацыю, бісексуальную ідэнтычнасць і/або бісексуальныя паводзіны.

Бісексуальнасць
Сцяг бісексуалаў

У вузейшым сэнсе слова бісексуальнасць — гэта бісексуальная арыентацыя, то бок адна з шматлікіх магчымых сексуальных арыентацый, вызначаная як эмацыйная, рамантычная (платанічная), эратычная (пачуццёвая) і/або палавая цяга да асоб як свайго, так і процілеглага полу, не абавязкова ў роўнай ступені і не абавязкова адначасова.

Двума іншымі сексуальнымі арыентацыямі з'яўляюцца гомасексуальнасць і гетэрасексуальнасць.

Амерыканскі сацыёлаг Кінсі у сваіх даследаваннях чалавечай сексуальнасці прапанаваў шкалу сексуальнасці (так званая шкала Кінсі), у якой адной з падшкал выступае гома/бі/гетэрасексуальнасць, нараўне з такімі падшкаламі, як гома/бі/гетэрасацыяльнасць, гома/бі/гетэраэстэтычнасць, гомо/бі/гетэраэратычнасць і інш.

З-за шматзначнасці паняцця «бісексуальнасць» у навуковай літаратуры апошнім часам прынята карыстацца ўдакладняючымі або вузейшымі паняццямі, напрыклад, казаць пра бісексуальную арыентацыю або бісексуальныя паводзіны, пра бісексуальнасць агулам (як пра з'яву) або пра бісексуальнасць як пункт на падшкале «сексуальнасць» шкалы Кінсі, за выключэннем сітуацый, калі сэнс паняцця «бісексуальнасць» ясны з кантэксту.

Паняцце «бісексуал(ка)» і адпаведная ідэнтычнасць правіць

Бісексуал — у беларускай мове бісексуальны мужчына. У англійскай мове bisexual тычыцца як мужчын, так і жанчын: male bisexual і female bisexual, або bisexual man і bisexual woman. Але ў беларускай мове прынята зваць бісексуальных жанчын бісексуалкамі.

Паняцце «бісексуал(ка)» гэтак жа неадназначна, як і само паняцце «бісексуальнасць» — у адным кантэксце яно можа пазначаць чалавека з бісексуальнай арыентацыяй, у іншым кантэксце — чалавека з бісексуальнай ідэнтычнасцю, у трэцім — чалавека, які практыкуе бісексуальныя паводзіны.

Бісексуальная ідэнтычнасць — самаідэнтыфікацыя бісексуалам або бісексуалкай.

Гл. таксама правіць

Літаратура правіць

На англійскай

  • Garrett Jones Coming Clean about Bisexuality, 2000.
  • Louis Crompton Homosexuality and Civilization, Cambridge, Mass. and London, 2003. ISBN 0-674-01197-X
  • Michel Larivière Homosexuels et bisexuels célèbres, Delétraz Editions, 1997. ISBN 2-911110-19-6
  • Kenneth J. Dover Greek Homosexuality, New York; Vintage Books, 1978. ISBN 0-394-74224-9
  • Thomas K. Hubbard Homosexuality in Greece and Rome, U. of California Press, 2003. [1] Архівавана 6 снежня 2005. ISBN 0-520-23430-8
  • Herald Patzer. Die Griechische Knabenliebe [Greek Pederasty], Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1982. In: Sitzungsberichte der Wissenschaftlichen Gesellschaft an der Johann Wolfgang Goethe-Universität Frankfurt am Main, Vol. 19 No. 1.
  • W. A. Percy III. Pederasty and Pedagogy in Archaic Greece, University of Illinois Press, 1996. ISBN 0-252-02209-2
  • Stephen O. Murray and Will Roscoe, et al. Islamic Homosexualities: Culture, History, and Literature, New York: New York University Press, 1997. ISBN 0-8147-7468-7
  • J. Wright & Everett Rowson. Homoeroticism in Classical Arabic Literature. 1998.
  • Gary Leupp Male Colors: The Construction of Homosexuality in Tokugawa Japan, Berkeley, University of California Press, 1995. ISBN 0-520-20900-1
  • Tsuneo Watanabe & Jun'ichi Iwata The Love of the Samurai. A Thousand Years of Japanese Homosexuality, London: GMP Publishers, 1987. ISBN 0-85449-115-5
  • Bi Any Other Name : Bisexual People Speak Out by Loraine Hutchins, Editor & Lani Ka'ahumanu, Editor ISBN 1-55583-174-5
  • Getting Bi : Voices of Bisexuals Around the World by Robyn Ochs, Editor & Sarah Rowley, Editor ISBN 0-9653881-4-X
  • The Bisexual Option by Fritz Klein, MD ISBN 1-56023-033-9
  • Bi America : Myths, Truths, And Struggles Of An Invisible Community by William E. Burleson ISBN 978-1-56023-478-4
  • Bisexuality in the United States : A Social Science Reader by Paula C. Rodriguez Rust, Editor ISBN 0-231-10226-7
  • Bisexuality : The Psychology and Politics of an Invisible Minority by Beth A. Firestein, Editor ISBN 0-8039-7274-1
  • Current Research on Bisexuality by Ronald C. Fox PhD, Editor ISBN 978-1-56023-288-9
  • Изучение бифобии Архівавана 23 снежня 2005.. (144 KB PDF). Report on the problems caused by stereotyping of bisexuals.
  • Bryant, Wayne M.. Bisexual Characters in Film: From Anais to Zee. Haworth Gay & Lesbian Studies, 1997. ISBN 1-56023-894-1