Мікалай Капернік: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
TjBot (размовы | уклад)
др r2.7.2) (робат дадаў: uz:Nicolaus Copernicus
др clean up, replaced: ,[[ → , [[, - 24 мая 1543 → — {{ДС|24|5|1543}}, (19 лютага 1473, → ({{ДН|19|2|1473}}, using AWB (7893)
Радок 23:
}}
 
'''Мікалай Капернік''' ({{lang-pl|Mikolaj Kopernik}}; {{lang-la|Nicolaus Copernicus}}) ([[{{ДН|19 лютага]] [[|2|1473]]}}, [[Торунь]] ([[Каралеўская Прусія]], [[Польшча]]) - [[{{ДС|24 мая]] [[|5|1543]]}}), прускі вучоны польскага паходжання, астраном, стваральнік геліяцэнтрычнай тэорыі свету.
 
Нарадзіўся ў купецкай сям'і нямецкага паходжання. Быў чацвёртым дзіцём у сям'і. У дзевяць год застаўся без бацькі, таму яго выхаваннем займаўся дзядзька (з боку маці) канонік [[Лукаш Ваценродзе]].
 
Атрымаў рознабаковую адукацыю ва ўніверсітэтах [[Кракаў|Кракава]] (паступіў у [[1491]] на факультэт мастацтваў), [[Горад Балонья|Балоньі]], [[Горад Падуя|Падуі]], [[Горад Ферара|Ферары]], дзе вывучаў [[права]], [[медыцына|медыцыну]], [[матэматыка|матэматыку]], [[астраномія|астраномію]]. У [[1503]] вяртаецца ў Кракаў і становіцца прафесарам універсітэта. У [[1512]] арганізаваў абсерваторыю ў горадзе [[Фромбарк]], дзе да канца жыцця вёў астранамічныя назіранні. Вынікі даследаванняў абагульнены ў яго творы «Аб вярчэнні нябесных сфер» («De revolutionibus orbium coelestium»), апублікаваным у [[Горад Нюрнберг|Нюрнберг]]у за некалькі тыдняў да яго смерці.
 
Галоўнай заслугай вучонага з'явілася абгрунтаванне таго, што бачны намі рух [[Сонца]] і зорак звязаны не з іх вярчэннем вакол [[Зямля|Зямлі]], а з рухам Зямлі вакол уласнай восі і гадавым вярчэннем яе вакол Сонца. Але акрамя гэтага, ён быў канонікам касцёла, урачом. Аўтар рэформы манетнай сістэмы ў Польшчы. У горадзе Фромбарк пабудаваў машыну, якая забяспечвала [[вада|вадою]] ўсе дамы гораду.
[[Выява:Jan Matejko-Astronomer Copernicus-Conversation with God.jpg|thumb|[[Ян Матэйка]]. ''Астраном Капэрнік або размова з Богам'' ([[1872]])]]
Аўтар прац:
* N.C. Meditata XV. Augusti anno domini MDXVII., 1517,
* Tractatus de monetis, 1519,
* Monetae cudendae ratio, 1528,
* De Revolutionibus Orbium Coelestium — Нюрнберг, Германія: 1543 г.
 
Пахаваны ў саборы Фромбарка ў безымяннай магіле. У жніўні [[2005]] магіла была знойдзеная.
Радок 51:
Image:Kopernikus-Olsztyn.jpg|''Помнік у [[Ольштын]]е''
</gallery>
 
 
== Літаратура ==
* [http://pawet.net/library/history/c_history/b_kopiernik/Веселовский_И._Н.,_Белый_Ю._А._Николай_Коперник,_1473-1543.html Веселовский И. Н., Белый Ю. А. Николай Коперник, 1473-1543] // на [[pawet.net]]
* [http://pawet.net/library/history/c_history/dm_kopernik/Дмитриев_И.С._Искушение_святого_Коперника.html Дмитриев И.С. Искушение святого Коперника] // на [[pawet.net]]
 
[[Катэгорыя:Постаці Польшчы]]
[[Катэгорыя:Постаці астраноміі]]
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
 
{{Link FA|sl}}
 
{{Normdaten
Радок 74 ⟶ 66:
}}
 
[[Катэгорыя:Постаці Польшчы]]
[[Катэгорыя:Постаці астраноміі]]
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
 
{{Link FA|sl}}
[[af:Nicolaas Copernicus]]
[[als:Nicolaus Copernicus]]