Украінская паўстанчая армія: Розніца паміж версіямі

==== Барацьба з Саветамі ====

У святочым наказе Рамана Шухевіча ад [[14 жніўня]] [[1947]] так ацэньвалася барацьба супраць [[СССР]]:{{Пачатак цытаты}}''"На процібальшавіцкім фронце УПА не дапусціла да заліву тэрыторыі бальшавіцкай партызанкай.<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 13 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf б.180</ref>"''{{Канец цытаты}}

 

На антыбальшавіцкім фронце, мэтаю УПА было ачышчэнне тэрыторыі ад савецкіх партызанаў. УПА намагалася галоўным чынам, абмежаваць дзейнасць партызанаў, максымальна зменшыць іх уплыў на мясцовае ўкраінскае насельніцтва і не дапусціць узаемадзеяння партызанскіх аддзелаў з палякамі. Калі ў Заходнюю Украіну ўступіла Чырвоная Армія, Галоўная Управа УПА забараніла сваім аддзелам ўступаць з імі ў адкрытую барацьбу, аднак у той жа час не забараняючы атакаваць дробныя аддзелы Чырвонае Арміі з мэтаю захопу зброі і баепрыпасаў.<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 13 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf б.178</ref> Барацьба з радзецкімі партызанамі заўжды насіла ўпарты і жорсткі характар. Так, Л. Шанкоўскі пісаў: {{Пачатак цытаты}}''"Барацьба з чырвонымі партызанамі была куды больш складанай за барацьбу з немцамі. Партызаны - то быў баявы, адважны і жорсткі праціўнік, які ведаў мову і мясцовыя ўмовы, ды ўмеў цудоўна маскавацца. У барацьбе з тым праціўнікам УПА атрымоўвала важны досвед для наступнай барацьбы."<ref name="ReferenceB">Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 15 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf стр.206</ref>''{{Канец цытаты}} У той жа час, савецкія партызаны адзначалі, што біцца з УПА было складаней чым з немцамі. Так, камандзір партызанскага загону Кузков казаў, што ён ніколі не сустракаў такога фанатызму ў барацьбе і адзначаў, што аўнаўцы ''"б'юцца лепей за немцаў''"<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 15 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf стр.203</ref>

[[19 чэрвеня]] [[1943]] ад камандзіраў атрадаў Алексенкі ды Шытава, якія спрабавалі прайсці да беларускага Палесся да аэрадрому атрада Сабурава, прыйшло паведамленне, што яны былі заатакаваны і атачаны вялікімі сіламі нацыяналістаў. Пасля трохдзённага бою, яны не здолелі прарвацца і адступілі з адчувальнымі стратамі.<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 15 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf стр.202</ref> За лета [[1943]] актыўнасць барацбы украінскіх паўтанцаў з чырвонымі партызанамі ўзрастала. Вялікія баі адбыліся у ліпені за сяло Тэрэмне, Астроскага раёну, каля чыгункі Ковель-Сарны і г.д. [[10 верасня]] [[1943]] Роўненскае партызанскае аб'яднанне № 2 і загон Яравога правялі тры баі з УПА, якое мела там каля 1.000 байцоў з гарматамі і мінамётамі. У выніку нястачы патронаў, савецкія партызаны вымушаны былі пазбягаць бою.<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 15 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf стр.202</ref> У пэрыод з жніўня па лістапад [[1943]] украінскія паўстанцы правялі з партызанамі 54 баі, у той жа час як з немцамі - 47.<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 15 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf стр.202</ref>

 

Першыя сутыкненні адбыліся ў раёне дзянняў І Украінскага фронту на Валыні-Палессі. За пэрыод ад [[7 лютага]] па [[2 сакавіка]] [[1944]] у тылу 13-й Арміі было зафіксавана каля 200 нападаў аддзелаў УПА-Поўнач на невялікія вайсковы калёны ды на дробныя групы вайскоўцаў. У лютым [[1944]] баявікі УПА напалі на дарозе Карэц-Роўна на калёну камандуючага І Украінскім фронтам Ватуціна, які быў паранены, а пасля памёр.<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія..Інститут історії НАН України.2004р Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія, Раздел 15 http://history.org.ua/LiberUA/Book/Upa/24.pdf стр.211</ref>

 

==== Ліквідацыя УПА на тэрыторыі Польшчы ====

 

Аднак, [[1947]] стаў апошнім годам для АУН і УПА на тэрыторыі [[Польская Народныя Рэспубліка|Польшчы]]. У выніку правядзення Акцыі "Вісла" па перасяленню насельніцтва і высокае актыўнасці польскіх сілаў, рэшткі УПА вымушаны былі перабірацца на Захад праз [[Чэхаславакія|Чэхаславакію]]. З некалькі тысячаў чалавек, да сваёй цэлі дабраліся толькі каля сотні.

 

 

== Ідэалогія УПА ==

[[Ідэалогія]] УПА Бэндэры была тыповай для радыкальнага ўсходнееўрапейскага нацыяналізму канца 1930-х гадоў. Яе падставамі былі абсалютызацыя арганічнасці і прыроднасці нацыі, цягласць яе існавання, прымат інтарэсаў нацыі над інтарэсамі асобы, ідэалізм, культ зямлі й сялянства, стаўка на дзяржаўны патэрналізм, прапаганда этнічнае салідарнасці, пропаведзь сацыяльнае гармоніі і надклясавую рэпрэзэнтацыйнасць нацыяналістычнага руху.<ref>Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія: Історичні нариси / НАН України; Інститут історії України / С.В. Кульчицький (відп.ред.). - К.: Наук. думка, [[2005]]. - 495 с. c. 472 [http://www.history.org.ua/index.php?urlcrnt=LiberUA/select_PDF.php&isbn=966-00-0440-0]</ref>

 

Tragedia Polaków na Kresach Wschodnich ll Rzeczypospolitej winna być przywrócona pamięci historycznej współczesnych pokoleń. Jest to zadanie dla wszystkich władz publicznych w imię lepszej przyszłości i porozumienia narodów w naszej części Europy, w tym szczególnie Polaków i Ukraińców. [http://orka.sejm.gov.pl/opinie6.nsf/nazwa/2183_u/$file/2183_u.pdf Oficjalny tekst uchwały na stronie Sejmu RP]</ref>.

 

 

== Зноскі ==