|
'''Тэрцыя''' ({{lang-la|tertia}} — трэцяя) — [[Інтэрвал (музыка)|музычны інтэрвал]] шырынёй у тры [[Ступень (музыка)|ступені]], пазначаецца лічбай 3.
== Разнавіднасці тэрцыі ==
[[Выява:Notenbeispiel Terzen.gif|thumb|400px|(a) — вялікая тэрцыя, (b) — малая тэрцыя, (c) — павялічаная тэрцыя, (d) — паменшаная тэрцыя]]
'''1. Вялікая тэрцыя''' — інтэрвал у тры ступені і два [[Цэлы тон|тоны]], пазначаецца ''б. 3''. З'яўляецца ніжнім інтэрвалам вялікай (мажорнай) [[Трохгучнасць|трохгучнасці]] і часам можа замяняць яго, вырабляючы прыкладна тое ж уражанне.
'''2. Малая тэрцыя''' — інтэрвал у тры ступені і паўтара тоны, пазначаецца ''м. 3''. З'яўляецца ніжнім інтэрвалам малой (мінорнай) трохгучнасці, і, падобна вялікай тэрцыі, таксама можа часам яго замяняць.
'''3. Павялічаная тэрцыя''' — інтэрвал у тры ступені і два з паловай тоны, [[Энгарманізм|энгарманічна]] роўная чыстай [[Кварта, інтэрвал|кварце]]. Будуецца на II паніжанай ступені [[мажор]]у і [[мінор]]у (у абодвух выпадках з удзелам IV павышанай ступені) і [[Пераход (музыка)|пераходзіць]] у чыстую [[Квінта|квінту]] на I ступені.
'''4. Паменшаная тэрцыя''' — інтэрвал у тры ступені і [[Цэлы тон|адзін тон]], [[Энгарманізм|энгарманічна]] роўная вялікай [[Секунда (інтэрвал)|секундзе]]. Будуецца вакол устойлівых ступеняў мажору і мінору, гэта значыць:
* На VII ступені ў мажоры і [[Гарманічны мінор|гарманічным міноры]] (у абодвух выпадках з удзелам II паніжанай ступені), пераходзіць у чыстую [[Прыма|прыму]] на I ступені;
Частоты гукаў могуць па-рознаму суадносіцца ў розных строях.
* [[Піфагарэйскі строй]] - — вялікая тэрцыя 64:81, малая тэрцыя 27:32.
* [[Раўнамерна тэмпераваны строй]] - — вялікая тэрцыю <math>1:\sqrt[3]{2}</math>, малая тэрцыю <math>1:\sqrt[4]{2}</math> (у пераважнай большасці сучасных музычных інструментаў).
* [[Натуральны лад]] - — вялікая тэрцыю 4:5, малая тэрцыю 5:6.
== Гучанне ==
| 