Наталля Аляксандраўна Варанцова-Вельямінава

Наталля Аляксандраўна Варанцова-Вельямінава, па нараджэнні Наталля Аляксандраўна Пушкіна (1859—1912) — грамадская дзяячка, асветніца, мецэнатка.

Наталля Аляксандраўна Варанцова-Вельямінава
руск.: Наталья Александровна Воронцова-Вельяминова (Пушкина)
Дата нараджэння	5 (17) жніўня 1859
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Дата смерці	5 (18) снежня 1912 (53 гады)
Месца смерці	Бабруйскі раён, Беларусь
Месца пахавання	Цялуша
Бацька	Аляксандр Аляксандравіч Пушкін[d]
Маці	Соф’я Аляксандраўна Ланская[d]
Муж	Павел Аркадзевіч Варанцоў-Вельямінаў[d]
Дзеці	Mikhail Vorontsov-Velyaminov[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Унучка рускага паэта Аляксандра Пушкіна, дачка яго старэйшага сына, генерал-лейтэнанта Аляксандра Аляксандравіча Пушкіна і Соф’і Мікалаеўны Ланской.

Вучылася ў Віленскай гімназіі. Узяла шлюб з Паўлам Варанцовым-Вельямінавым. Спачатку сям’я жыла ў Казлове (цяпер Мічурынск). Праз некаторы час Павел Варанцоў-Вельямінаў падаў у адстаўку і з’ехаў з жонкай у маёнтак сваёй маці Вавулічы (цяпер Дубаўка) за 10-12 км ад Бабруйска. Акрамя сядзібы ў Дубаўцы, Варанцовы-Вельямінавы мелі дом у Бабруйску.

Цікавілася беларускім фальклорам з навакольных вёсак Савічы, Цялуша. Добра малявала, у асноўным пейзажы, пісала вершы. У вёсцы Цялуша разам з мужам пабудавала школу (1894), царкву (асвечана на Вялікдзень 1902), бібліятэку, спаленую падчас Вялікай Айчыннай вайны. Займаліся асветніцкай дзейнасцю, дапамагалі атрымаць адукацыю (у тым ліку стаць настаўнікамі, акушэрамі-фельчарамі). Спрабавала арганізаваць прытулак для састарэлых жанчын, хацела стварыць нешта ўзору дзіцячага садка для сялянскіх дзяцей. У Бабруйску на вуліцы, дзе стаяў яе дом і дамы сёстраў Паўла Варанцова-Вельямінава, пасадзіла першыя каштаны, некаторыя з іх засталіся да цяперашняга часу. Драўляны дом па цяперашняй вуліцы Сацыялістычнай знеслі ў 1973 годзе, на яго месцы збудаваны гарадскі палац шлюбаў. Сям’я Варанцова-Вельямінава прыняла пасільны ўдзел у стварэнні Бабруйскай гарадской бібліятэкі, якая цяпер назвавана імем Пушкіна, яна была адкрыта ў лютым 1901 года, на 64-я ўгодкі смерці Пушкіна.

Магіла Наталлі Варанцовай-Вельямінавай у Цялушы (Бабруйскі раён)

Памерла ў 1912 годзе ад запалення лёгкіх. Пахавана ў вёсцы Цялуша, у парку, недалёка царквы і магілы свёкра — Аркадзя Варанцова. У 1979 годзе, да 180-годдзя нараджэння Аляксандра Пушкіна на магіле Наталлі Варанцовай-Вельямінавай усталяваны новы помнік. У вёсцы Цялуша штогод улетку праводзіцца Пушкінскае свята музыкі і паэзіі.

Дзеці

У шлюбе з Паўлам Варанцовым-Вельямінавым мела 6 дзяцей:

• Георгій Варанцоў-Вельямінаў (1882),
• Марыя Кліменка (1883—1932),
• Соф’я Калагрывава (1884—1974),
• Міхаіл Варанцоў-Вельямінаў (1885—1951),
• Феадосій Варанцоў-Вельямінаў (1888—1914),
• Вера Варанцова-Вельямінава (1890—1920)

Літаратура

• Нашчадкі А. С. Пушкіна ў Бабруйску // Памяць: Гіст. дакум. хроніка Бабруйска. — Мн.: Выш. шк., 1995.

Спасылкі

• Беларуская галіна нашчадкаў Пушкіна (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 21 DEC 2011.