Mack ACгрузавы аўтамабіль амерыканскай кампаніі Mack Trucks. Выпускаўся з 1916 па 1938 год. Выпушчана 40 299 аўтамабіляў[1].

Mack AC
Вытворца Mack Brothers Company
Гады выпуску 19161938
Колавая формула 4х2, 6х4
Фотагалерэя на Wikimedia Commons Mack AC на Вікісховішчы

Масk АС выпускаўся ў некалькіх варыянтах з колавай формулай 4х2 і 6х4, і з некалькімі варыянтамі колавай базы. Грузападымальнасць вар'іравалася ад 3,5 да 7,5 тон.

Гісторыя

правіць

Аўтамабіль быў распрацаваны ў 1915 годзе канструктарам Альфрэдам Мейзьюры (англ.: Alfred Masury). Першы прататып Е2 пабудавалі ў жніўні 1915 году, а серыйная вытворчасць шырокай гамы АС пачалася праз год[2].

У 1917 годзе пачаў выпускацца АС грузападымальнасцю 7,5 т.

З 1923 г. на грузавікі сталі ўсталёўваць 6-цыліндравыя рухавікі магутнасцю 97–120 к.с. (мадэлі АН, AJ, AL).

З 1927 года стала выпускацца мадэль АК з карданным прывадам.

З 1929 года выпускаліся 2- і 3-восевыя АР грузападымальнасцю 7,5–10 т з новым 6-цыліндравым рухавіком ў 150 к.с. Для 2-восевых варыянтаў ужываўся карданны прывад, 3-восевыя грузавікі 6x2 мелі ланцужны прывад сярэдняга моста, але ў 1931 годзе атрымалі міжвосевы дыферэнцыял і прапаноўваліся з колавай формулай 6x4. Грузавікі АР, якія сталі развіццём серыі АС, атрымалі закрытую кабіну і дыскавыя колы з пнеўматычнымі шынамі. З 1926 па 1938 год былі пабудаваныя 285 адзінак гэтай мадыфікацыі[3].

З 1932 году выпускаліся будаўнічыя самазвалы АС6 з 6-цыліндравым 150-моцным рухавіком.

Без асаблівых тэхнічных змяненняў аўтамабілі выпускалі да 1938 года. За 24 гады было выраблена 40 299 аўтамабіляў[1].

Канструкцыя

правіць

Грузавыя аўтамабілі Масk АС выпускаліся ў некалькіх варыянтах колавай формулы (4х2 і 6х4), і з некалькімі варыянтамі колавай базы (3962, 4267 і 4572 міліметраў), грузападымальнасць якіх вагалася ад 3,5 да 7,5 тон.

Кабіна

правіць
 
Кабіна

Характэрную форму перадняй частцы вызначыла размяшчэнне радыятара паміж маторным адсекам і адкрытай кабінай, што дазваляла, адкінуўшы капот, атрымаць доступ да рухавіка з трох бакоў. Акрамя таго, дзякуючы такой кампаноўцы, у непагадзь кіроўца, адкрываючы адмысловы лючок, мог задзейнічаць абагравальнік[4].

У 1925 годзе з'явілася лабавое шкло[4].

Рухавік

правіць

На аўтамабіле быў усталяваны радны чатырохцыліндравы рухавік, магутнасцю 75 конскіх сіл.

Рухавік астуджаўся двума блокамі радыятараў, размешчаных справа і злева за капотам перад кабінай кіроўцы. Замест вентылятара выкарыстоўвалася «слімак» з крыльчаткай, замацаванай на махавіку.

Пачынаючы з 1923 года грузавікі АС камплектаваліся шасціцыліндравымі рухавікамі, магутнасць якіх вагалася ад 97 да 120 к.с., а з 1932 года выпускаліся будаўнічыя самазвалы Mack АС6, на якіх таксама ўсталёўваліся шасціцыліндравыя рухавікі, але ўжо магутнасцю 150 к.с.

Трансмісія

правіць

На аўтамабіль усталёўвалася механічная чатырохступеньчатая каробка перадач, якая была выканана разам з дыферэнцыялам і галоўнай перадачай у сярэдняй частцы шасі. Ад іх на заднія колы круцільны момант перадаваўся не карданным валам, а з дапамогай двух бакавых ланцугоў.

На трохвосевых мадэлях, пры агульным ланцужным прывадзе з прамежкавага вала з дыферэнцыялам, пары бартавых колаў ахоплены яшчэ адной ланцугом такім чынам, што ўсе колы каляскі круцяцца ў адным кірунку з аднолькавай хуткасцю. Пазней аўтамабілі атрымалі і арыгінальны міжвосевы дыферэнцыял. Акрамя восі кручэння, задняя каляска трохвосевых варыянтаў мела чатыры вертыкальныя кароткія рысоры з гумавымі пракладкамі, якія дазвалялі ёй перамяшчацца ў невялікіх межах налева або направа.

