Леа фон Капрыві, поўнае імя Георг Леа граф фон Капрыві дэ Капрэра дэ Монтэкуколі (ням.: Georg Leo Graf von Caprivi de Caprera de Montecuccoli), (24 лютага 1831, Шарлотэнбург, каля Берліна, — 6 лютага 1899, Скірэні, Брандэнбург) — нямецкі ваенны і палітычны дзеяч, генерал-маёр нямецкай арміі, пераемнік Ота фон Бісмарка на пасадзе канцлера Германскай імперыі (другога рэйха) (з 20 сакавіка 1890 па 28 кастрычніка 1894).

Георг Леа граф фон Капрыві дэ Капрэра дэ Монтэкуколі
ням.: Georg Leo Graf von Caprivi de Caprera de Montecuccoli
прэм'ер-міністр Прусіі[d]
20 сакавіка 1890 — 23 сакавіка 1892
Папярэднік Ота фон Бісмарк
Пераемнік Botho zu Eulenburg[d]
рэйхсканцлер Германскай імперыі[d]
20 сакавіка 1890 — 29 кастрычніка 1894
Папярэднік Ота фон Бісмарк
Пераемнік Хлодвіг Гогенлоэ-Шылінгсфюрст
company commander[d] (Infanterie-Regiment „General-Feldmarschall Prinz Friedrich Karl von Preußen“ (8. Brandenburgisches) Nr. 64[d])
з 1865
division manager[d]
з 1871
Member of State Council[d]
з 1884
міністр замежных спраў Германіі[d]
26 сакавіка 1890 — 29 кастрычніка 1894
Нараджэнне 24 лютага 1831(1831-02-24)
Смерць 6 лютага 1899(1899-02-06) (67 гадоў)
Імя пры нараджэнні ням.: Georg Leo von Caprivi de Caprera de Montecuccoli[2][5]
Бацька Leopold von Caprivi[d][2][3]
Веравызнанне пратэстанцтва[2][3]
Адукацыя
Дзейнасць палітык, ваенны
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера палітыка[4]
Месца працы
Аўтограф Выява аўтографа
Прыналежнасць Германскі імператар[2]
Род войскаў Германская імперская армія[2]
Званне лейтэнант[5], Обер-лейтэнант[5], капітан[5], падпалкоўнік[d][3][5], палкоўнік[5][6], генерал-маёр, генерал-лейтэнант[2][5][…], vizeadmiral[d][2][5] і генерал ад інфантэрыі[2][5]
Бітвы
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

У 1849 годзе ён уступіў у прускую армію; прайшоў усе ступені армейскай кар'еры. Удзельнічаў у Аўстра-прускай вайне (1866) у чыне маёра генеральнага штаба пры галоўнакамандуючым Першага корпуса. У час Франка-прускай вайны (18701871) — у чыне падпалкоўніка на пасады главы штаба Пятага корпуса. У 1877 годзе атрымаў чын генерала, у 1882 быў прызначаны камандуючым 30-й дывізіі ў Мецы. З 1883 па 1888 год ён узначальваў Імперскае Адміралцейства і выявіў на гэтай пасадзе выдатны адміністратарскі талент.

На кароткі час ён быў прызначаны камандуючым Дзясятага корпуса, пасля чаго ў лютым 1890 года быў выкліканы кайзерам Вільгельмам II у Берлін. Ён быў паінфармаваны, што кайзер жадае бачыць яго на пасадзе рэйхсканцлера замест Ота фон Бісмарка, калі той не пагодзіцца на прапанаваныя кайзерам змены ва ўрадзе. Пасля адстаўкі Бісмарка 18 сакавіка 1890 года, Капрыві быў прызначаны канцлерам Германскай імперыі і міністрам-прэзідэнтам (прэм'ер-міністрам) Прусіі.

Урад Капрыві праводзіў палітыку, вядомую сярод гісторыкаў як «новы курс», якая ва ўнутраных справах характарызавалася паразуменнем з сацыял-дэмакратамі (урад Капрыві не стаў працягваць антысацыялістычны закон 1878 года). Астатнія навіны былі малаважнымі: усталяваны абавязковы нядзельны дзень адпачынку і 11-гадзінны рабочы дзень для жанчын. Забаранялася дзіцячая праца да 13 гадоў. У Прусіі ўведзены прагрэсіўны падаходны падатак. Значна павялічаны армія і флот.

На знешнім фронце адбыўся разрыў саюзных адносін з Расіяй і збліжэнне з Вялікабрытаніяй, лепшым прыкладам якога стаў падпісаны ў ліпені 1890 года Занзібарскі дагавор. Паводле гэтага дагавора Германія атрымала востраў Гельгаланд у Паўночным моры ў абмен на свабоду дзеянняў ў адносінах да султаната Занзібар. Яму таксама ўдалося набыць у Афрыцы для Германіі так званую Паласу Капрыві, якая злучыла калонію Германская Паўднёва-Заходняя Афрыка з ракой Замбезі.

Капрыві таксама спрыяў зняволенню гандлёвых пагадненняў з Аўстра-Венгрыяй, Італіяй, Бельгіяй, Швейцарыяй, Румыніяй і Расіяй, завошта 18 снежня 1891 года яму быў падараваны тытул графа.

Занзібарскі дагавор выклікаў абурэнне дзейнасцю Капрыві сярод уплывовых пракаланіяльных палітычных груп, тады як яго палітыка свабоднага гандлю сустрэла супраціўленне сярод кансерватыўных аграрнікаў — прыхільнікаў пратэкцыянізму.

У 1892 годзе пасля няўдачы свайго праекта закона аб адукацыі ў прускім парламенце, Капрыві падаў у адстаўку з пасады прускага міністра-прэзідэнта, і яго змяніў граф Бота фон Эйленбург. Гэта стала прычынай нязручнага падзелу ўлады паміж канцлерам і прускім прэм'ерам; двоеўладдзе завяршылася адстаўкай абодвух 28 кастрычніка 1894 года і заменай іх на князя Хлодвіга цу Гогенлоэ-Шылінгсфюрста.

Зноскі

  1. Каприви Лео фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  2. а б в г д е ё ж з і к л м н Caprivi, Georg Leo, Graf von // Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog / Hrsg.: A. BettelheimB. — Т. 4. — S. 3–14. Праверана 16 сакавіка 2024.
  3. а б в г д Deutsche BiographieMünchen BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001. Праверана 16 сакавіка 2024.
  4. а б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  5. а б в г д е ё ж з і к л Poten B. v. Caprivi de Caprara de Montecuculi, Leo von // Allgemeine Deutsche BiographieL: 1903. — Т. 47. — S. 445–450. Праверана 16 сакавіка 2024.
  6. Acta Borussica / Hrsg.: Preußische Akademie der Wissenschaften, Berlin-Brandenburgische Akademie der WissenschaftenB. — Т. 8. — S. 507.

Спасылкі правіць