'''Юліяна ВІТАНВітан-ДУБЕЙКАЎСКАЯДубейкаўская''' (дзявоч. '''Менке''', псеўд. ''Кветка Вітан'';{{ДН|12|12|1886}} <!--[[12 снежня]] 16.11.?-->, [[{{МН|Вільня]]|у Вільнюсе|}} — {{ДС|||1970}}, [[{{МС|Нюрнберг]]||}}, [[Германія]]) — беларуская [[мастацтвазнаўца]], [[педагог]], мемуарыстка.
Юліяна Менке паходзіла з сям'і віленскіх немцаў, вучылася ў прыватнай гімназіі. Падчас вучобы ў гімназіі пазнаёмілася з [[Алаіза Сцяпанаўна Пашкевіч|Алаізай Пашкевіч]]. З 1907 ў [[Пецярбург]]у, у 1914 здала дзяржаўныя экзамэныэкзамены пры ПецярбурскімПецярбургскім універсітэце на гісторыка-філалагічным аддзеле. У 1915 пасля вяртання ў Вільню сустрэлася з [[Іван Луцкевіч|Іванам Луцкевічам]], пачала працу ў віленскім [[Беларускі народны камітэт|Беларускім камітэце]]. Прымала ўдзел у адкрыцці першай пачатковай беларускай школы, [[Віленскія беларускія настаўніцкія курсы, (1915)|беларускіх настаўніцкіх курсаў]] і [[Віленская беларуская гімназія|Віленскай беларускай гімназіі]], дзе потым выкладала нямецкую мову і педагогіку. У 1922 стала жонкаюжонкай вядомага беларускага дзеяча [[Лявон Дубейкаўскі|Лявона Вітан-Дубейкаўскага]]. Пасля яго смерцiсмерці (1940) дом i зямельны ўчастак былiбылі нацыяналiзаванынацыяналізаваны, 6 сакавiкасакавіка 1941 ЮлiянаЮліяна разам з раднёй выехала ў Германію. Спачатку жыла ў лагеры для перасяленцаў, потым была накiравананакіравана ў [[Берлін]], дзе працавала перакладчыцай ўу БеларускiмБеларускім аддзеле МiнiстэрстваМіністэрства для патрэб вайны. Пасля 1945 зарабляла на жыццё лекцыямiлекцыямі. У вераснiверасні 1947 ад'ехала ў Заходнюю Германію ў Малерсдорф да пляменнiцыпляменніцы, а ў красавiкукрасавіку 1951 — у Нюрнберг. НапiсалаНапісала шэраг успамiнаўуспамінаў пра дзеячаў беларускага нацыянальнага руху, пра сябе i сваю радню. Так, напісала прысвечаную Івану Луцкевічу кнігу "Мае ўспаміны" (выдадзена ў 1994 у Вільні з прадмоваю [[Лявон Луцкевіч|Лявона Луцкевіча]], стала асноваю для спектаклю "Віленскія мроі", пастаноўка Галіны Дзягілевай у тэатры аднаго актораакцёра "Зніч"). У 1954 у [[Нью-Ёрк]]у пабачыла свет кніга "Лявон Вітан-Дубейкаўскі", якую Юліяна выдала пад псеўданімам Кветка Вітан.
==У СецівеСпасылкі ==
*[http://www.knihi.com/memuary/uspaminy.html Юліяна Вітан-Дубейкаўская. Мае ўспаміны] — knihi.com
*[http://www.lingvo.minsk.by/mab/1999/07/08_07_1999.htm БЕЛАРУСЫ Ў СВЕЦЕ: Юліяна Вітан-Дубейкаўская]
{{DEFAULTSORT:Вітан-Дубейкаўская Ю}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Постаці беларускай педагогікіпедагогікі]] ▼
[[Катэгорыя:Постаці педагогікі]]
[[Катэгорыя:Постаці беларускага мастацтвазнаўства]]
▲[[Катэгорыя:Постаці беларускай педагогікі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
|