Залаты храм

Залаты храм (лац.: Domus Aurea), або Вялікая царква — раннехрысціянскі храм у г. Антыёхія, які ўваходзіў у ансамбль імператарскага палаца на востраве ў паўночнай частцы горада. Кафедральны сабор Антыяхійскага патрыярхату.

Верагодная выява Імператарскага палаца і Вялікай царквы (справа) на тапаграфічным бардзюры мазаікі «Мегалапсіхея» з Экта другой паловы V ст., які ілюструе шлях з Дафны ў Антыёхію.

Царква закладзена імператарам Канстанцінам Вялікім у 327 годзе, асвячона ў 341 годзе. Разбурана пры землетрасенні 528 года, была адноўлена імператарам Юстыніянам I.

Архітэктура

Царква ўяўляла сабой 8-баковую цэнтрычную пабудову (актагон або тэтраконх), акружаную амбулаторыем, галерэямі і нішамі. Галоўны хрысціянскі помнік горада апісаны Еўсевіем Кесарыйскім як пабудова небывалых памераў і канструкцыі, багата ўпрыгожаная золатам, меддзю і інш. дарагімі матэрыяламі

Прыхільнікі актаганальнай рэканструкцыі храма лічаць яго ўзорам пры будаўніцтве палацавых цэркваў з аналагічнай структурай, пачынаючы з царквы Святых Сергія і Вакха ў Канстанцінопалі да капэлы ў Ахене (каля 800). Калі ж пагадзіцца з рэканструкцыяй у выглядзе падвойнага тэтраконха, то такая кампазіцыя магла стаць асновай шэрагу структурна падобных ці блізкіх саборных храмаў і палацавых цэркваў пачынаючы з царквы Сан-Ларэнца-Маджорэ ў Мілане (376–377). Незалежна ад формы яе лічаць першым узорам хрысціянскіх храмаў з «падвойнай абалонкай», якія шырока вядомыя ў архітэктуры юстыніянаўскай эпохі і паўплывалі на ўнутраную прастору візантыйскіх цэркваў з развітымі хорамі.