Спрошчаная кітайская

Спрошчаныя іерогліфы (кіт. упр. 简化字, піньінь jiǎnhuà zì) — разнавіднасць спрошчанай кітайскай пісьменнасці, распаўсюджаная ў Кітайскай Народнай Рэспубліцы. У Кітаю праект спрашчэння пісьменнасці быў пачаты ў 1930—1940-х гадах, першая "Зводная табліца спрашчэння іерогліфаў" апублікавана ў 1964 годзе.

Спрошчаная кітайская
кіт.: 简化字
Дата заснавання / стварэння	1950-я
Імя	Han (Simplified variant) і idéogrammes han (variante simplifiée)
Асноўваецца на	traditional Chinese characters[d]
Краіна паходжання	Кітай
Мова твора або назвы	кітайская мова і спрошчаная кітайская
Кірунак пісьма	злева направа[d]
Процілегла	traditional Chinese characters[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Прынцыпы спрашчэння

Спрошчаныя іерогліфы 1935 года.

У 1952 г. Кітайскі даследчы камітэт рэфармавання пісьменнасці выбраў асноўным прынцыпам спрашчэння цытату "развіваць, але не выдумляць" (кіт. 述而不作, піньінь shù ér bùzuò) са старажытнага канфуцыянскага трактата Лунь Юй. Іерогліфы спрашчаюцца па наступным прынцыпам:

• Захаванне звычаяў і прастаты;
• Стандартызацыя: трэбы пазбавіцца розных варыянтаў іерогліфаў, выдзеліць іх фанетычныя ўласцівасці;
• Стабільнасць формы;
• Практычнасць;
• Захаванне мастацкасці.

Метады спрашчэння

Існуе некалькі метадаў спрашчэння.

1. Замена складаных частак знака на больш простыя:
   • 對 → 对; 觀 → 观; 風 → 风
2. Змена фанетычнага ключа:
   • 潔 → 洁; 鄰 → 邻; 極 → 极
3. Выдаленне ключоў:
   • 廣 → 广; 寧 → 宁; 滅 → 灭
4. Замена на курсіўнае каліграфічнае напісанне (скарапісны почырк цаошу):
   • 書 → 书; 長 → 长; 馬 → 马
5. Замена на старажытныя іерогліфы, якія складаюцца з меншай колькасці рыс:
   • 涙 → 泪; 網 → 网; 傑 → 杰
6. Замена камбінацый ключоў на амафанічныя:
   • 體 → 体; 塵 → 尘; 竃 → 灶
7. Замена ключоў і фанетычных знакаў:
   • 護 → 护; 驚 → 惊; 膚 → 肤
8. Выкарыстанне іншага іерогліфа з падобным вымаўленнем:
   • 餘 → 余; 穀 → 谷; 後 → 后
9. Аб'яднанне некалькіх знакаў у адзін:
   • 髮 і 發 → 发; 儘 і 盡 → 尽 .
10. Спрашчэнне ключа, які часта сустракаецца і іерогліфах:
    • 門 → 门; 閉 → 闭; 問 → 问

Прыклады

Параўнанне традыцыйных, спрошчаных кітайскіх і японскіх форм іерогліфаў

	Традыцыйныя	Спрошчаныя ў Кітаі	Спрошчаныя ў Японіі	Пераклад
Спрошчаныя ў Кітаі, але не ў Японіі	電	电	電	электрычнасць
	買	买	買	пакупаць
	開	开	開	адчыняць
	東	东	東	усход
	車	车	車	воз, машына
	紅	红	紅	чырвоны
	無	无	無	му
	鳥	鸟	鳥	птушка
	熱	热	熱	гарачы
	時	时	時	час
	語	语	語	мова
Спрошчаныя ў Японіі, але не в Кітаі	佛	佛	仏	Буда
	惠	惠	恵	паслуга
	德	德	徳	дабрачыннасць
	拜	拜	拝	малітва
	黑	黑	黒	чорны
	冰	冰	氷	лёд
	兔	兔	兎	трус
	妒	妒	妬	зайздрасць
Спрошчаныя па-рознаму ў Кітаі і Японіі	聽	听	聴	слухаць
	證	证	証	сертыфікат, доказ
	龍	龙	竜	дракон
	賣	卖	売	прадаваць
	龜	龟	亀	чарапаха
	歲	岁	歳	стагоддзе, узрост
	藝	艺	芸	мастацтво
	戰	战	戦	вайна, бойка
	關	关	関	зачыняць
	鐵	铁	鉄	жалеза, метал
	圖	图	図	карта, карціна
	團	团	団	група
	轉	转	転	паварочваць
	廣	广	広	шырокі
	惡	恶	悪	злосны, благі
	豐	丰	豊	багаты
	腦	脑	脳	мозг
	雜	杂	雑	разнастайны
	壓	压	圧	ціск, пацісканне
	雞	鸡	鶏	курыца
	價	价	価	цана
	樂	乐	楽	радасць, весялосць
	氣	气	気	паветра, дух
	廳	厅	庁	зал, офіс
Спрошчаныя ў Кітаі і Японіі	聲	声	声	голас, гук
	學	学	学	вучыць
	體	体	体	цела
	點	点	点	кропка
	貓	猫	猫	котка
	蟲	虫	虫	насякомае
	舊	旧	旧	старажытны
	會	会	会	магчы; сустракаць
	萬	万	万	10 000
	盜	盗	盗	злачынец
	寶	宝	宝	каштоўнасць
	國	国	国	краіна
	醫	医	医	медыцына