Парамфістаматыдозы

Парамфістаматыдозы — глісныя хваробы свойскіх і дзікіх жвачных жывёл, якія выклікаюцца парамфістамататамі (Paramphistomata)[1].

Апісанне

правіць

Парамфістаматыдозы часцей за ўсё сустракаюцца ў буйной рагатай жывёлы, авечак, коз і іншых траваедных. Маладыя гельмінты паразітуюць у слізістай абалонцы тонкіх кішак, дарослыя — у рубцы свойскіх і дзікіх жывёл (дэфінітыўныя гаспадары)[2].

Адрозніваюць дзве формы гэтага захворвання:

  • Вострая (злаякасная)
  • Хранічная, пры якой сімптомы з’яўляюцца праз 1 — 2 месяцы пасля заражэння

Часцей за ўсё захворванне сустракаецца ў цялятаў ва ўзросце 1,5 — 2 гадоў. Захворванне можа стаць прычын вялікіх эканамічных страт, асабліва праз гібель маладняку (80-100 %) або запаволенне росту, калі буйныя жывёлы моцна губляюць вагу.

Прамежкавымі гаспадарамі паразітаў з’яўляюцца слімакі.

Распаўсюджанне

правіць

Пашыраны ў шэрагу краін Амерыкі, Аўстраліі і Еўрозіі[2].

Сімптомы

правіць

Сімптомы з’яўляюцца праз 3-4 тыдні пасля выхаду жывёл на пашу. І гэты сімптом выяўляецца на працягу 17-35 дзён. Жывёлы млявыя, неспакойныя, губляюць апетыт, бледныя і без зубоў. Часам назіраюцца ўздуцце жывата, боль у жываце, дыярэя, часам прыпухласць пад падбародкам, у пахвіне і грудзі. Аналіз крыві паказвае адчувальныя змены.

У буйной рагатай жывёлы і буйвалаў часам назіраецца хранічны стан. Заўважаюць, што ў кароў і буйвалаў працяглы час не спыняецца дыярэя. Жывёлы надзвычай худыя і з анеміяй. Авечкі хварэюць падобным чынам.

Дыягностыка

правіць

На жывых жывёл дыягназ ставяць на падставе наступнага:

Сімптомы, анамнез і вынікі аналізаў фекалій жывёл з выкарыстаннем шэрагу метадаў фільтрацыі фекаліяў. Даследуюць загінулых жывёл на наяўнасць паразітаў у тонкім кішачніку і брушной поласці.

Лячэнне

правіць
  • Ніклазамід, які выкарыстоўваецца ў дозе 90 мг/кг для дарослых лічынак, мае эфектыўнасць 99,9. %, а вось для маладых чарвякоў яна дасягае толькі каля 18 %.
  • Ніклафалан, які выкарыстоўваецца ў дозе 6 мг/кг для дарослых і маладых глістоў, быў эфектыўны на 96 % і 45 % адпаведна.
  • Сульфаксід біяцыянолу ў дозе 40 мг/кг на 100 % эфектыўны для дарослых глістоў.
  • Рэзарантэл, які выкарыстоўваецца ў дозе 65 мг/кг, апынуўся вельмі эфектыўным пры лячэнні гэтага захворвання.

Прафілактыка

правіць

Прафілактычныя меры супраць захворвання прымяняюцца такія ж самыя, як і пры фасцыялёзе  (руск.). Гэта змена пашы, барацьба з прамежкавымі гаспадарамі паразітаў (малюскамі) і іншыя ветэрынарна-санітарныя меры. Таксама выкарыстоўваюцца меліярацыя забалочанай пашы для абясшкоджвання хваробных ачагоў і выпас жывёлы на культурнай пашы, стойлава-выгульнае ўтрыманне маладняку, прафілактычная дэгельмінтызацыя[2]. У пачатку сезона дажджоў для папярэджання ўзнікнення вострых захворванняў жывёл варта ўводзіць вакцыны для абароны жывёл ва ўзросце да 2 гадоў.

Фекаліі жывёл неабходна правільна захоўваць у яме. Самае важнае, пра што варта паклапаціцца — не дапусціць заражэння жывёл. У гэтым выпадку жывёл неабходна прывязваць або пасвіць на пагорыстай мясцовасці, дзе няма паводкі, а жывёлы павінны піць ваду ў месцах, дзе не жывуць слімакі.

Жывёл, завезеных у гадавальнік або на ферму, неабходна аглядаць, каб пазбегнуць распаўсюджвання хваробы. Пры выяўленні заражэння неабходна правесці лячэнне, каб пазбавіцца ад глістоў у арганізме жывёлы, перш чым дапусціць у статак з іншымі жывёламі.

Крыніцы

правіць
  1. М. В. Якубоўскі. Парамфістаматыдозы // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — С. 117. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
  2. а б в Р. Г. Башыраў. Парамфістамататы // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — С. 117. — 599 с., іл. — 10 000 экз.