Манга (мастацтва): Розніца паміж версіямі

'''Ма́нга''' ({{lang-ja|漫画}}). У 1814 годзе вядомы японскі мастак [[Кацусіка Хакусай|Хакусай]] стварыў кнігу чорна-белых эскізаў, якім даў назву ''漫画'' (''Manga, Мань Га'') (неабавязковыя малюнкі). У сучасным выглядзе з'явіліся падчас [[Другая Сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] як японскі адказ на ''АмiконАмікон'' (''Амерыканскія коміксы''), друкаваліся ў колеры на добрай паперы і фінансаваліся дзяржаваю. Манга гэтага тыпу неафіцыйна звалася «Такійскай» дыі служыла дзеля прапаганды.

Пасля сканчэння вайны, калі краіна ляжала ў руінах, на змену «Такійскай манзе» прыйшла так званая ''Осакская манга''. Яна друкавалася на дрэннай паперы, была чорна-белай і прадавалася амаль задарма. У [[1947]] [[Асаму Тэдзука]] ({{lang-ja|手塚 治虫}}) выпускае сваю мангу «Shin Takarajima» (''Сін Такарадзіма, Новая Выспа Скарбаў''), якая здзейсніла сапраўдную рэвалюцыю, бо Тэдзука стварыў шматлікія стылістычныя складаючыя мангі, якія выкарыстоўваюцца і дагэтуль. У ёй ўпершынюупершыню з'явіліся ''гукавыя эфекты'', буйныя планы, графічнае падкрэсліванне руху ў кадры — усе тыя прыёмы, без якіх сучасная манга не можа нават існаваць. «Новая Выспа Скарбаў» разышлася фантастычным для тагачаснай [[Японія|Японіі]] накладамтыражом 400 000 асобнікаў. За сваё жыццё Тэдзука стварыў яшчэ шмат працаўпрац, набыў вучняў і паслядоўнікаў, якія развілі яго ідэі і зрабілі мангу паўнавартаснай з'явай масавага [[мастацтва]].

'''Josei-manga''' '''女性 漫画''' (''Дзёсэй-манга'') — японскі аналаг жаночых раманаў, чытачамі (''а дакладней чытачкамі'') з'яўляюца жанчыны старэйшыя за 20 год, сакратаркі і хатнія гаспадыні.

'''Kodomo-manga''' '''子供 漫画''' (''Кадома-манга'') — Дзіцячая манга. У сувязі з тым, што карыстальнікамі яе з'яўляюцца дзеці ад 6 да 11 гадоў даволі простая і не прэтэнзіёзная. У кадома папулярныя гісторыі пра робатаў ці казкі ў стылі фэнтэзі, у якіх па заходніх мерках, занадта шмат гвалту. Папулярныя мангі ў гэтым стылю амаль заўжды выходзяць у якасці ''Анімэ'' і калекцый лялек, сувеніраў і іншай рэкламнай прадукцыі. Асабістасці і шаблоны кадома заўжды выкарыстоўваюцца дзеля камічнага эфекту ў іншых жанрах мангі.

'''Seinen-manga''' '''青年 漫画''' (''Сэйнэн-манга'') — Гэта коміксы для маладых мужчынаўмужчын 18-25 гадоў. У параўнанні з shounen-manga, карыстальнікамі якой з’яўляюццаз'яўляюцца падлеткі, сэйнэн больш сексуальна, агрэсіўна і пры гэтым менш камічна. Калі сюжэты хлапчуковае мангі школа і спорт, тут герой трапляе ў сусвет клеркаў, студэнтаў дыі беспрацоўных. Папулярнай хваляй сэйнэн з’яўляюцаз'яўляюца коміксы на палітычныя альбо карпаратыўныя тэмы, але ёсць мангі з акультным ці фантастычным сюжэтам. Асобна ад усіх коміксаў гэтае серыі стаіць эратычная манга — ''Hentai'' ''変態''

