Акбар Вялікі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
RedBot (размовы | уклад)
др r2.7.2) (робат змяніў: hu:Nagy Akbar mogul sah
др clean up using AWB (7794)
Радок 19:
| аўтограф =
}}
{{вызнч|1='''Джалал-ад-Дзін Мухамад Акбар}}''' ({{вызнч|1='''Акбар Вялікі}}''') (جلال الدین محمد اکبر Jalāl ud-Dīn Muhammad Akbar) ([[{{ДН|14 кастрычніка]] [[|10|1542]]}}[[{{ДС|17 кастрычніка]] [[|10|1605]]}}), трэці [[падышах]] дынастыі [[Вялікія Маголы|Вялікіх Маголаў]] (імператар [[Індыя|Індыі]]), [[цімурыды|цімурыд]], сын [[Хумаюн]]а, якога ён змяніў у якасці правіцеля [[Магольская імперыя|Магольскай імперыі]] ([[1556]]—[[1605]]), унук [[Бабур]]а, заснавальніка дынастыі. Пад канец праўлення Акбара Магольская імперыя ахоплівала большую частку паўночнай Індыі.
 
== Жыццяпіс ==
 
Акбар, які лічыцца велічайшым з магольскіх імператараў, узышоў на [[дэлі]]йскі трон ва ўзросце трынаццаці з паловай гадоў, пасля смерці свайго бацькі Хумаюна. Ён паходзіў з цюркска-мангольскага роду цімурыдаў. Падавіўшы некалькі мяцяжоў (у тым ліку з боку свайго брата Хакіма), ён на працягу двух дзесяцігоддзяў аб'ядноўваў пад сваім панаваннем землі паўночнай і цэнтральнай Індыі. Акбар ліквідаваў на доўгі час ваенную пагрозу з боку [[пуштуны|пуштунскіх]] ([[Афганістан|афганскіх]]) нашчадкаў [[Шэр Шах]]а, правёўшы некалькі войнаў супраць афганскіх плямёнаў. Умацаваў сваю уладуўладу, прыцягнуўшы ўмелай дыпламатыяй на свой бок магутную касту [[раджпуты|раджпутаў]].
 
Завяршыўшы ў асноўным тэрытарыяльнае фарміраванне дзяржавы, у [[1574]] Акбар прыступіў да правядзення ўнутраных рэформ. Мэтай рэформ было стварэнне цэнтралізаванай дзяржавы на аснове большай роўнасці народаў, якія яе насяляюць. Быў умацаваны кантроль за арміяй, праведзена новае адміністрацыйна-тэрытарыяльнае дзяленне, усталявана адзіная сістэма падаткаабкладання. Падатковая рэформа прадугледжвала строгі ўлік і справаздачнасць, былі адмененыя рэлігійныя падаткі на немусульман, прадугледжана магчымасць не спаганяць падаткі пры неўраджаі. Па ўсёй імперыі была ўведзеная ўніфікаваная сістэма мер і ваг, адзіны сонечны каляндар, заснаваны на базе табліц [[Улугбек]]а. Вялікае значэнне Акбар надаваў развіццю гандлю, які наладзіў нават з еўрапейцамі. Імкнучыся пашырыць уплыў Маголаў на індыйскае грамадства актыўна прыцягваў індускіх раджаў на важныя пасады ў дзяржаве і арміі. Разам з тым, нягледзячы на яго значную талерантнасць і пэўныя сацыяльныя эксперыменты, ён заставаўся мусульманскім імператарам.