Вікіпедыя

AL 333

AL 333 («Першая сям'я», англ.: First Family) — знаходка шматлікіх зубоў і фрагментаў костак Australopithecus afarensis, зробленая ў 1975 годзе групай палеантолагаў пад кіраўніцтвам Дональда Джохансона ў Хадары (Эфіопія). У калекцыі прадстаўлены рэшткі як мінімум 13 асобін, якія загінулі і былі пахаваныя адначасова каля 3,2 млн гадоў таму. Разам з знаходкай «Люсі», зробленай у тым жа раёне годам раней, «першая сям'я» з'яўляецца адной з самых выдатных знаходак у гісторыі палеаантрапалогіі.

Гісторыя правіць

 
Афарскі трохкутнік

У канцы 1960-х гадоў французскі палеаантраполаг Морыс Тайеб пачаў палеаанталагічную распрацоўку маладаследаванага паўночнага раёна Эфіопіі, вядомага як Афарскі трохкутнік або Афарская дэпрэсія, якая з'яўляецца самай нізіннай тэрыторыяй краіны і адной з самых нізінных тэрыторый Афрыкі. У 1972 годзе Тайеб запрасіў французскага палеантолага Іва Копенса, амерыканскага геолага Йона Кальба і амерыканскага антраполага Дональда Джохансана даследаваць раён з пункту гледжання яго палеанталагічнай перспектыўнасці. Гэтая група, якая атрымала назву «Міжнародная афарская даследчая экспедыцыя» (International Afar Research Expedition, IARE) пачала вывучэнне размешчанай у гэтым раёне ападкавай фармацыі Хадар (названая па імяні вёскі Хадар)[1].

Гістарычна Афарскі трохкутнік быў мала даследаваны з прычыны яго аддаленасці, адсутнасці дарог і складанай палітычнай сітуацыі ў рэгіёне. Фармацыя Хадар — гэта выходзячы на паверхню 200-метровы пласт геалагічных адкладаў, які пакрывае значны перыяд часу і багаты касцянымі рэшткамі розных жывёл. Акрамя таго, тут былі выяўленыя палявыя шпаты і вулканічнае шкло, якія дазвалялі ўсталяваць дакладны ўзрост бліжэйшых геалагічных слаёў[2].

З 1973 па 1977 год экспедыцыя выявіла 250 акамянеласцяў, якія адносяцца да старажытных гамінідаў[1]. Самай вядомай хадарскай знаходкай стала «Люсі», найбольш поўны з калі-небудзь знойдзеных шкілетаў аўстралапітэка. У 1975 годзе сенсацыйная знаходка была зроблена ў іншым месцы той жа фармацыі, якая атрымала назву AL 333. Гэта былі 216 фрагментаў як мінімум 13 асобін, якія, па ўсёй бачнасці, жылі групай і загінулі адначасова. Знаходка атрымала назву «Першая сям'я»[3].

Вынікі даследаванняў правіць

Характарыстыка знаходак правіць

З 216 узораў 197 былі знойдзеныя на паверхні і 19 ў грунце на глыбіні да 80 см. У далейшым былі знойдзены яшчэ 23 фрагменты посткраніяльнага шкілета і 3 узоры сківіц і зубоў. Знойдзеныя 242 фрагмента добрай захаванасці належалі як мінімум 17 асобінам (9 дарослых, 3 падлетка і 5 дзяцей)[3].

У 2000 годзе на тым жа ўчастку была знойдзеныя косткі плюсны з прыкметамі падоўжнага і папярочнага зводаў ступні, якія сведчылі аб прамой двуногай хадзе аўстралапітэка афарскага[4].

Датаванне правіць

Выяўленне рэшткаў у адным геалагічным пласце ў непасрэднай блізкасці адзін ад аднаго сведчылі аб адначасовым пахаванні. Дзякуючы таму, што астанкі размяшчаліся паміж двума пластамі вулканічных туфаў, дакладна датаваных калій-аргоновым метадам, атрымалася ўсталяваць, што ўзрост рэшткаў ляжыць у межах 3,18—3,21 млн гадоў[5].

