Эмайн Маха
Эмайн Маха (англ.: Navan Fort, стар.-ірл. Eṁaın ṀachaEṁaın Ṁacha — [ˈeṽənʲ ˈṽaxə], ірл.: Eamhain MhachaEamhain Mhacha — [ˈaw̃nʲ ˈw̃axə]) — сталіца ўладаў (на поўначы Ірландыі). Размяшчалася непадалёк ад сучаснага горада Арма, на вяршыні ўзгорка. Захаваліся сляды ўмацаванняў; іх дыяметр — каля 300 м.[1] Паводле традыцыі, была заснавана ў 450 годзе да н. э. Кімбаэтам, а разбурана людзьмі з Тары ў 332 годзе да н. э. (па іншай храналогіі — 281 і 450 гг.) пры апошнім з яе кіраўнікоў, Форгусе Фага. Паводле легенды, будавалі палац 30 майстроў на працягу года, а бліжэйшае атачэнне караля налічвала 365 чалавек[2].
Адна з версій з’яўлення назвы мясцовасці апісана ў легендзе «Хвароба ўладоваў». Крунху, сын Ангомана, сустрэў Шы, і пачаў жыць з ёй у сваім доме; ён і да гэтага быў багаты, але пасля і зусім не меў патрэбы. Аднойчы, калі гэтая жанчына ўжо была цяжарная, здарыўся свята, і Крунху пайшоў на яго, абяцаўшы нікому не казаць пра яе. Аднак, ён неўзабаве пахваліўся, што яго жонка можа бегчы хутчэй за каралеўскіх коней, і кароль загадаў жанчыне спаборнічаць з гэтымі конямі. Жанчына прасіла пра адтэрміноўку, абяцаючы адпомсціць за злое абыходжанне; адтэрміноўку ёй не далі. Тады яна прадставілася — Маха, і пабегла. Яна апярэдзіла коней, але ўпала з крыкам і нарадзіла блізнят, хлопчыка і дзяўчынку; тут усе мужчыны, хто чуў яе крык, адчулі слабасць, як жанчыны пасля родаў. Маха абвясціла, што з гэтага часу кожны раз, калі на ўладаў будуць нападаць ворагі, тыя будуць адчуваць сябе чатыры дні і пяць начэй ці пяць дзён і чатыры ночы гэтак жа слабымі (хоць паводле астатніх легенд вядома, што фактычна хвароба магла працякаць значна даўжэй[1]), і доўжыцца гэта праклён будзе дзевяць пакаленняў[3].
Ад хваробы цярпелі ўсе дарослыя мужчыны; гэты хвароба — галоўная прычына, па якой Кухулін змагаўся практычна ў адзіночку з войскамі Айліля і Медб.
Паводле іншай легенды, назва мясцовасці паходзіць ад імя адзінай вярхоўнай каралевы Ірландыі і яе брошкі, ірл.: eó-muin Machaeó-muin Macha — брошка Махі. Тая, дамогшыся \ўлады, акрэсліла межы сваіх зямель брошкай[4][5].
Заўвагі правіць
- ↑ а б Шкунаев С. В. Заўвагі // «Выкраданне быка з Куальнгэ» і паданні пра ірландскіх герояў. — М.: Навука, 1985. — С. 447. — 496 с. — 100 000 экз.
- ↑ Шкунаев С. В. Заўвагі // «Выкраданне быка з Куальнгэ» і паданні пра ірландскіх герояў. — М.: Навука, 1985. — С. 469. — 496 с. — 100 000 экз.
- ↑ Шкунаев С. В. Хвароба уладов // «Выкраданне быка з Куальнгэ» і паданні пра ірландскіх герояў. — М.: Навука, 1985. — С. 7-9. — 496 с. — 100 000 экз.
- ↑ Яўген O’bil Curry, Lectures on the Manuscript Materials of Ancient Irish History, 1861, Appendix No. XXXVIII
- ↑ Шкунаев С. В. Сватаўство да Эмер // «Выкраданне быка з Куальнгэ» і паданні пра ірландскіх герояў. — М.: Навука, 1985. — С. 39-41. — 496 с. — 100 000 экз.