Гусарыя: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
др clean up, replaced: сьц → сц, вэрс → верс, хтосці → хтосьці, фармаванн → фарміраванн, анятанк → анетанк (3), Вялікае княства Літоўск using AWB |
||
Радок 113:
* [[Шчыт, зброя|Шчыт]] — вялікі асіметрычны «балканскі» шчыт быў звычайнай рэччу гусарскай экіпіроўкі [[16 стагоддзе|XVI]] стагоддзя. Такі шчыт пры добрым аглядзе бараніў шыю вершніка ад шабельнага ўдару. Іменна на шчыце спачатку маляваліся птушыныя крылы і мацаваліся страусіныя пёры. Пазней, пры [[Стэфан Баторый|Баторыі]], ад шчыта адмовіліся на карысць металічных нагруднікаў<ref name=BelDumka>[http://beldumka.belta.by/isfiles/000167_491771.pdf Беларуская думка], ліпень 2009 — С.65</ref>.
* [[Кальчуга]] з зярцалам<ref group="заўв.">Зярцала — круглая дэталь засцерагальнага рыштунку, прызначаная для прыкрыцця грудзей і жывата ваяра. Звычайна зярцала было дадатковым (не самастойным) элементам рыштунку, мацуючыся да панцыра.</ref> ці без яго. Кальчуга, ці яе разнавіднасць ''бехцярэц'' (замест колцаў выкарыстоўваліся дробныя пласцінкі<ref>Кирпичников А. Н. [http://medievalrus.livejournal.com/203171.html Военное дело на Руси в XIII—XV вв]. — Л.: Наука, 1976. {{ref-ru}}</ref>) выкарыстоўвалася гусарыяй да канца [[16 стагоддзе|XVI стагоддзя]].
* [[Кіраса]] ({{lang-fr|Cuirie}} — скураны нагруднік), ці толькі яе пярэдняя частка ''нагруднік'' — галоўны элемент пласціннага даспеху, з таўшчынёй брані 2—3,5 міліметры, які прыкрывае торс ваяра. Прыйшла на змену кальчугам пасля рэфармавання войска [[Стэфан Баторый|Стэфанам Баторыем]]<ref name=BelDumka /> і стала абавязковаю
* [[Капалін]] ({{lang-pl|Kapalin}}) ці ''ерыхонка'' — напаўсферычны шлем з брылём, прылбіцай, навушамі і павялічаным наноснікам (у некаторых варыянтах выкананых у выгладзе звярынай маскі). Гэты тып шлема прыйшоў на землі Рэчы Паспалітай з Венгрыі, дзе ў сваю чаргу ўзнік на аснове ўсходніх шлемаў-''шышакоў''.
* Акрамя вышэйпералічанага даспех гусара складалі: ''наручы'', ''стальныя нагавіцы'' на сцёгны, ''накаленнікі'', кальчужныя або абробленыя жалезам скураныя ''пальчаткі''.
Радок 251:
[[Выява:200 zl. Гусарыя, рэвэрс.jpg|100px|thumb|Гусар, 200 zl. золата, рэверс.]]
* Гусарская тэматыка з'яўляецца папулярным матывам творчасці шэрагу польскіх жывапісцаў, сярод якіх: [[Юзэф Брант]], [[Вацлаў Паўлішак]], [[Аляксандр Арлоўскі]] і інш<ref>[http://www.google.by/imgres?safe=off&client=firefox-a&hs=wBs&rls=org.mozilla:ru:official&biw=1252&bih=570&tbm=isch&tbnid=b775F-5jnX7ktM:&imgrefurl=http://historiarabki.blogspot.com/2012/02/rzeczpospolita-podhalanska-16691670.html&docid=O97GzxlqAN7lpM&imgurl=http://2.bp.blogspot.com/-H-X5KzTKjWQ/Sg8XjJUegWI/AAAAAAAAC6M/BcvbBfvT9Qg/s1600/Jzef%252BBrandt%252BHusarz.jpg&w=568&h=800&ei=-_l6Uav1OMbltQaA8YHQCQ&zoom=1&ved=1t:3588,r:3,s:0,i:86&iact=rc&dur=619&page=1&tbnh=190&tbnw=144&start=0&ndsp=13&tx=92&ty=92 «Гусар», Юзэф Брант]</ref><ref>[http://www.google.by/imgres?safe=off&client=firefox-a&rls=org.mozilla:ru:official&biw=1252&bih=570&tbm=isch&tbnid=1cYcdK1OO89eMM:&imgrefurl=http://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/34888&docid=Wwmnavpo2PLf-M&imgurl=http://dic.academic.ru/pictures/wiki/files/72/Hussar_by_Alexander_Orlowski.jpg&w=439&h=600&ei=PPx6UZvqCsOytAb80YCgAw&zoom=1&ved=1t:3588,r:3,s:0,i:86&iact=rc&dur=491&page=1&tbnh=163&tbnw=136&start=0&ndsp=19&tx=76&ty=53 «Гусар», Алаксандар Арлоўскі]</ref>.
* Да гусарскай сімболікі звярталася некаторыя падраздзяленні [[Войска польскае|Войска Польскага]], часцей за ўсё ў авіяцыі і
: — Эмблема 1-ай
: — Значок 4-ага Брэсцкага
* Гусарскія крылы з'яўляюцца адным з элементаў помніка Валынскай кавалерыйскай брыгадзе, прысвечанага Бітве пад Мокрай, якая адбылася падчас [[Польская кампанія 1939 года|вераснёўскай кампаніі]] [[1939]] года.
* У [[2004]] годзе гусарыя была ўшанавана помнікам на тэрыторыі Варшаўскай цытадэлі (праект Эдмунда Майкоўскага).
| |||