Апярэджванне раўнадзенстваў: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: 'міні|справа|[[Прэцэсія зямной арбіты]] '''Апярэджванне раўнадзенстваў''' ...' |
др clean up, replaced: міні| → thumb| (4), Файл: → Выява: (4), каардынатаў → каардынат, [Юпітэр (планета)| → [планета Юпітэр|, == → == (3) using AWB |
||
Радок 1:
[[
'''Апярэджванне раўнадзенстваў''' ({{lang-lat}} praecessio aequinoctiorum) - гістарычная назва для паступовага зрушэння пунктаў вясновага і восеньскага раўнадзенстваў (гэта значыць пунктаў перасячэння [[нябесны экватар|нябеснага экватара]] з [[экліптыка
== Прычыны ==
Асноўная прычына апярэджвання раўнадзенстваў - прэцэсія, перыядычнае змяненне напрамку зямной восі пад уплывам прыцягнення [[Месяц, спадарожнік Зямлі|Месяца]], а таксама (у меншай ступені) Сонца. Як высвятліў [[Ісаак Ньютан|Ньютан]] ў сваіх "Пачатках», пляскатасць Зямлі ў [[полюс|палюсоў]] прыводзіць да таго, што прыцягненне знешніх цел паварочвае зямную вось, якая апісвае [[конус]] з перыядам (па сучасных дадзеных) прыкладна 25,776 гадоў. Пры гэтым нахіл зямной восі да экліптыкі захоўваецца нязменным. Паварот зямной восі ссоўвае і звязаную з Зямлёй экватарыяльную сістэмы нябесных
▲[[Файл:Precessing-top.gif|міні|злева|Прэцэсія ваўчка]]
▲[[Файл:Precesión.gif|міні|справа|Анімацыя прэцэсіі зямной восі]]
▲Асноўная прычына апярэджвання раўнадзенстваў - прэцэсія, перыядычнае змяненне напрамку зямной восі пад уплывам прыцягнення [[Месяц, спадарожнік Зямлі|Месяца]], а таксама (у меншай ступені) Сонца. Як высвятліў [[Ісаак Ньютан|Ньютан]] ў сваіх "Пачатках», пляскатасць Зямлі ў [[полюс|палюсоў]] прыводзіць да таго, што прыцягненне знешніх цел паварочвае зямную вось, якая апісвае [[конус]] з перыядам (па сучасных дадзеных) прыкладна 25,776 гадоў. Пры гэтым нахіл зямной восі да экліптыкі захоўваецца нязменным. Паварот зямной восі ссоўвае і звязаную з Зямлёй экватарыяльную сістэмы нябесных каардынатаў, прыкладна на 20,1" у год.
Існуюць і іншыя прычыны зрушэння зямной восі - [[нутацыя]], аперыядычнае «блуканне палюсоў» і т. п., аднак іх уклад у вынік у параўнанні з прэцэсіяй невялікі.
Аналагічныя з'явы адбываюцца і на іншых планетах. Напрыклад, вось [[
== Наступствы ==
▲[[Файл:Precession N.gif|міні|справа|Змяшчэнне паўночнага полюса свету]]
Паварот восі [[Зямля|нашай планеты]] мае разнастайныя наступствы. Перш за ўсё, ён скарачае працягласць [[Трапічны год|трапічнага года]], які становіцца на 20 хвілін карацей [[зорны год|зорнага]]. Паколькі даўготы зорак адлічваюцца ад пункта раўнадзенства, яны паступова павялічваюцца - менавіта гэты эфект і прывёў да адкрыцця дадзенага з'явы.
Радок 29 ⟶ 27:
== Гл. таксама ==
* [[Ваўчок]]
* [[Прэцэсія]]
| |||
