Роберт Вільгельм Бунзен: Розніца паміж версіямі

'''Роберт Вільгельм Эбергард Бунзен''' ({{lang-de|Robert Wilhelm Eberhard Bunsen|скарочана}}; [[{{ДН|30 сакавіка]] [[|3|1811]]}}^{[[#Маладосць і адукацыя|гл. ніжэй]]} — [[{{ДС|16 жніўня]] [[|8|1899]]}}) — нямецкі хімік. Стаў першаадкрывальнікам [[спектраскапія|спектру выпраменьвання]] нацепленых элементаў, таксама адкрыў хімічныя элементы [[цэзій]] (у [[1890]]) і рубідый (у [[1861]]) разам з [[Густаў Кірхгоф|Густавам Кірхгофам]]. Бунзен распрацаваў метады для газавага аналізу. Стаў піянерам [[фотахімія|фотахіміі]]. Разам з лабараторным асістэнтам [[Петэр Дэсага|Петэрам Дэсага]] стварыў [[гарэлка Бунзена|гарэлку Бунзена]]. У гонар Бунзена і Кірхгофа названая прэстыжная [[Прэмія Бунзена—Кірхгофа|прэмія ў галіне аналітычнай спектраскапіі]].

У [[1833]] г. Бунзен стаў выкладчыкам [[Гётынгенскі ўніверсітэт|Гётынгенскага ўніверсітэтуўніверсітэта]] і распачаў эксперыментальныя даследванні. На сённяшні дзень, яго вынаходніцтва спосабу выкарыстання гідрата аксіда жалеза ў якасці прэцыпітату з'яўляецца самым эфектыўным проціяддзем для атручаных аршэннікам. У [[1836]] г. Бунзен змяніў Фрыдрыха Вёлера на месцы загадчыка кафедры хіміі ў Касельскім політэхнічным інстытуце, дзе прабыў да [[1838]] г., пакуль не быў запрошаны ў якасці экстраардынарнага прафесара хіміі ў [[Марбургскі ўніверсітэт]], дзе ў [[1841]] г. быў абраны дырэктарам хімічнага інстытутуінстытута. Навуковая дзейнасць Бунзена атрымала хуткі і шырокі розгалас, часткова дзякуючы какадылу, які з'яўляецца надзвычай таксічным і падвяргаецца спантаннаму ўзгаранню ў сухім паветры, што робіць працу з ім вельмі цяжкай. Атручэнне аршэннікам амаль каштавала Бунзену жыцця, а выбух какадылу адняў зрок у яго правым воку. У [[1841]] г. Бунзен вынайшаў батарэю, якая выкарыстоўвае карбонавы электрод замест дарагога платынавага. Такая батарэя атрымала назву «бунзенаўскай».

У [[1851]] г. Бунзен перасяліўся ў [[Брэслаў]] па запрашэнні ўніверсітэта і распачаў там будаванне хімічнай лабараторыі, аднак неўзабаве (у [[1852]] годзе) Бунзен змяніў Леапольда Гмеліна на месцы загадчыка кафедры хіміі ў [[Гейдэльбергскі ўніверсітэт|ГейдэльбэргскімГейдэльбергскім універсітэце]]. Там ён выкарыстоўваў электраліты для вырабу такіх чыстых металаў, як [[хром]], [[магній]], [[алюміній]], [[марганец]], [[натрый]], [[барый|бар]], [[кальцый]] і [[літый]]. Працяглае супрацоўніцтва з Генры Энфілдам Роска пачалося ў [[1852]] г., падчас якога яны вывучалі фотахімічнае ўтварэнне хлоравадароду. Бунзен перапыніў сваю працу з Роска ў [[1859]] г. і далучыўся да [[Густаў Кірхгоф|Густава Кірхгофа]], каб даследваць спектры нагрэтых элементаў. У [[1855]] г., Бунзен і яго лабарант Петэр Дэсага, удасканалілі мадэль газавай гарэлкі. Навейшая мадэль Бунзена і Дэсага, якая ўтварае вельмі гарачае і чыстае полымя, на сённяшні дзень завецца «гарэлкай Бунзена»<ref>{{Артыкул|аўтар=William B. Jensen|загаловак=The Origin of the Bunsen Burner|выданне=Journal of Chemical Education|нумар=82|выпуск=4|год=2005|спасылка=http://jchemed.chem.wisc.edu/HS/Journal/Issues/2005/Apr/clicSubscriber/V82N04/p518.pdf}}</ref><ref>[http://www.archive.org/details/chemicalmanipula00fararich "Chemical Manipulation, Being Instructions to Students in Chemistry"], Internet Archive Michael Faraday, 1827</ref>.

Таксама мелі месца ранейшыя даследванні характарыстыкі колеру нагрэтых элементаў, але нічога сістэмна аформленага. Улетку [[1859]] г., Кірхгоф паведаміў Бунзену, што ён плануе стварыць прызматычны спектр гэтых колераў. Ужо ў сёлеташнім кастрычніку навукоўцы вынайшлі адпаведную прыладу, прататып спектраскопу, выкарыстанне якога дазволіла ім вызначыць спектральныя характарыстыкі натрыю, літыю і калію. Пасля некаторых працаёмкіх ачыстак Бунзен даказаў, што найчысцейшыя ўзоры, што даюць унікальныя спектры. У межах гэтага даследвання Бунзен зафіксаваў дагэтуль невядомыя блакітныя лініі спектру ва ўзорах мінеральнай вады з Дзюркгейма. Ён выказаў здагадку, што гэтыя лініі сведчаць пра наяўнасць нейкага нявынайдзенага элементу. Пасля руплівай дэстыляцыі 40 тон такой вады, увесну [[1860]] г. ён быў здольны аддзяліць 17 грам новага хімічнага элементу. Ён назваў гэты элемент цэзіем ({{моваlang-la|caesium|скарочана}}), лацінскім словам, што абазначае «глыбока блакітны».