Ганімед (спадарожнік)

Ганімед (стар.-грэч.: Γανυμήδης) — спадарожнік Юпітэра, адзін з галілеевых спадарожнікаў Юпітэра. З'яўляецца найбуйнейшым спадарожнікам ў Сонечнай сістэме. Яго дыяметр роўны 5268 кіламетраў, што на 2% больш, чым у Тытана (другога па велічыні спадарожніка ў Сонечнай сістэме) і на 8% больш, чым у Меркурыя. Пры гэтым маса Ганімеда складае ўсяго 45% масы Меркурыя, але сярод спадарожнікаў планет яна рэкордная.

Ганімед
спадарожнік Юпітэра

Першаадкрывальнік	Галілеа Галілей
Дата адкрыцця	7 студзеня 1610
Арбітальныя характарыстыкі
Вялікая паўвось	1 070 400 км
Эксцэнтрысітэт	{{{Эксцэнтрысітэт}}}
Перыяд абарачэння	{{{Перыяд абарачэння}}}
Фізічныя характарыстыкі
Маса	148,148 ± 0,004 ётаграм
Шчыльнасць	1,936 gram per cubic centimetre
Атмасфера	няма

Гісторыя адкрыцця

Ганімед быў адкрыты Галілеа Галілеем ў 1610 годзе з дапамогай яго першага ў гісторыі тэлескопа. На адкрыццё спадарожніка прэтэндаваў таксама нямецкі астраном Сімон Марыус, які назіраў Ганімед ў 1609 годзе, і своечасова не апублікаваў дадзеныя пра гэта.

Назва «Ганімед» была прапанавана менавіта Марыусам у 1614 годзе, аднак на працягу доўгага часу яна практычна не выкарыстоўвалася. Галілей прысвоіў чатыром адкрытым ім спадарожнікам парадкавыя нумары і Ганімед абазначаўся як «трэці спадарожнік Юпітэра». Толькі з сярэдзіны XX стагоддзя назва «Ганімед» стала агульнаўжывальнай.

Ганімед названы ад імя персанажа старажытнагрэчаскай міфалогіі (Ганімед, чашнік багоў).

Літаратура

• БЭ ў 18 тамах. Т.15, Мн., 2002, С.93: Спадарожнікі планет
• БЭ ў 18 тамах. Т.5, Мн., 1997, С.28: Ганімед