Прычына смерці правіць

Унікальны выпадак, калі рэшткі вялікай колькасці асобін знойдзены ў адным месцы і ў адным і тым жа ападкавым пласце, спарадзіў масу здагадак аб прычынах смерці «першай сям'і». Найбольш папулярнай была гіпотэза аб тым, што група аўстралапітэкаў, якая знаходзілася ў глыбокім яры, была заспета знянацку магутным патокам, выкліканым раптам распачатым ліўнем. У далейшым дбайнае вывучэнне месца знаходкі дазволіла адкінуць гэтую гіпотэзу[6]. Было таксама пастаўлена пад сумнеў здагадка аб нападзе буйных каціных, так як на касцях не выяўлена характэрных пашкоджанняў ад зубоў і кіпцюроў драпежнікаў[6][7]. Акрамя таго, абмяркоўвалася магчымасць харчовага атручвання, але Джохансан лічыць гэтую здагадку малаверагоднай, паколькі аўстралапітэкі былі вегетарыянцамі[7].

Відавая прыналежнасць правіць

Былі выказаны сумневы з нагоды прыналежнасці ўсіх знойдзеных асобін да аднаго і таго ж віда. Некаторыя даследчыкі лічаць, што рэшткі апынуліся ў адным месцы выпадкова, і прыматы, якім яны належалі, не абавязкова складалі групу[8].

Вымярэнне памераў і прапорцый костак, у прыватнасці, найбольш буйных (плечавых і сцегнавых) і параўнанне іх з адпаведнымі косткамі «Люсі» прывялі даследчыкаў да пераканання, што ўсе косткі «першай сям'і» належалі асобінам Australopithecus afarensis[8].

Палавы дымарфізм правіць

Асноўная маса знойдзеных акамянеласцяў складаюць зубы і фрагменты сківіцы, аднак наяўнасць плечавых і сцегнавых костак дазваляла меркаваць аб адрозненнях паміж самцамі і самкамі. Першыя даследаванні насуперак чаканням паказалі, што палавы дымарфізм аўстралапітэка афарскага падобны з чалавечым. Некаторыя палеантолагі не былі згодныя з гэтым высновай, лічачы што адрозненні ў памерах костак AL 333 выкліканыя розніцай ва ўзросце. Параўнанне костак AL 333 з косткамі, знойдзенымі ў іншых месцах, дзе былі знойдзеныя рэшткі самак, дазволілі ўсталяваць, што па палавому дымарфізму аўстралапітэкі хутчэй блізкія да гарылаў, самцы якіх значна большыя па памерах і масіўнейшыя за самак[9].

«Першая сям'я» у папулярнай культуры правіць

У адным з выпускаў фантастычнага серыяла «Партал юрскага перыяду» на Хелен Каттер падае падазрэнне, што яна атруціла «першая сям'я», каб знішчыць чалавецтва.

Цікавыя факты правіць

«Першай сям'ёй» амерыканцы традыцыйна называюць сям'ю прэзідэнта. Акрамя своеасаблівай іроніі гэтая назва падкрэслівае ўнікальнасць знаходкі і яе велізарную важнасць для даследавання паходжання чалавека.

Зноскі

  1. ↑ а б Johanson, D (Winter, 2004). Lucy, thirty years later: an a expanded view of Australopithecus afarensis. Journal of Anthropological Research, 60(4), 466-468
  2. ↑ Johanson, D. (Winter, 2004). Lucy, thirty years later: an expanded view of Australopithecus afarensis. Anthropological Research, 60(4), 467
  3. ↑ а б Johanson, D. (Winther, 2004). Lucy, thirty years later: an expanded view of Australopithecus afarensis. Journal of Anthropological Reearch, 60(4). 471-472.
  4. ↑ Ward, Carol, William H. Kimbel, and Donald C. Johanson, Complete Fourth Metatarsal and Arches in the Foot of Australopithecus Afarensis, Science 331, no. 6018 (February 2011): 750-753.
  5. ↑ Johanson, D., Edgar, B., & Brill, D. (1996). New York: Simon and Schuster, 126.
  6. ↑ а б johanson, D. (Winther, 2004). Lucy, thirty years later: an expanded view of Australopithecus afarensis. Journal of Anthropological Research, 60(4), 472
  7. ↑ а б Smillie, S. (2008, October 3). SA academic called on to solve fossil mystery. The Star, p. 6 [1](недаступная спасылка)
  8. ↑ а б Gordon, A. D. (2007). Strong postcranial size dimorphism in Australopithecus afarensis: Results from two new resampling methods for nultivariate data sets with missing data. American Journal of Physical Anthropology, 311-328
  9. ↑ Plavcan, J. M. (2005). Sexual dimorphism in Australopithecus afarensis revisited: How strong is the case for a human like pattern of dimorphism? Journal of Human Evolution, 313-320

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=AL_333&oldid=4042448"