Нільс Хенрык Абель: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
афармленне
др clean up, replaced: {{вызнч|1=Нільс Хенрык}} {{вызн|1=Абель}} → {{DEFAULTSORT:Абель Нільс Хенрык}}'''Нільс Хенрык Абель''', ; 5 жніўня 1802 → using AWB (7893)
Радок 3:
 
[[Выява:Niels Henrik Abel.jpg|thumb|Нільс Хенрык Абель]]
{{вызнч|1=DEFAULTSORT:Абель Нільс Хенрык}}'''Нільс Хенрык {{вызн|1=Абель}}''' ({{lang-no|Niels Henrik Abel}}; [[{{ДН|5 жніўня]] [[|8|1802]]}}, Фінгё — [[{{ДС|6 красавіка]] [[|4|1829]]}}, Фроланд) — вядомы [[Нарвегія|нарвежскі]] [[матэматык]].
 
== Біяграфія ==
Радок 12:
За мяжой Абель спачатку жыў у [[Берлін]]е (верасень [[1825]] — люты [[1826]]), дзе пазнаёміўся з выдаўцом "''Journal für die reine und angewandte Mathematik''" [[Аўгуст Леапольд Крэль|Крэлем]], які дапамог яму надрукаваць творы.
 
У [[1826]] годзе Абель з'ехаў у [[Парыж]], і прадставіў там працу "''Мемуары пра адзін вельмі шырокі клас трансцэндэнтных функцый''". Гэта даследаванне [[інтэграл]]аў <math>\int R(x, y)\, dx</math>, дзе <math>R (x, y)</math> — адвольная [[рацыянальная функцыя]] [[аргумент]]аў <math>x</math> і <math>y</math>, а <math>y</math> — [[алгебраічная функцыя]] [[аргумент]]а <math>x</math>. Гэтыя [[інтэграл]]ы пазней атрымалі назву {{вызн2|1='''абелевых}}'''. Асабліва вылучаны выпадак <math>y</math> як [[квадратны корань]] з [[паліном]]а 3 ці 4 ступені, ў якім інтэграл зводзіцца да [[Эліптычны інтэграл|эліптычнага]], і выпадак квадратнага кораня з палінома ступені больш за 4, ў якім інтэграл зводзіцца да [[Гіперэліптычны інтэграл|гіперэліптычнага]]. Праца доўга ляжала ў [[Агюстэн Луі Кашы|Кашы]], згубілася сярод іншых папер, і была апублікаваная толькі пасля смерці Абеля (1829) у [[1841]] годзе.
 
У [[1827]], з-за беднасці і непрымання з боку вядомых вучоных, Абель вяртаецца ў Берлін, а потым у Хрысціянію (Осла). Быўшы, паводле яго слоў, "бедным як царкоўная мыш", ён зарабляе прыватнымі ўрокамі. У [[1828]] ён атрымаў месца намесніка выкладчыка ва ўніверсітэце, але ўжо быў хворы на [[сухоты]]. Памёр [[6 красавіка]] [[1829]].