Трыстан-да-Кунья (востраў): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: эвакуяв → эвакуірав, ]] - 1812 → — [[1812, ы у → ы ў, нэксіравала → нексіравала, пяшчан → пясчан (2) using AWB
др clean up, replaced: кратэр → кратар (3), }}) - → }}) — using AWB
Радок 24:
}}
 
'''Востраў Трыстан-да-Кунья''' ({{lang-en|Tristan da Cunha}}) - найбуйнейшы і адзіны населены востраў [[Астравы Трыстан-да-Кунья|архіпелага Трыстан-да-Кунья]]. Агульная плошча - 98 км². Насельніцтва - 264 чал. На востраве размешчана паселішча [[Эдынбург-Сямі-Мораў]].
 
==Гісторыя==
Адкрыты [[Партугалія|партугальскім]] мараплаўцам [[Трыстан да Кунья|Трыстанам да Кунья]] ў [[1506]] г. У [[1767]] г. упершыню дэталёва абследаваны французскімі маракамі (вынікі апублікаваны толькі ў [[1781]] г.). Першае сталае паселішча было ўтворана ў [[1810]] — [[1812]] г. амерыканцам Джонатанам Ламбертам. У [[1816]] г. [[Вялікабрытанія]] анексіравала востраў. Кароткі час на востраве Трыстан-да-Кунья знаходзіўся невялікі брытанскі гарнізон. У [[1821]] г. адзін з яго служачых, капрал Вільям Глас, заснаваў калонію, вядомую з [[1867]] г. як [[Эдынбург-Сямі-Мораў]].
 
[[6 жніўня]] [[1961]] г. пачаў вывяргацца [[вулкан]] на востраве Трыстан-да-Кунья. [[10 кастрычніка]] адміністратар абвясціў аб эвакуацыі калоніі. Кароткі час трыстанцы былі вымушаны правесці на [[астравы Найцінгейл|востраве Найцінгейл]], пасля чаго былі эвакуіраваны праз Кейптаўн у Вялікабрытанію. Пасля таго, як вывяржэнне скончылася, яны прянялі рашэнне аднавіць калонію. [[24 кастрычніка]] [[1963]] г. жыхары вярнуліся на востраў Трыстан-да-Кунья. У [[2010]] г. колькасця мясцовага насельніцтва склала 264 чал.
Радок 41:
==Славутыя мясціны==
===Горы===
Горы займаюць цэнтр вострава. Пік Каралевы Марыі - найвышэйшая частка, якая ўздымаецца на 2062 м над узроўнем мора. Крыху ніжэй яго суседняя гара Олаў - 1969 м. Трыстанскія горы добра бачны з боку [[акіян]]а. У мінулыя часы яны з'яўляліся надзейным арыенцірам для маракоў, якія накіроўваліся з [[Еўропа|Еўропы]] ў [[Індыя|Індыю]] і зваротна. Верхнія часткі горных схілаў не пакрытыя расліннасцю, таму асабліва падвержаны эрозіі. Моцныя дажджы ўтвараюць глыбокія равы, з-за чаго паверхня нагадвае [[Месяц, спадарожнік Зямлі|месячную]]. Толькі дзе-нідзе бачны зялёныя плямы - скалы, пакрытая [[Лішайнікі|лішайнікамі]].
 
Вулканічны кратэркратар Саміт утварае шырокую цясніну на поўдні, унутры якой месцяцца некалькі [[возера|азёр]]. Схілы кратэракратара абаронены ад вятроў, зарослыя дрэвавіднымі папарацямі (''Blechnum palmiforme'') і багатымі лугамі - месцам выпаса [[Авечка свойская|авечак]].
 
У паўднёвай найменш вывучанай частцы гор гняздуюцца жоўтадзюбыя атлантычныя [[альбатросы]].
 
===База===
Базай на востраве Трыстан-да-Кунья лічаць вобласць паміж стромнымі скаламі, якія атачаюць з аднаго боку бераг, а з іншага - горы. Найвышэйшай яе часткай з'яўляецца Вялікі Зялёны ўзгорак - паразітны вулканічны конус, утвораны пад час вывяржэння 11 тыс. гадоў таму. Для Базы характэрна травяністая расліннасць. Тры мясцовыя старыя кратэрыкратары, запоўненыя вадой, з [[торф|тарфяністымі]] берагамі, трыстанцы называюць сажалкамі.
 
Самая шырокая частка Базы мае назву Заплаты. Астравіцяне трымаюць на ёй свае агароды, абароненыя ад вятроў насыпамі і плотам. Зверху яны сапраўды нагадваюць Заплаты. Ад гор яна адзелена скалістым Схілам.
 
===Пігбайт===