Хімічнае ўраўненне: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др clean up using AWB (7893)
Радок 1:
 
'''Хімічнае раўнанне''' – [[запіс]] [[Хімічная рэакцыя|хімічных рэакцыяў]] з дапамогаю [[Хімічная формула|хімічных формулаў]], [[лічба]]ў і [[Матэматычныя знакі|матэматычных знакаў]].
[[File:Hydrogen and oxygen react to form water.png|thumb|right|<center><BIG>O<sub>2</sub> + 2 H<sub>2</sub> > 2 H<sub>2</sub>O</BIG></center>]]
 
Х. р. складаецца з левай і правай частак, злучаных [[сімвал]]ам [[Матэматычныя знакі|роўнасці]], або простай стрэлкай (для [[Хімічная раўнавага|незваротных рэакцыяў]]) ці падвойнай стрэлкай (для [[Хімічная раўнавага|зваротных рэакцыяў]]). У левай частцы запісваюць [[Хімічная формула|формулы]] зыходных [[рэчыва]]ў, у правай – атрыманых [[рэчыва]]ў, злучаючы іх [[Матэматычныя знакі|знакам]] “+”. Перад [[Хімічная формула|формуламі]] [[рэчыва]]ў запісваюць [[каэфіцыент]]ы, якія звычайна з’яўляюцца [[Цэлы лік|цэлымі лікамі]]. Акрамя [[рэчыва]]ў у Х.р. могуць выкарыстоўвацца [[Хімічная формула|формулы]] [[іён]]аў ці [[радыкал]]аў. У [[радыёхімія|радыяхіміі]] і ў [[Акісляльна-аднаўленчыя рэакцыі|метадзе паўрэакцыяў]] ў Х.р. ўжываецца таксама [[сімвал]] [[электрон]]у.
 
 
Прыклад: 4[[Пірыт|FeS<sub>2</sub>]] + 11[[Кісларод|O<sub>2</sub>]] = 2[[Жалеза|Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>]] + 8[[Серністы ангідрыд|SO<sub>2</sub>]].
 
У Х.р. часта ўжываюцца дадатковыя пазначэнні. Па-над стрэлкамі ці [[Матэматычныя знакі|знакам роўнасці]] паміж правай і левай часткамі Х.р. запісваюць сціслую інфармацыю адносна ўмоваўўмоў, у якіх адбываецца [[рэакцыя]] ([[ціск]], [[тэмпература]], [[выпраменьванне]], наяўнасць і тып [[каталізатар]]у). У правай частцы пасля [[Хімічная формула|формулаў]] [[рэчыва]] ужываюццаўжываюцца пазначэнні іх [[Агрэгатныя станы|агрэгатнага стану]] (стрэлка ўгару – для [[газ]]аў, стрэлка ўдол – для [[Агрэгатныя станы|цвёрдых рэчываў]]). У правай частцы праз [[Матэматычныя знакі|знакі]] “+” ці “-“ запісваюць [[энергетычны эфект рэакцыі]].
 
У Х.р. часта ўжываюцца дадатковыя пазначэнні. Па-над стрэлкамі ці [[Матэматычныя знакі|знакам роўнасці]] паміж правай і левай часткамі Х.р. запісваюць сціслую інфармацыю адносна ўмоваў, у якіх адбываецца [[рэакцыя]] ([[ціск]], [[тэмпература]], [[выпраменьванне]], наяўнасць і тып [[каталізатар]]у). У правай частцы пасля [[Хімічная формула|формулаў]] [[рэчыва]] ужываюцца пазначэнні іх [[Агрэгатныя станы|агрэгатнага стану]] (стрэлка ўгару – для [[газ]]аў, стрэлка ўдол – для [[Агрэгатныя станы|цвёрдых рэчываў]]). У правай частцы праз [[Матэматычныя знакі|знакі]] “+” ці “-“ запісваюць [[энергетычны эфект рэакцыі]].
 
Пошук [[каэфіцыент]]аў у Х.р. грунтуецца на [[Закон захавання хімічнага складу|законе захавання хімічнага складу]]: колькасць [[атам]]аў кожнага тыпу ў правай і левай частках Х.р. павінна быць аднолькавай. У больш складаных выпадкаў (напрыклад, [[акісляльна-аднаўленчыя рэакцыі]]) ужываюць дадатковыя прыёмы ([[Акісляльна-аднаўленчыя рэакцыі|метад паўрэакцыяў]]), а таксама спосаб рашэння [[Сістэма раўнанняў|сістэмы матэматычных раўнанняў]].
Радок 15 ⟶ 12:
На падставе Х.р. робяць разлікі для даследчых і вытворчых мэтаў.
 
Х.р. сталі шырока ўжывацца з першай паловы [[19 ст.]] [[Раўнанне|Раўнанні]], падобныя на Х.р. ўжываюцца і ў [[Ядзерная фізіка|ядзернай фізіцы]], але там няне дзейнічае [[закон захавання масы]] і [[Закон захавання хімічнага складу|хімічнага складу]].
 
== Гл. таксама ==
Радок 24 ⟶ 21:
== Спасылкі ==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Beguin/ Jean Beguin]
* [http://www.xumuk.ru/uravnivanie/index.php/ Раўнаванне хімічных рэакцый]
* [http://www.youtube.com/watch?v=9o-idyAoYhU/ Складанне іоннага ўраўнення на прыкладзе ўзаемадзеяння NaOH і HCl - відэа]
* [http://video.yandex.ru/users/urokiximii/view/5/ Хімічныя ўраўненні - відэа ўрок]
 
[[Катэгорыя:Агульная хімія]]