177 634
праўкі
др
clean up using AWB (7893)
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др (робат дадаў: zh-classical:金屬) |
др (clean up using AWB (7893)) |
||
|
М. вызначаюцца высокай электра- і [[цеплаправоднасць|цеплаправоднасцю]], здольнасцью адбіваць светлавыя хвалі, пластычнацю. У цвёрдым выглядзе звычайна маюць [[Крышталь|крышталічную]] будову. Большасць М. крышталізуецца ў простых структурах (кубічных і гексаганальных) якія адпавядаюць найшчыльнейшай кампаноўцы [[атам]]аў. Шмат М. могуць існаваць у дзвюх і больш [[Крышталь|крышталічных]] мадыфікацыях (гл. [[Палімарфізм]]). Паліморфныя пераходы часам спалучаюцца са стратай металічных уласцівасцяў (напрыклад, пераход белага [[волава]] (b-Sn) ў шэрае (a-Sn).
Цвёрдасць некаторых металаў па шкале Моаса:<ref>{{кніга | аўтар = Поваренных А. С. |загаловак = Твердость минералов | выдавецтва = АН УССР| год = 1963 | старонкі = 197-208. — 304 с }}</ref>
Агульныя для М. хімічныя ўласцівасці абумоўленыя слабой [[Хімічная сувязь|сувяззю]] [[Валентныя электроны|валентных электронаў]] з [[Ядро атама|ядром]] [[атам]]а: утварэнне дадатна [[Зарад электрычны|зараджаных]] [[іён]]аў (катыёнаў), станоўчая [[ступень акіслення]] ў [[Рэчывы складаныя|злучэннях]], утварэнне асновных [[аксід]]аў і [[гідраксід]]аў, выцясненне [[вадарод]]у з [[Кіслата|кіслотаў]] і г.д.
Металічныя ўласцівасці [[Хімічны элемент|элемента]] праяўляюцца тым яскравей, чым, ніжэй
М. ад [[Літый|Li]] да [[Натрый|Na]] лёгка рэагуюць з [[кісларод]]ам на холадзе, іншыя злучаюцца з [[кісларод]]ам толькі пры награванні, а [[Ірыдый|Ir]], [[Плаціна|Pt]], [[Золата|Au]] з [[кісларод]]ам не ўзаемадзейнічаюць. Уласцівасці М. характарызуюцца іх месцам у [[Электрахіміны рад напружанняў металаў|электрахімічным радзе]]. М. ад [[Літый|Li]] да [[Натрый|Na]] выцясняюць [[вадарод]] з [[Вада|вады]] пры [[Нармальныя
[[Ступень акіслення|Ступені акіслення]] непераходных М.: +1 для падгрупы I а; +2 для II a; +1 і +3 для III a; +2 і +4 для IV a; +2, +3 і +5 для V a; — 2, +2, +4, +6 для VI a. У пераходных М.: +1, +2, +3 для падгрупы I б, +2 для II б; +3 для III б; +2, +3, +4 для IV б; +2, +3, +4, +5 для V б; +2, +3, +4, +5, +6 для VI б, +2, +3, +4, +5, +6, +7 для VII б, от +2 до +8 в VIII б. У [[Лантаноіды|лантаноідаў]]: +2, +3 и +4, у [[Актыноіды|актыноідаў]] — ад +3 да +6. [[Аксід]]ы М. з малой [[Ступень акіслення|ступенню акіслення]] маюць [[Аснова|асноўныя ўласцівасці]], [[аксід]]ы з высокай [[Ступень акіслення|ступенню акіслення]] з’яўляюцца [[ангідрыд]]амі [[Кіслата|кіслотаў]]. М. з пераменнаю [[Валентнасць|валентнасцю]] (напрыклад, [[Хром|Cr]], [[Марганец|Mn]], [[Жалеза|Fe]]), у [[Складаныя рэчывы|злучэннях]], дзе яны маюць нізкія [[Ступень акіслення|ступені акіслення]], ([[Хром|Cr]] (+2), [[Марганец|Mn]] (+2), [[Жалеза|Fe]] (+2)), выяўляюць [[Аднаўленне|аднаўленчыя ўласцівасці]], а ў [[Складаныя рэчывы|злучэннях]], дзе яны маюць вышэйшыя [[Ступень акіслення|ступені акіслення]] ([[Хром|Cr]] (+6), [[Марганец|Mn]] (+7), [[Жалеза|Fe]] (+3)) уласцівасці [[Акісленне|акісляльныя]].
== Гісторыя ==
Назоў «метал» паходзіць ад грэчаскага métallon (ад metalléuo — выкапваю, здабываю з зямлі), якое спачатку азначала копі, руднікі (у [[Герадот|Геродота]], [[5 ст. да н.
М. і іх [[Сплаў|сплавы]] шырока выкарыстоўваюцца ў розных галінах вытворчасці, перш за ўсё як канструкцыйны матэрыял.
{{Шэраг актыўнасці металаў}}
{{Групы хімічных элементаў}}
{{Металы і сплавы, якія выкарыстоўваюцца для вырабу манет}}▼
[[Катэгорыя:Металы]]
{{Link GA|ja}}
▲{{Металы і сплавы, якія выкарыстоўваюцца для вырабу манет}}
[[af:Metaal]]
[[an:Metal]]
[[arz:معدن]]
[[az:Metal]]
[[be-x-old:Мэтал]]
▲[[bg:Метал]]
[[bn:ধাতু]]
[[br:Metal]]
| |||