Пры пярэдніх вядучых колах (мадыфікацыі AP, 6х6) ролю швораня адыгрывалі пары канічных шасцерняў, адна з якіх была апорнай, а другая (верхняя) — вядучай.

Інавацыі

правіць

На канструктыўныя рашэнні, якія былі выкарыстаны ў грузавіку Масk АС, было выдадзена 18 патэнтаў[2][5]. Былі запатэнтаваныя: поршні з шэрага чыгуну, адлітыя парамі з легіраванай сталі цыліндры, якія затым падвяргаліся тэрмаапрацоўцы. Таксама былі запатэнтаваныя штампаваная рама з хром-нікелевай сталі, металічныя працоўныя дэталі, якія ўзмоцнены метадам павярхоўнага ўшчыльнення, а таксама шэраг дэталяў са сплаваў алюмінію, напрыклад картэр рухавіка.

Першая сусветная вайна

правіць

У ходзе Першай сусветнай вайны аўтамабілі Мack AC знаходзіліся на ўзбраенні войскаў ЗША, Францыі і Вялікабрытаніі[6]. Аўтамабілі вялікімі партыямі пастаўляліся для Брытанскай арміі, 4470 адзінак былі накіраваны ў Францыю ў дапамогу пехацінцам Амерыканскай арміі.

Большасць выкарыстоўваліся ва ўзброеных сілах як бартавыя грузавікі і артылерыйскія цягачы. Больш цяжкія, 7,5-тонныя мадыфікацыі, выкарыстоўваліся для перавозкі танкаў Renault FT17  (фр.).

«Bulldog»

правіць
 
The «Bulldog» Mack — рэкламны плакат 1917 года

За сваю характэрную знешнасць, — прысадзістую выправу, масіўны прасападобны капот, па баках якога ўсталёўваліся вялізныя фары, і даволі шырока расстаўленыя колы, — аўтамабіль атрымаў мянушку «Bulldog» (Бульдог).

  Вонкавыя выявы
пласціна з выявай бульдога, які ірве кнігу ўліку кошту транспартных перавозак «Hauling Costs»
  macktrucks.com

Мянушка настолькі трывала прыжылася, што была ўзята кампаніяй Mack Brothers у якасці свайго сімвала, і ўжо з чэрвеня 1921 году да баку кабіны прыкаваныя сталёвыя штампаваныя пласціны з выявай бульдога, які ірве кнігу ўліку кошту транспартных перавозак «Hauling Costs». У 1922 годзе кампанія афіцыйна прыняла бульдога ў якасці карпаратыўнага знака[7].

 
Фігурка бульдога на цягачы Mack B series  (англ.)

У 1932 годзе галоўны інжынер кампаніі Mack Trucks Alfred Masury падаў заяўку атрыманне патэнта на арыгінальны дызайн і канструкцыю статуэткі бульдога[3]. 11 кастрычніка 1932 года патэнт быў выдадзены і з 1933 года капоты грузавікоў пачалі ўпрыгожваць маскатам бульдога, які ўсталёўваецца і на сучасных грузавіках кампаніі.

Зноскі

  1. а б http://www.macktrucks.com/default.aspx?pageid=255 Архівавана 21 студзеня 2013. Афіцыйны сайт Mack Trucks — Гісторыя
  2. а б Кочнеў, Я.Д. (2008). Энцыклапедыя ваенных аўтамабіляў. — 2-е выд., Перапрац. і дап. М.: ТАА «Кніжнае выдавецтва "За рулем"». pp. 640 с. ISBN 5-9698-0040-6.
  3. а б http://www.macktrucks.com/default.aspx?pageid=257 Архівавана 21 студзеня 2013. Афіцыйны сайт Mack Trucks — Гісторыя
  4. а б А. Красноў BULLDOG // «Основные Средства» : часопіс. — 2001. — № 12.
  5. http://truck-auto.info/mack/610-as-bulldog.html
  6. http://voenavto.com/universal/univ7.htm Архівавана 26 студзеня 2012.
  7. http://www.macktrucks.com/default.aspx?pageid=256 Архівавана 21 студзеня 2013. Афіцыйны сайт Mack Trucks — Гісторыя

Літаратура

правіць
  • А. Красноў BULLDOG // «Основные Средства» : часопіс. — 2001. — № 12.