'''Shoujo-manga''' '''少女 漫画''' (''Сёдзё-манга'') Гэта манга для дзяўчынак ад 6 да 18 гадоў. У адрозненні і ад коміксаў іншых напрамкаў, не мае нейкіх уласных асаблівасцяўасаблівасцей. Але калі выдавец лічыць, што гэтая манга спадабаецца дзяўчынкам ён аўтаматычна залічвае яе ў разрад сёдзё. Гэтыя коміксы больш рамантычныя і ў іх адаецца шмат увагі фрэзурам, прыгожае вопрадцы і г.д. '''Bishoujo''' '''美少女'''(''Бісёдзё'') — прыгожая дзяўчынка. Прыклад: ''Bishoujo Senshi Seramun'' ''美少女戦士セーラームーン'',(Бісёдзё Сэнсі Сэpa Мун) — [[Прыгожая Ваярка Сэйляр Месяц]]. Сэйляр Месяц мангакі Наокі Такэуці тыповы прыклад мангі для дзяўчынак. Большасць мастакоў сёдзё — жанчыны

'''Shounen-manga''' '''少年 漫画''' (''Сёнэн-манга''). Асноўнымі карыстальнікамі сёнэн (''хлапчуковае мангі'') з’яўляюццаз'яўляюцца хлопчыкі і падлеткі, але зразумела ж, маюца яе прыхільнікі сярод дзяўчынак і маладых хлопцаў. У гэтым жанры ўпершыню з’явілісяз'явіліся так званыя '''Tankoubon''' '''単行本'''(''Танкубон'') — вялікія тамы мангі, якія ў народзе адразу ж празвалі тэлефоннымі кнігамі. У дадзены час сёнэн з’яўляеццаз'яўляецца самым папулярным жанрам мангі. '''Bishounen''' '''美少年'''(Бісёнэн) — прыгожы хлопчык, сустракаецца ўвава ўсіх стылях мангі і анімэ, пры гэтым можа выглядаць даволі мужна, але часцей бісёнэнам называюць жанчынападобнага персанажа '''Yaoi-Hentai''' '''やおい 変態''' (''Яой-Гэнтай'') — мангі для гэяў.

'''Масакадзу Кацура''' (桂正和) — уладар ''фан-сервісусэрвісу'' - напрамку дарослае мангі, адметнай рысаю якой з’яўляеццаз'яўляецца наўмыснае дэманстраванне жаночае ніжняе бялізны (часцей ўу камедыйнае сцэнах) Мае шалёную папулярнасць як у роднае Японіі так і на Захадзе. Мангака ў коміксах '''"Відэа Дзяўчына Аі" ''' (電影少女 Denei Shojo ''анг.'' Video Girl Ai), '''"Shadow Lady"''', '''"Айдзу"''' ((アイズ) Aizu ''анг.'' I"s ) і інш.

'''Румико Такахаси''' (高橋留美子) — адна з найбольш вядомых у свеце і даволі багатая па японскіх мерках мангака. Аўтарка такіх папулярных манг як: '''«Maison Ikkoku»''' (めぞん一刻, ), '''«Ranma 1/2»''' (らんま½, Ranma nibun no ichi), '''«Urusei Yatsura»''' (うる星やつら) дыі '''«InuYasha»''' (犬夜叉)[. Большасцью яе прац з’яўляюццаз'яўляюцца ''танкубонам''.

'''Наока Такэуці''' (武内直子) - такійскае мангака, якая атрымала сусветную вядомасць сваёй чацвёртае працай, мангай '''"Прыгожая Ваярка Сэйляр Месяц"''' (美少女戦士セーラームーン Bishojo Senshi Sеramun). Яе геройка Усагі Цукіна ''月野うさぎ'',спачатку ў фармаце комікса, а потым і ў фармаце анімацыйнага серыяла з поспехам вандравала па старонках дыі экранах [[Японія|Японіі]], [[ЗША]], [[Германія|Германіі]], [[Украіна|Украіны]], [[Расія|Расіі]] і іншых краін свету.

