Бітва пад Рацлавіцамі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 10 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1577800 (translate me)
др clean up, replaced: вайсков → ваенн, шляхецтв → дваранств, сталася → стала , == → == (2), супраціў → супраціўленне using AWB
Радок 1:
[[image:Bitwa pod Raclawicami.jpg|thumb|300px|right|Бітва пад Рацлавіцамі, карціна [[Ян Матэйка|Яна Матэйкі]]]]
[[image:Raclawice 1794.PNG|thumb|300px|right|Бітва пад Рацлавіцамі]]
'''БІТВА ПАД РАЦЛАВІ́ЦАМІ''', '''Рацлаві́цкая бітва''', бітва каля в.Рацлавіцы пад [[горад Кракаў|Кракавам]] у час [[Польскае паўстанне 1794|польскага паўстання (1794)]], што адбылася 4.4.1794 між польскімі паўстанскімі сіламі ([[Т. Касцюшка]]; 4,4 тыс.ч.<ref name="WPK1894">Паводле кнігі Wojsko Polskie Kościuszki, выдання 1894, якая цытуецца ў польскай вікіпедыі з папярэджаннем аб магчымай недакладнасці.</ref> (лічачы разам 2,4 тыс. рэг. пяхоты і кавалерыі і 2 тыс. узбр. сялян-касінераў), 12 (або 11<ref name="WPK1894"/>) гармат) і рускай вайсковайваеннай калонай (ген. Тормасаў; 3<ref name="Паводле БелЭн">Паводле БелЭн.</ref> (або 5<ref name="WPK1894"/>) тыс. ч., 12<ref name="Паводле БелЭн"/> (або 30<ref name="WPK1894"/>) гармат). У бітве перамагло польскае войска.
 
Ваеннае значэнне бітвы было невялікім, бо неабходная для польскага войска дарога з Кракава на Варшаву так і не адкрылася. Але маральна-палітычнае значэнне перамогі для баявога духа паўстання было неацэнным, бітва сталасястала ў гэтым сэнсе пераломным і вызначальным момантам першай стадыі паўстання. Высокую баявую вартасць і вырашальную ролю ў бітве з'явілі тады яшчэ невядомыя атрады сялян-касінераў.
__NOTOC__
==Перад бітвай==
 
Сама бітва была ў пэўным сэнсе выпадковай і непажаданай для польскага боку. 1-я Велькапольская кав. брыгада (кам. Мадаліньскі), чый выхад на Кракаў з базы пад Астраленкай фактычна паскорыў абвяшчэнне самога паўстання, прыцягнула за сабою да Кракава некалькі калон рускіх войскаў. Тымчасам галоўнакам. Касцюшка сабраў польскія рэг. часткі з-пад Кракава (у т.л. брыгаду Мадаліньскага), дадаючы да іх атрады мабілізаваных падкракаўскіх сялян, і выйшаў з гэтым войскам з ваколіцы Кракава, спрабуючы адкрыць дарогу на Варшаву.
 
Радок 12 ⟶ 11:
 
==Бітва==
Бітва пачалася безвыніковым змаганнем рэг. войскаў абодвух бакоў. Далей Тормасаў аслабіў свой цэнтр, дзе стаяла і яго артылерыя, спрабуючы арганізаваць ахоп левага польскага флангу. Гэта выкарыстаў Касцюшка, які, карыстаючыся мясцовасцю (яр, які вёў да рас. пазіцыі), употаў падвёў атрад з 320 касінераў да рус. батарэі і асабіста павёў атрад у атаку на гарматы. Нечаканая атака бегма мела поўны поспех, коштам 13 забітых касінеры ўзялі ўсе 12 гармат. Адным з вядомых герояў гэтай атакі быў сялянін Войцех Бартас<ref>Першы дабег да гармат і загасіў шапкаю запал, за што атрымаў пасля бітвы шляхецтвадваранства і прозвішча Войцех (Барташ) Главацкі, і чын падхарунжага ў палку Кракаўскіх Грэнадзёраў.</ref>. Пазней яшчэ адна атака касінераў зламала супраціўсупраціўленне рус. войскаў на левым крыле, і вымусіла рус. войскі да агульнага адступлення. Калона ген. Дзянісава паспела з'явіцца толькі на паратунак разбітым сілам ген. Тормасава.
 
Бітва пачалася безвыніковым змаганнем рэг. войскаў абодвух бакоў. Далей Тормасаў аслабіў свой цэнтр, дзе стаяла і яго артылерыя, спрабуючы арганізаваць ахоп левага польскага флангу. Гэта выкарыстаў Касцюшка, які, карыстаючыся мясцовасцю (яр, які вёў да рас. пазіцыі), употаў падвёў атрад з 320 касінераў да рус. батарэі і асабіста павёў атрад у атаку на гарматы. Нечаканая атака бегма мела поўны поспех, коштам 13 забітых касінеры ўзялі ўсе 12 гармат. Адным з вядомых герояў гэтай атакі быў сялянін Войцех Бартас<ref>Першы дабег да гармат і загасіў шапкаю запал, за што атрымаў пасля бітвы шляхецтва і прозвішча Войцех (Барташ) Главацкі, і чын падхарунжага ў палку Кракаўскіх Грэнадзёраў.</ref>. Пазней яшчэ адна атака касінераў зламала супраціў рус. войскаў на левым крыле, і вымусіла рус. войскі да агульнага адступлення. Калона ген. Дзянісава паспела з'явіцца толькі на паратунак разбітым сілам ген. Тормасава.
 
{{зноскі}}
Радок 25 ⟶ 23:
[[Катэгорыя:Бітвы ў Польшчы]]
[[Катэгорыя:Падзеі 4 красавіка]]
[[Катэгорыя:Паўстанне 1794 года]]
[[Катэгорыя:Бітвы паўстання 1794]]