Прагісторыя

(Пасля перасылкі з Дагісторыя)

Прагісторыя, таксама Дагісторыя, Дагістарычны перыяд — пачатковы этап гісторыі чалавецтва, гісторыя першабытнага грамадства, дапісьмовая гісторыя, гісторыя першабытнага грамадства[1].

Старажытныя малюнкі на кавалках аленевага рогу

Кароткае апісанне правіць

Прагісторыя разглядаецца найчасцей як перыяд гісторыі чалавецтва між выкарыстаннем першых каменных інструментаў гамінінамі 3.3 млн гадоў таму і вынаходам сістэмы пісьма. Але, у адрозненне ад дагісторыі, у межах прагісторыі разглядаюцца падзеі, не звязаныя з чалавекам, напрыклад, геалагічная гісторыя і асноўныя этапы фарміравання планеты Зямля. Тэорыя вялікага выбуху. Тэорыя руху літасферных пліт. Асноўныя сферы зямной кулі. Крыясфера. Асноўныя характарыстыкі кліматычных умоў плейстацэну і галацэну. Фаўна і флора плейстацэну і галацэну[2].

Прагісторыя як навуковы напрамак, асобная дысцыпліна ўзнікла ў другой палове ХІХ ст. Яе станаўленне адбылося дзякуючы працам Д. Вільсана, Д. Лабока, Ч. Лаеля, С. Нільсана, Е. Тайлара, Л. Моргана, К. Томсена, Й. Ворса, Г. Марцілье, О. Мантэліуса. Крыніцамі прагісторыі з’яўляюцца археалогія, палеагеаграфія, геаархеалогія, палеаантрапалогія, археазаалогія, этнаграфія, лінгвістыка.

Дапісьмовая гісторыя ахоплівае палеаліт, мезаліт, неаліт, халкаліт, бронзавы век.

Прагісторыя пераходзіць да протагісторыі.

Гл. таксама правіць

Зноскі

Літаратура правіць

  • Словник-довідник з археології. К, Наукова Думка, 1996.
  • Україна: хронологія розвитку з давніх часів до пізньої античності. Том 1. — К.: КВІЦ, 2007.
  • Станко В. Н., Гладких М. І., Сегеда С. П. Історія первісного суспільства. — К.: Либідь. — 1999.
  • Вишняцкий Л. Б. Введение в преисторию. Проблемы антропогенеза и становления культуры. Курс лекций. 2 изд. Кишинев: Высшая антропологическая школа, 2005.
  • История человечества. Том I. Доисторические времена и начала цивилизации / ЮНЕСКО, под. Ред. З. Я. Де Лаат. Издательский Дом Магистр-Пресс, 2003.
  • Леббок Дж. Начало цивилизации и первобытное состояние человека: Умственное и общественное состояние дикарей / Пер. с англ. 2-е изд., испр. М., 2011.
  • Daniel, Glyn Edmund, and Colin Renfrew. The Idea of Prehistory. 2nd ed. Edinburgh: Edinburgh University Press, 1988
  • Hermann Parzinger: Vor- und Frühgeschichte. In: Hans-Joachim Gehrke (Hrsg.): Die Welt vor 600. Frühe Zivilisationen (Geschichte der Welt, Band 1). C. H. Beck, München 2017, ISBN 978-3406641015, S. 42-262
  • Hermann Parzinger: Die Kinder des Prometheus. Eine Geschichte der Menschheit vor der Erfindung der Schrift. 5., durchgesehene Auflage. C. H. Beck, München 2016, ISBN 978-3-406-66657-5
  • Hans Jürgen Eggers: Einführung in die Vorgeschichte. Neu herausgegeben von Christof Krauskopf. Mit einem Nachwort von Claudia Theune. 6. Auflage, scrîpvaz, Schöneiche bei Berlin 2010, ISBN 978-3-942836-17-3. Mit einem Verzeichnis der Schriften von Hans Jürgen Eggers.


Спасылкі правіць