[[Гаяо Міядзакі]] (宮崎 駿) — знакаміцейшы і паважанейшы японскі мангака, мастак-аніматар, прадуцар і рэжысёр. Аўтар і прадзюсар шматлікіх ''анімэ'' '''"Ваўчынае князёўна"''' (もののけ姫 Mononoke Hime), '''"Мой сусед Тотара"''' (となりのトトロ Tonari no Totoro), '''"Сэн, альбо Ціхіро выкрадзеная прывідамі"''' (千と千尋の神隠し Sen to Chihiro no Kamikakushi ''у нашым пракаце "Унесеныя прывідамі"''), '''"Блукаючы маёнтак Хоўла"''' (ハウルの動く城 Hauru no Ugoku Shiro, англ. Howl’s Moving Castle) і іншых.

У якасці мангакі намаляваў коміксы '''"Наўсіка з даліны вятроў"''' (風の谷のナウシカ Kaze no tani no Naushika), '''"Люпэн ІІІIII"''' (ルパン三世カリオストロの城 Rupan sansei: Kariosutoro no shiro) і шмат іншых

'''Гэнтай 変態''' (''яп''.ВычварэнскiВычварэнскі) Манга і Анімэ надта эратычнага, а часцей ўвогулеувогуле парнаграфічнфічнага зместу. Мае даволiдаволі вялiкуювялікую папулярнасць ва ўсім свеце дыі займае 25% агульнага тыражу ўсяе мангiмангі выпушчаемае ў ЯпонiiЯпоніi.

З-за свайго фрывольнага зместу гэнтай прадаецца ў спецыяльна выдзеленых месцах i толькiтолькі запаяным у непразрысты пластык, каб маючыеся там малюнкiмалюнкі часам не пабачылiпабачылі дзецiдзеці.

'''Яой''' '''やおい''' Манга галоўнымі героямiгероямі якой з’яўляюццаз'яўляюцца геiгеі. У асноўным гэта вольны пераказ папулярных мангаў, фiльмаўфільмаў дыі лiтаратурныхлітаратурных твораў, героiгероі якіх па волі мангакі ператвараюцца ў аматараў "мужчынскага кахання". Прычым асноўнымiасноўнымі карыстальнiкамiкарыстальнікамі яой з’яўляюццаз'яўляюцца жанчыны, а не ўласна героiгероі дадзеных твораў.

'''Сёнэн ай 少年愛''' тый жа яой толькiтолькі практычна без сексуальных сценаў больш прыстойны апавядаючы пра каханне сярод хлопчыкаў. Элементы сёнэн ай могуць змяшчацца ў мангах агульнага карыстання нават дзiцячыхдзіцячых, але ў дадзеным выпадке яны амаль страчваюць свой эратычны змест: Прыклад некаторыя эпiзодыэпізоды ў камода-серыяле '''"Сакура"''' (カードキャプターさくら)

'''Юры''' '''百合'''

Тое што яой, але ў жаночым выкананні. Таксама на права называцца асноўнымі карыстальнікамі юры змагаюцца [[лесбіянкі]] і мужчыны нармалёваенармальнай арыентацыі. Але геройкі юры прайграюць сваім мужчынскім калегам па-папулярнасці.

Па аналогіі з яой таксама мае дзіцяча-падлеткавую версію пад назвай '''"Сёдзё Ай"''' '''処女愛'''. Элементы сёдзё ай можна знайсці ў манге '''"Рэвалюцыйная дзяўчынка Утэна"''' (少女革命ウテナ; Shоjo Kakumei Utena), але найбольш класічнаю і папулярнаю сёдзё ай парай з’яўляюццаз'яўляюцца геройкі анімэ і мангі аб [[Прыгожая Ваярка Сэйляр Месяц|Сэйляр Месяц]]: Міціру (みちる, Сэйляр НэптунНептун) і Харука (はるか, Сэйляр Уран). Апошняя нават ходзіць у мужчынскае вопратцы (''у расійскім перакладзе яе нават ператварылі ў хлопца'').

Назва '''Эцці''' '''エッチ''' пайшла ад скажоннай англійскай літары "h" якой японцы адмячаюць усю прадукцыю сексуальнага зместу.

Адрозненне ад гэнтаю замена сексуальных сцэнаўсцэн намёкамі на секс альбо проста дэманстрацыя ніжняе бялізны ці аголенае цела.

