Каралінгская архітэктура

Каралінгская архітэктура — стыль Паўночна-Еўрапейскай дараманскай архітэктуры, які адносіцца да перыяду Каралінгскага Адраджэння канца VIII — IX стагоддзяў, калі Каралінгская дынастыя панавала ў Заходнееўрапейскай палітыцы. Гэта была свядомая спроба пераймаць Рымскай архітэктуры, і з гэтай мэтай майстры запазычылі ад раннехрысціянскай і візантыйскай архітэктуры, але, тым не менш, увялі і ўласныя новаўвядзенні, надаўшы ў выніку сваім творам ўнікальны характар.

Палацінская капэла (Актагон) у Аахене, зараз у цэнтральнай частцы сабора

Вартоўня Лоршскага манастыра

Вартоўня ля ўваходу ў Лоршскі кляштар, пабудаваны каля 800 года, з’яўляецца прыкладам класічнага натхнення для Каралінгскай архітэктуры, пабудаваная як трайная арачная зала, што дамінуе над варотамі, з арачным фасадам, перамежнага класічнымі калонамі і пілястрамі наверсе

Палацінская капэла ў Аахене была пабудавана паміж 792—805 і была натхнёная васьмікутнай юстыніянаўскай царквой Сан-Вітале ў Равене, пабудаванай ў VI стагоддзі, але ў Аахене зроблены высокі манументальны заходні ўваходны комплекс, які цяпер называецца вестверк — rаралінгская інавацыя.

Каралінгскія храмы, як правіла, з’яўляюцца базілікамі, як раннехрысціянскія храмы ў Рыме, і звычайна маюць вестверкі, якія, магчыма, сталі папярэднікамі для заходніх фасадаў пазнейшых сярэднявечных сабораў. Арыгінальны вестверк захаваўся сёння ў абацтве Корвей, пабудаваным у 885 годзе.

Значныя прыклады

• Лоршскі кляштар, вартоўня (каля 800)
• Бенедыкцінскі манастыр Святога Іаана, Мюстаір (каля 800)
• Палацінская капэла ў Аахене (792—805)
• Араторый у Жэрміньі-дэ-Прэ (806)
• Імператарскі палац у Інгельхайме (завершаны пасля 814)
• Абацтва ў Сен-Фільбер-дэ-Гран-Лье (815)
• Саборная царква Святога Урсмара ў Лобе, Бельгія (819—823)
• Царква Святога Міхаіла ў Фульдзе, ратонда і крыпта (822)
• Базіліка Эйнхарда ў Штайнбаху (827)
• Царква Святога Юстына ў Франкфут-Хёхсце (830)
• Замак Бройх, Мюльгайм-на-Руры (884)
• Абацтва Корвей (885)
• Царква Святога Георгія на востраве Райхенау (888)

Значныя каралінгскія архітэктары

• Ода Мецкі, архітэктар Ахенскага палаца з Палацінскай капэлай

Літаратура

• Conant, K. J. (1978) Carolingian and Romanesque Architecture, 800—1200
• Pevsner, N. (1963) An Outline of European Architecture