Герцагства Фрыдландскае

Герцагства Фрыдландскае (чэшск.: Frýdlantské vévodství, ням.: Herzogtum Friedland) — дэ-факта суверэннае герцагства ў Багеміі. Было заснавана ў 1627 годзе Альбрэхтам фон Валенштэйнам і знікла з яго смерцю ў 1634 годзе.

Гістарычная дзяржава
Герцагства Фрыдландскае
чэшск.: Frýdlantské vévodství
ням.: Herzogtum Friedland
Герб
Герб
1627 — 1634

Сталіца Йічын
Мова(ы) чэшская
нямецкая
Рэлігія каталіцызм
Пераемнасць
княства Фрыдландскае
Генералісімус Альбрэхт фон Валенштэйн
Йічын, плошча Валенштэйна. Справа частка герцагскага палаца, перабудаванага пасля яго смерці, трохі лявей недабудаваны епіскапальны сабор

У 1624 годзе было ўтворана княства Фрыдландскае, у 1627 годзе якое стала герцагствам. Гэтаму спрыяў рост магутнасці Альбрэхта фон Валенштэйна, военачальніка пры двары Габсбургаў падчас Трыццацігадовай вайны.

У жніўні 1622 года Валенштэйну быў падараваны тытул пфальцграфа і імперскага графа. Графам Фрыдландскім Валенштэйн стаў пасля таго, як у 1621 годзе займеў горад Фрыдлант разам з усім Фрыдландскім манорам. 7 верасня 1623 года Альбрэхту быў падараваны тытул імперскага герцага. Да гэтага часу ён валодаў 49 манорами у паўночнай і ўсходняй Багеміі, да 1624 годзе іх колькасць павялічылася да 64. 12 сакавіка 1624 года імператар Фердынанд II абвясціў гэты раён княствам Фрыдландскім, а 4 студзеня 1627 года, паводле тытула Валенштэйна, — герцагствам.

Новае герцагства было фактычна незалежным ад астатняй Багеміі і нават валодала правам выхаду з саюза Чэшскіх земляў (яно не было ўпісана ў Зямельныя запіскі Чэшскага каралеўства). Валенштэйн пачаў амбіцыйную рэканструкцыю Йічына, сталіцы герцагства. Ён планаваў пабудаваць рэзідэнцыю князя-біскупа, універсітэт і сойм. У 1628 годзе ён здабыў права самастойна чаканіць манеты, дараваць тытулы і гарадскія правы.

Пры падрыхтоўцы да адкрыцця ўніверсітэта ў Йічын былі запрошаны езуіты, якія адкрылі ў ім езуіцкі каледж. Валенштэйн пачаў будаўніцтва вялікай царквы ў стылі ранняга барока, у ёй павінен быў бы служыць мясцовы біскуп. Аднак будынак так ніколі не было дабудавана, хоць і служыць дагэтуль галоўнай царквой горада.

Падчас кіравання Альбрэхта горад моцна змяніўся: побач з храмам быў пабудаваны герцагскі палац, плошча горада павялічылася ў два разы, побач з горадам быў разбіты парк, які часткова дайшоў да нашых часоў.

Фінансіст герцага Ганс дэ Віт пабудаваў і ўзяў пад кантроль сярэбраныя, жалезныя і медныя шахты, кузні і зброевыя майстэрні — гэта, а таксама кіраванне транспартнай сістэмай часткі ракі Эльбы, было зроблена для паляпшэння забеспячэння войскаў Валенштэйна.

Пасля смерці герцага фон Валенштэйна ў 1634 годзе ўсе яго ўладанні былі перададзены графу Маціясу Галасу, іх суверэнны статус быў ануляваны.

Літаратура

правіць
  • Golo Mann: Wallenstein, his life narrated, 1976, Holt, Rinehart and Winston, ISBN 0-03-091884-7.
  • Jan Morávek, Zdeněk Wirth: Waldštejnův Jičín (Waldstein’s Jičín), Prague, 1946.
  • Zdeněk Hojda: Albrecht Václav Eusebius z Valdštejna, mezníky života (Albrecht Wenceslas Eusebius of Waldstein — the milestones of his life), in: Mojmír Horyna et al.: Valdštejnský palác, 2002, ISBN 80-86087-35-2.
  • Anton Ernstberger: Wallenstein als Volkswirt im Herzogtum Friedland (Wallenstein as an economist in the Duchy of Friedland), Reichenberg i.B. Kraus. 1929. VI, 148 S. : Kt.. Prager Studien aus dem Gebiete der Geschichtswissenschaft ; 19. (See list of literature Архівавана 7 лютага 2012. for publications about Wallenstein in German.)