Цянь Сюань
Цянь Сюань (кіт. трад. 錢選, спр. 钱选, піньінь Qian Xuan, Wade-Giles: Ch’ien Hsüan[6], Brentano's : Ts’ien Siuan[7][8]), таксама (па другому імені) Цянь Шуньцзуй (кіт. трад. 錢舜舉, спр. 钱舜举, піньінь Qian Shunju, W.-G.: Ch’ien Shun-chü[6], EFEO: Ts’ien Chouen-kiu[7][8]), по празванню Юйтань (玉潭, W.-G.: Yü-t’an, — «Нефрытавае адкрытае мора»), Сюньфэн (巽峰, EFEO: Souen-fong[8], — «Пакорны пік»; 1235 — 1305) — грамадскі дзеяч, мастак часоў дынастыі Юань.
Цянь Сюань | |
---|---|
кіт.: 錢選 | |
Дата нараджэння | 1235[1][2][…] ці 1239[3] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 1305[1][2], 1290[4] ці 1300[3] |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | мастак, паэт |
![]() |
Біяграфія
правіцьПаходзіў са старадаўняй чыноўніцкай сям’і. Нарадзіўся ў 1239 годзе ў г. Усін (сёння Чжэцзян). Атрымаў добрую адукацыю, бліскуча вытрымаў экзаменацыйныя выпрабаванні ўсіх узроўняў на чынавенскі ранг. У 1262 годзе паспяхова здаў сталічны экзамен, атрымаўшы вышэйшую ступень цзіньшы, што адкрыла яму доступ да пастоў у цэнтральных дзяржаўных установах. Аднак пасля зацвярджэння мангольскай дынастыі Юань у 1368 годзе і поўнага заваявання мангольскімі войскамі Кітая, які завяршыўся падзеннем дынастыі Паўднёвая Сун ў 1279 годзе, Цянь Сюань адмовіўся ад планаў афіцыйнай кар’еры і вярнуўся ў родны горад з намерам займацца выключна літаратурай і жывапісам.
Цянь Сюань прыклаў немалыя намаганні для згуртавання аднадумцаў, што завяршылася стварэннем творчага аб’яднання «Усін ба цзюнь» («Восем талентаў (высакародных асоб) з Усін», ідэйным кіраўніком якога стаў вялікі філосаф-канфуцыянец Аа Цзыгун. У аб’яднанне ўвайшлі былыя чыноўнікі і знатныя асобы з ліку ўраджэнцаў Усін і сталічных бежанцаў, у прыватнасці Чжаа Мэнфу . Далейшы лёс Цянь Сюаня звязаны з развіццём гэтага аб’яднання. Памёр ён у 1301 годзе ў г. Усіне.
Творчасць
правіцьЦянь Сюань у сваіх працах рушыў традыцыямі школ жывапісу часоў Паўночнай і Паўднёвай Сун. Найбольш выразна гэта прасочваецца ў пейзажным скрутку «Вяртанне», іншы варыянт перакладу назвы — «Зноў дома». Ён напісаны, па матывах паэмы «Дадому да сябе» Таа Юаньміна.
Ён таксама спалучаў кампазіцыі, характэрныя для жывапісу часоў дынастыі Тан, з прыёмамі Паўднёва-Сунскага жывапісу. Для такіх карцін ўласцівыя: дыяганальная асіметрычная кампазіцыя, разрэджанасць мастацкай прасторы, актыўнае выкарыстанне магчымасцяў фону. Гэта выразна відаць у скрутку «Горная мясціна», іншая назва «Жыццё ў гарах».
Падобнымі стылістычнымі рысамі адрозніваюцца працы ў жанры «Кветкі і птушкі», у прыватнасці, маштабны скрутак «Півоні». У падобных яго творах спалучаюцца рэалістычнасць і вытанчанасць паўночна-сунскага акадэмічнага жывапісу з умоўнасцю і дэкаратыўнасцю танскіх паліхромных карцін.
Зноскі
- ↑ а б Qian Xuan // Saint Louis Art Museum — 1909. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Qian Xuan 钱选 // Artsy — 2009. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б 中国大百科全书 — 1 — 中国大百科全书出版社, 1993. — ISBN 978-7-5000-7958-3
- ↑ https://www.biografiasyvidas.com/biografia/t/ts_ien.htm
- ↑ China Biographical Database
- ↑ а б Pétrucci, Raphaël. Chinese painters: A critical study / Translated by Frances Seaver. — New York: Brentano's , 1920. — 170 p. — P.107.
- ↑ а б Pétrucci, Raphaël. Les Peintres chinois: Étude critique. — Paris: Henri Laurens, 1912, [1913, 1927]. — 132 p. — P.83-84. — («Les Grands Artistes, leur vie, leur œuvre»).
- ↑ а б в Chavannes, Édouard; Pétrucci, Raphaël. La peinture chinoise au musée Cernuschi en 1912 [: avril-juin]. — Bruxelles, Paris: G. Van Oest & Cie, 1914. — 98 p. — P.33-34. — («Ars asiatica», 1).
Літаратура
правіць- Lee Shekman E, Ho Wai-kam. Chinese Art Under the Mongols: The Yuan Dynasty (1279—1368). Cleveland, 1968