Мікалай Радзівіл Руды: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др clean up using AWB (7794)
Радок 45:
{{значэнні|Спасылка=Мікалай Радзівіл}}
 
{{вызнч|1='''Мікалай Радзівіл Руды}}''', {{вызн2|1='''Мікалай Радзівіл Шосты}}''' ([[{{ДН|||1512]]}} - [[{{ДС|||1584]]}}) - ваенны, палітычны, рэгілійны і грамадскі дзеяч [[ВКЛ|Вялікага княства Літоўскага]] і [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], вялікі канцлер і гетман літоўскі, князь [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай Імперыі]] ([[1574]]).
 
Паходзіў з роду [[Радзівілы|Радзівілаў]]. Сын [[Юрый Радзівіл (1480—1541)|Юрыя Радзівіла]] і брат каралевы Польшчы [[Барбара Радзівіл|Барбары Радзівіл]], стрыечны брат [[Мікалай Радзівіл Чорны|Мікалая Радзівіла Чорнага]]. Адным з першых сярод уплывовых магнатаў прыняў [[кальвінізм]], аказаў значны ўплыў на распаўсюджванне і прапаганду рэфармацыйных ідэй. Быў вядомым вайскаводам.
Радок 53:
У 1556-57 і з 1560 камандаваў войскам ВКЛ, якое знаходзілася на мяжы з [[Інфлянты|Інфлянтамі]]. У пачатку Лівонскай вайны 1558-83 г. войска ў 1561 уступіла на тэрыторыю Інфлянтаў. Конніца Радзівіла (5 тыс. чал.) на чале з Ю. Тышкевічам і Радзівілам Трызнам дайшла да Дэрпта ([[Горад Тарту|Тарту]]). Галоўныя сілы на чале з самім Мікалаем Радзівілам аблажылі расійскі гарнізон у замку Таўрус (Тарваст). Праз 3 тыдні 31.8.1561 гарнізон капітуляваў. У час аблогі Полацка войскам Івана IV у лютым 1563 М. Радзівіл з войскам у 5 тыс. чал. не здолеў дапамагчы полацкаму гарнізону, а пасля ўзяцця Полацка рас. войскам адышоў да Мінска. Камандаваў войскам ВКЛ у пераможнай [[Бітва на Уле|Ульскай бітве 1564]]. Улетку 1564 М. Радзівіл заблакіраваў расійскі гарнізон у [[Полацк]]у.
 
Рашуча выступаў супраць заключэння унііўніі з Польшчай. У [[1569]] ён не паехаў на Люблінскі сейм і не падпісаў акт [[Люблінская уніяўнія|Люблінскай уніі]]. У сярэдзіне 1576 перайшоў на бок [[Стэфан Баторый|Стафана Баторыя]]. Каб забяспечыць падтрымку М. Радзівіла, кароль зноў даў яму пасаду гетмана ВКЛ. У час полацкай кампаніі 1579 Мікалай Радзівіл Руды разам з сынамі выставіў у войска 1000 коннікаў і 100 пехацінцаў. Удзельнічаў у аблозе і ўзяцці Полацка. У кампаніі [[1580]] войска Радзівіла (6 тыс. наёмных жаўнераў, 3 тыс. магнацкіх вайскоўцаў і 20 тыс. шляхецкага апалчэння) узяло замкі [[Усвяты]] і [[Езярышча]]. У 1581 удзельнічаў у паходзе на Пскоў.
 
Мікалай Радзівіл Руды вызнаваў кальвінізм і пасля смерці Мікалая Радзівіла Чорнага (1565) узначаліў пратэстантаў у ВКЛ. У [[Біржы|Біржах]] ён стварыў цэнтр Рэфармацыі ў Літве і адкрыў там кальвінісцкую школу.