Дагавор перастрахоўкі

Дагавор перастрахоўкі 1887 года — штодзённае (у дыпламатычных кругах Германіі і Расіі) назва тайнага дагавора паміж Расіяй і Германіяй, падпісанага ў Берліне 6 (18) чэрвеня 1887 года канцлерам Бісмаркам і рускім паслом П. А. Шувалавым, у тым жа месяцы ратыфікаваны абодвума бакамі.

Ва ўмовах развалу (пасля сербска-балгарскай вайны 18851886 гадоў) «Саюза трох імператараў» Германія, імкнучыся пазбегнуць руска-французскага збліжэння, пайшла на заключэнне двухбаковага пагаднення з Расіяй. «Застрахаваўшыся» для новай вайны супраць Францыі саюзам з Аўстрыяй і Італіяй, Германія вырашыла «перастрахавацца» пагадненнем з Расіяй. У студзені 1887 года перамовы ў Берліне былі распачаты Пятром Шувалавым, разам са сваім братам Паўлам Шувалавым, — першапачаткова са статс-сакратаром ведамства замежных спраў Германіі Гербертам Бісмаркам[1]. Пётр Шувалаў прапанаваў Германіі поўную свабоду дзеянняў у дачыненні да Францыі — у абмен на неперашкаджэнне Германіяй авалоданню Расіяй Пралівамі і аднаўленню ёю кантролю над Балгарыяй[2]; Ота Бісмарк быў прыемна здзіўлены прапановамі Шувалава[2].

Пасля некаторага перыяду ахаладжэння адносін паміж Берлінам і Пецярбургам, у маі 1887 года, аднавіліся перамовы паміж Паўлам Шувалавым і Ота Бісмаркам, якія скончыліся падпісаннем тайнага дагавора. Па яго ўмовах, абодва бакі павінны былі захоўваць нейтралітэт пры вайне адной з іх з любой трэцяй вялікай дзяржавай, акрамя выпадкаў нападу Германіі на Францыю ці Расіі на Аўстра-Венгрыю.

Да дагавора прыкладаўся адмысловы пратакол, па якім Германія абавязвалася аказаць Расіі дыпламатычнае садзейнічанне, калі рускі імператар знойдзе патрэбным «прыняць на сябе абарону ўваходу ў Чорнае мора» ў мэтах «захавання ключа да сваёй імперыі». Германія абяцала таксама ніколі не даваць згоды на рэстаўрацыю князя Батэнбергскага на балгарскім прастоле, што было для імператара Аляксандра III пытаннем асабістага прэстыжу і самалюбства.

У 1890 годзе скончыўся тэрмін дзеяння дагавора перастрахоўкі. Па ініцыятыве барона Гольштэйна новы ўрад Германіі на чале з генералам Леа фон Капрыві адмовілася яго аднаўляць.

Гл. таксама правіць

Зноскі

  1. История дипломатии. Т. II, М., 1963, стр. 248
  2. а б Ibid. 249.