Святаслаў Усяславіч: Розніца паміж версіямі

Паводле слушнага меркавання А. Прэснякова і Т. Васілеўскага, па бацьку Святаслаў атрымаў [[Віцебскае княства|Віцебскі ўдзел]], даследчыкі зыходзяць з таго, што нашчадкі Святаслава трымалі гэтае княства пазней<ref>Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118</ref><ref>Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. — R. 16. — № 2. — Warszawa. — 1968. S. 337</ref>. Гэтаму пярэчаць Л. Аляксееў, лічачы быццам ў 1-й палове 12 ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі<ref>Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., −1975. С. 230—232.</ref>, але ў крыніцах пацверджання гэтае думкі няма. Наадварот, пазней (2-ая пал. 12 ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям наўзамен падтрымкі сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. [[А. Рапаў]] падтрымлівае Аляксеева ў тым, што Святаслаў не трымаў Віцебска, і пытаецца ці не трымаў Святаслаў [[Ізяслаўльскі ўдзел]], бо яго сын Васілька быццам быў там князем да 1132 годугода<ref>Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.</ref>. У сваім меркаванні А. Рапаў спасылаецца на Іпацьеўскі летапіс (ПСРЛ, т. II, стб. 496), але указанаеўказанае месца летапісу датычыць 1159 годугода (!) — вайне Рагвалода-Васіля за Ізяслаўль з менскімі Глебавічамі, калі ізяслаўскім кн. быў Усевалад Глебавіч, а ніякі Васілька сярод дзеючых асоб наогул не згадваецца.

Паводле гіпотэзы часоў беларускага Адраджэння (кан. 19 — пач. 20 ст.), жонкаю Святаслава была Сафія — дачка [[Канстанцін IХ Манамах|Канстанціна IХ Манамаха]]. Аднак, падобная дачка Канстанціна IХ невядомая крыніцам, а сам імператар памёр у 1055 годзе. Верагодна, вытокі гэтае гіпотэзы ў няўважлівым чытанні паведамлення [[В. М. Тацішчаў|В. М. Тацішчава]] пра тое, што [[Васілька Святаславіч]] унук Манамаха — Тацішчаў меў на ўвазе Уладзіміра Манамаха — самога праз маці ўнука Канстанціна IХ. Паведамленне Тацішчава таксама не пацверджана крыніцамі, але меркаванне, што Святаслаў быў у шлюбе з дачкой Уладзіміра Усеваладавіча «Манамаха» — Сафіяй, прымаецца многімі навукоўцамівучонымі з розных прычын і лічыцца верагодным. Як развіццё першай, існуе яшчэ адна гіпотэза, быццам жонкаю Святаслава была невядомай крыніцам дачка [[Іаан II Камнін|Іаана II Камніна]]. Гэта тэарэтычна магчыма, дапусціўшы, што гэта быў ужо не першы шлюб Святаслава і адбыўся пасля 1130 годугода, калі 70-гадовым Святаслаў быў выгнанні ў Візантыі, а вядомыя дзеці Святаслава былі ад першага (першых) шлюбаў, што ў сваю чаргу супярэчыць паведамленню Тацішчава.<ref>Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.</ref>