Чаган
Чага́н (або Балапа́н)[1] — возера ў Казахстане, створанае Чаганскімі ядзернымі выпрабаваннямі 15 студзеня 1965 года. Ядзерныя выбухі праводзіліся для народнай гаспадаркі.
| Чаган | |
|---|---|
| каз.: Шаған | |
 | |
| Морфаметрыя | |
| Даўжыня |
|
| Шырыня | 0,38 км |
| Плошча | 5,92 км² |
| Аб’ём | 0,0001 км³ |
| Размяшчэнне | |
| Краіны | Казахстан |
  Чаган |
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Вада ў возера паступае з ракі Чаган (прыток Іртыша). Часта згадваецца як «атамнае возера». Аб’ём вады ў возеры складае прыблізна 100 000 м³. Вада ў возеры радыеактыўная.
Гісторыя правіць
Ядзерны выбух быў здзейснены пад зямлёй у абалоне ракі Чаган, у свідравіне № 1004 на глыбіні 178 метраў 15 студзеня 1965 года, у 05 гадзін 59 хвілін 59 секундаў раніцы па Грынвічы. Надалей планавалася ў Казахстане з дапамогай ядзерных выбухаў стварыць каля 40 штучных вадаёмаў агульным аб'ёмам 120—140 млн м³. У такіх глыбокіх рэзервуарах з аплаўленым дном і невялікім люстэркам выпарэння планавалася акумуляваць вясновыя сцёкі вод.
У пачатку 1965 года рэчышча ракі Чаганкі злучылі з утворанай варонкай каналам. Пазней тут была пабудавана каменна-земляная плаціна з водапрапускнымі збудаваннямі.
Характарыстыка правіць
Плошча возера Чаган — 5,92 км². Аб'ём вады — 19,1 млн куб. м. Глыбіня — каля 100 метраў.
Зноскі
Літаратура правіць
- Казахская энциклопедия, Том 9. Раздел 18.
- Лео Германн. Правда о великой лжи. Том 2. С.-Петербург, 1999 г.