Яшчэ больш прыстойным можна назваць фансэрвіс. Тут адсутнічае нават намёк на секс, але героі (часцей дзяўчыны) ад часу трапляюць у становішча, калі іх бялізну бачаць тыя каму ў прынцыпу яе бачыць не абавязкова (пад час боек, падзенняў, дзьмахаў ветру ці "зазіраючай" пад спадніцу камэрайкамерай. Дастаткова яскравым прыкладам у манзе і анімэ ёсць шматлікія фрагменты гісторыі аб "'''[[Прыгожая Ваярка Сэйляр Месяц|Сэйляр Месяц]]'''"

'''Анімэ''' '''(アニメ)''' – скарочаная японцамі версія слова “аnimation”. У японскае мове так называюць любое анімацыю не залежна ад краіны паходжання.

У адрозненні ад анімацыі іншых краін у большасці разлічана на падлеткавую і дарослую аўдыторыю, таму карыстаецца попытам ўу тых краінах свету дзе мульты разлічаны выключна на дзіцячаю аўдыторыю. Але попытам карыстаецца і камода (дзіцячае) анімэ.

Анімэ з’явіласяз'явілася яшчэ на пачатку двадцатага стагоддзя разам з кіно але ў сучасным выглядзе яна была ўпершыню зроблена спадаром Асамай Тэдзукай.

Ён разпрацаваў шматлікія асаблівасці законаў перакладу мангі ( а часцей яна з’яўляеццаз'яўляецца асновай для анімэ) у, амаль што сапраўдны фільм.

Таксама ўласна Тэдзука пазычыў у ДыснэяДыснея вялікія вочы для найлепшага пераказу эмоцыяўэмоцый.

Акрамя вялікіх вачэй іншае асаблівасцю анімэ з’яуляюцаз'яуляюца таксама разнакаляровыя і часам экзатычнае формы фрэзуры. З пачатку мастакі выкарыстоўвалі гэты метад, каб лепш запомніць персанажа, а з цягам часу для показу яго характару, ці ўвогуле як даніну традыцыі. Акрамя такіх, крыху гратэскных герояў, шмат хто з японскіх мастакоў прамалёувае кожную рысу твару і цела персанажу набліжаючы анімэ да мастацкага кіно.

Па фарматах анімэ падзяляецца на тэлевізійныя серыялы (TV), відэафільмы (OAV) і паўнамэтражныяпаўнаметражныя кінаанімацыі.

Звычайна (за рэдкім выключэннем) ствараюца на аснове папулярных у гэты момант манг. Складаюцца з кароткіх (да 25 хвілінаў) серый. Доўжыцца серыял адзін (часам два) сезонаў дыі змяшчае 12 (24) серый. Але ў некаторых выключэннях (прыклад: серыял аб Сэйлар Мун) доўжыцца некалькі сезонаў.

Таксама як і серыял часцей зняты па якой-небудзь манге, але больш нагадвае паўнамэтражныпаўнаметражны (толькі падзелены на паў- ці аднагадзінныя эпізоды). З-за таго, што ад пачатку прызначаны для продажу на касэтахкасетах ці DVD-кружэлкахдысках не змяшчае асоба шмат эпізодаў абмяжоўваючыся двумя-чатырмя (у залежнасці ад іх даўжыні).

Ад часу таксама маюць мангавае аснову (асабліва калі здымаюцца па матывах серыялу), але часцей здымаюца па літаратурных творах ці ўласных задумках аўтараў. Прызначаны для дэманстравання ў кінатэатрах дыі ўяўляюць сабой сапраўднае анімацыйнае кіно.

Вытворчасць паўнамэтражныхпаўнаметражных фільмаў патрабуе шмат часу і грошаў, некаторыя японскія студыі нават адмовіліся ад іх вытворчасці (напрыклад, смая знакамітая японскае студыя “Тоэй Анімэйшн” (東映アニメーション )).

У суседняй Расіі манга-рух распачаўся даволі позна (напрыканцы 1980х гадоў), таму дагэтуль знаходзіца на пачатковым ўзроўніузроўні, але і там маюцца некалькі фірмаў займаючыхся распаўсюдам прадукцыі Made in Japan (У асноўным Анімэ)

* [http://videominsk.narod.ru/ Анімэ-крама ў МенскуМінску] {{ref-ru}}