Матэрыялазнаўства

Матэрыялазнаўства — міждысцыплінарны раздзел навукі, які вывучае змены уласцівасцяў матэрыялаў, як у цвёрдым, так і ў вадкім стане ў залежнасці ад некаторых фактараў. Да вывучаемым уласцівасцяў ставяцца структура рэчывы, электронныя, тэрмічныя, хімічныя, магнітныя, аптычныя ўласцівасці гэтых рэчываў. Матэрыялазнаўства можна аднесці да тых раздзелах фізікі і хіміі, якія займаюцца вывучэннем уласцівасцяў матэрыялаў. Акрамя таго, гэтая навука выкарыстоўвае цэлы шэраг метадаў, якія дазваляюць даследаваць структуру матэрыялаў. Пры вырабе навукаёмістых вырабаў у прамысловасці, асабліва пры працы з аб’ектамі мікра- і нанапамераў неабходна дэталёва ведаць характарыстыку, ўласцівасці і будову матэрыялаў. Вырашыць гэтыя задачы і закліканая навука — матэрыялазнаўства.

Веданне структуры і уласцівасцяў матэрыялаў прыводзіць да стварэння прынцыпова новых прадуктаў і нават галін індустрыі. Аднак і класічныя галіны таксама шырока выкарыстоўваюць веды, атрыманыя навукоўцамі для новаўвядзенняў, ліквідацыі праблем, пашырэння асартыменту прадукцыі, павышэння бяспекі і паніжэння кошту вытворчасці. Гэтыя новаўвядзенні былі зроблены для працэсаў ліцця, пракату сталі, зваркі, росту крышталяў, падрыхтоўкі тонкіх плёнак, абпалу, выдзімання шкла і інш

Метады, якія выкарыстоўваюцца матэрыялазнаўствам: металаграфічны аналіз, электронная мікраскапія, сканавальная зондавага мікраскапія, рэнтгенаструктурны аналіз, механічныя ўласцівасці, каларыметр, ядзерны магнітны рэзананс.

Раздзелы навук, на якіх грунтуецца матэрыялазнаўства правіць

  • Тэрмадынаміка — для вывучэння стабільнасці, змяненняў фаз, для пабудовы фазавых дыяграм.
  • Тэрмічны аналіз — для вывучэння змены уласцівасцяў матэрыялаў пры ўздзеянні тэмпературы і пры ўзаемадзеянні з рознымі газамі.
  • Кінетыка — пры вывучэнні змяненняў фазавага стану рэчывы, тэрмічнага раскладання структуры і дыфузіі.
  • Хімія цвёрдага цела — для вывучэння хімічных працэсаў, якія праходзяць у цвёрдай фазе.
  • Фізіка цвёрдага цела — для даследаванняў квантавых эфектаў ў цвёрдых матэрыялах, напрыклад, даследаванне паўправаднікоў і звышправаднікоў.

Літаратура правіць