Вікіпедыя

Базідыяльныя грыбы: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дрНяма тлумачэння праўкі
шаблон
Радок 1:
{{Таксон
{{Таксанамія
| назва name = Базідыяльныя грыбы
| image file = Lepista nuda 041022.jpg
| выява = Clavariadelphus-pistillaris.jpg
| image descr = ''[[Lepista glaucocana]]''
| апісанне выявы =
| regnum = Грsбы
| подпіс выявы = [[Рагацік песцікавы]]
| віківідыlatin = Basidiomycota▼
| надцарства = [[Эўкарыёты]]
| царстваauthor = [[R.T. =Moore]], [[Грыбы1980]]
| children name = Пададдзелы
| аддзел = '''Базідыяльныя грыбы'''
| children =
| навуковая назва = {{btname|Basidiomycota|[[Whittaker]] ex [[Moore]], 1980}}
* {{bt-latbel|Agaricomycotina|aut=<br /><small>[[Doweld]], 2001</small>}}
▲| віківіды = Basidiomycota
* {{bt-latbel|Pucciniomycotina|aut=<br /><small>[[R.Bauer]], [[Begerow]], [[J.P.Samp.]], [[M.Weiss]] & [[Oberw.]], 2006</small>}}
| вікісховішча = Category:Basidiomycota▼
* {{bt-latbel|Ustilaginomycotina|aut=<br /><small>R.Bauer, Begerow, J.P.Samp., M.Weiss & Oberw., 2006</small>}}
| wikispecies = Basidiomycota
▲| вікісховішчаcommons = Category:Basidiomycota
| itis = 623881
| ncbi = 5204
| eol = 5664
| mycobank = 90050
}}
'''Базідыяльныя грыбы''', базідыяміцэты (''Basidiomycota'')  — [[аддзел, біялогія|аддзел]] ([[клас, біялогія|клас]]) вышэйшых грыбоў з асаблівымі органамі размнажэння  — [[базідыя]]мі; у эвалюцыйным развіцці  — сістэматычная група, паралельная [[сумчатыя грыбы|сумчатым грыбам]].
 
Характарызуюцца наяўнасцю першаснага і другаснага [[міцэлій|міцэлію]] і тыповым для іх базідыяльным споранашэннем. Органы палавога размнажэння у базідыяльных грыбоў адсутнічаюць, палавы працэс ажыццяўляецца ў выглядзе [[саматагамія|саматагаміі]]. Канідыяльнае споранашэнне (бясполае размнажэнне) сустракаецца рэдка.
Радок 19 ⟶ 24:
У аснове класіфікацыі базідыяльных грыбоў асаблівасці будовы базідый і пладовых цел. Уключаюць 3 падкласы ([[гетэрабазідыяміцэты]], [[тэліяспораміцэты]], [[холабазідыяміцэты]]), 2 групы парадкаў ([[гастэраміцэты]] і [[гіменаміцэты]]), 20 парадкаў, каля 30000 відаў. Пашыраны па ўсім зямным шары, акрамя Антарктыды; на Беларусі каля 2000 відаў з 12 парадкаў ([[агарыкальныя]], аўрыкулярыяльныя, [[афілафаральныя]], [[галаўнёвыя грыбы]], [[гіменагастральныя]], дакрыміцэтальныя, [[дрыжалкавыя]], [[іржаўныя грыбы]], [[нідулярыяльныя]], лікапердальныя, склерадэрматальныя, фаляльныя).<ref>А. Капіч (1996)</ref>
 
Для базідыяміцэтаў характэрна поўная страта спецыялізаваных палавых клетак. Канідыяльнае (бясполае) споранашэнне трапляецца рэдка; палавое споранашэнне  — базідыяспоры. Палавы працэс ідзе па тыпе саматагаміі праз зліццё дзвюх вегетатыўных (саматычных) клетак гаплоіднага міцэлію, што вырастае з [[базідыяспора]]ў. Характэрная марфалагічная асаблівасць базідыяміцэтаў  — наяўнасць спражак  — дугападобных структур каля папярочных перагародак, што падзяляюць клеткі гіфы. На дыкарыятычным міцэліі ў большасці базідыяміцэтаў фарміруюцца пладовыя целы, на паверхні або ўнутры якіх утвараюцца [[базідыі]]. Пладовыя целы розных тыпаў: гіменіяльныя (спараносны слой  — [[гіменій]]  — на паверхні цела) і гастэральныя (гіменій унутры цела, замкнёнага да поўнага выспявання базідыяспораў); формы  — плоскія, канічныя, капытападобныя, плеўкавыя, распасцёргая на субстраце, падзеленыя на шапку і ножку; кансістэнцыі  — мясістыя, дравяністыя, шчыльналямцавыя, скурыстыя.
 
Да базідыяміцэтаў належаць мікраскапічныя формы і грыбы з буйнымі пладовымі целамі  — макраміцэты. Большасць  — [[сапратрофы]], мікарызаўтваральнікі, многія  — паразіты раслін, узбуджальнікі хвароб сельскагаспадарчых культур (галаўнёвыя і іржаўныя грыбы), гнілі драўніны ([[губавыя грыбы]], [[дамавыя грыбы]]), есць ядомыя ([[апенька]], [[баравік]], [[масляк]], [[падасінавік]], [[сыраежка]] і інш.), лекавыя ([[чага]], [[вясёлка, грыб|вясёлка]]) і ядавітыя ([[мухамор]]ы). Некаторыя віды ([[шампіньён]]ы, [[дрэўнавушка]] і інш.) уведзены ў прамысловае культываванне.
<!--
== Класіфікацыя ==
: Клас {{bt-bellat|Базідыяміцэты|Basidiomycetes}}
:: Падклас {{bt-bellat|Гомабазідыяміцэты|Homobasidiomycetidae}}
:: Падклас {{bt-bellat|Гетэрабазідыяміцэты|Heterobasidiomycetidae}}
: Клас {{bt-bellat|Урэдыніяміцэты{{!}}Урэдыніяміцэты, або Іржаўныя грыбы|Urediniomycetes}}
: Клас {{bt-bellat|Устылагінаміцэты{{!}}Устылагінаміцэты, або Галаўнёвыя грыбы|Ustilaginomycetes}}
-->
 
== Некаторыя прадстаўнікі ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Базідыяльныя_грыбы"