Партызанскі аддзел «Белая Світка»

Партызанскі аддзел «Белая Світка» — міфічны беларускі антыбальшавіцкі атрад, які ўпершыню згадваецца ў 12-м нумары рускай эмігранцкай газеты «Голас Народа» (выдавалася ў Мюнхене, ФРГ, 1950—1956) у артыкуле «Беларускія партызаны (З мінуўшчыны антыбальшавіцкага змагання)» (руск.: «Белорусские партизаны (Из прошлого антибольшевистской борьбы)»), які быў памечаны, што заснаваны на матэрыялах Я. Маісеенка і С. Палякава. Юрка Віцьбіч у сваёй кнізе «Антыбальшавіцкія паўстаньні і партызанская барацьба на Беларусі» змястоўна абвяргае магчымасць існавання такога фармавання.

Штаб рэвалюцыйнай барацьбы з савецкай уладай
Тып	пяхота
Функцыя	змаганне з бальшавіцкай уладай
Колькасць	каля 700 чалавек
Дыслакацыя	Веліжшчына
Мянушка	Партызанскі аддзел «Белая Світка»

Газетны шлях атрада

Паводле артыкула, партызанскі атрад «Белая Світка» цягам амаль 15 гадоў, да 1934 года змагаўся супраць бальшавізму і меў у сваім складзе каля 700 чалавек. Усе спробы чэкістаў выявіць месцазнаходжанне партызан аказваліся безвыніковымі да той пары, пакуль сярод саміх паўстанцаў не знайшоўся здраднік. Памочнік начальніка «Штаба рэвалюцыйнай барацьбы з савецкай уладай» (так, маўляў, называў сябе атрад) Мікалай Уневіч, ахоплены пачуццём асабістай помсты, з’явіўся ў Віцебскае ДПУ і перадаў усе планы размяшчэння партызан.

Зімой 1934 года ў гарадку Веліжы адбыўся «апошні акт трагедыі доблесных патрыётаў». Чэкісты абкружылі атрад і перабілі яго амаль напалову. Тых партызан, што засталіся ў жывых (усяго 316 чалавек), большасць з якіх была параненая, узялі ў палон. I «Белая Світка» перастала існаваць.

Параненых адправілі ў шпіталі. Іх старанна даглядалі, каб вылечыць, а потым «падрыхтаваць» да спецыяльнай сесіі Ваеннай Калегіі Вярхоўнага Суда СССР. У студзені 1934 года ўсім падсудным быў вынесены смяротны прысуд.

27 студзеня а другой гадзіне ночы ў горадзе Веліжы, на пустэчы за могілкаваю царквою, прысуд быў выкананы. Кіраўнік атрада Фёдар Іванавіч Сыч, ягоныя памочнікі Каліненка, Вайцяхоўскі, Красінец, Турэк і іншыя змагары загінулі.

Цікавінкі

• Верагодна, назву атрад атрымаў з аднаго твора генерала Краснова, дзе «Белая Світка», сапраўды, згадваецца.

Спасылкі

• Юрка Віцьбіч. Антыбальшавіцкія паўстаньні і партызанская барацьба на Беларусі (бел.). — Нью-Ёрк: БІНіМ, 1996. — ISBN 96-83836.
• Пра газету