Картуз (нідэрл.: kardoes) — мужчынскі летні галаўны ўбор з казырком. Шылі найчасцей з чорнага сукна.

Хлопец у чорным картузе, малюнак Васіля Верашчагіна

У канцы XIX — пачатку XX стст. пераважалі картузы накшталт вайсковых шапак з шырокім каляровым аколышкам і цвёрдым, часам лакаваным казырком. На Панямонні і ў Цэнтральнай Беларусі картуз (шапку-саламянку) выпляталі з саломы. Сярэдзіна мела палатняную падшэўку; аколышак і казырок спераду аздаблялі двума разеткамі, вышытымі чырвонымі баваўнянымі ніткамі.