Васіль Іванавіч Захарка: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др ++ |
др ++ |
||
Радок 1:
{{вызнч|1=Васіль Іванавіч}} {{вызн|1=Захарка}} ([[1 красавіка]] [[1877]], [[вёска Дабрасельцы|в. Дабрасельцы]] Ваўкавыскага пав. Гродзенскай губ., цяпер Зэльвенскі р-н Гродзенскай вобл. — [[14 сакавіка]] [[1943]], [[Прага]]), беларускі палітычны дзеяч, публіцыст.
Атрымаў хатнюю пачатковую адукацыю. Скончыў Лыскаўскую настаўніцкую семінарыю. З 1895 настаўнік царкоўнапрыходскай школы. Вытрымаў экзамен па праграме юнкерскага вучылішча і расійскай гімназіі. У 1898—1902, 1904—1917 на вайсковай службе. Член [[БСГ]], адзін з арганізатараў з'езду беларускіх вайскоўцаў Заходняга фронту (22.10.1917), сакратар Цэнтральнай беларускай вайсковай рады, член Вялікай беларускай рады. На [[Першы Усебеларускі з’езд|1-м Усебеларускім з’ездзе]] (1917) абраны членам Рады з'езду. Арыштаваны бальшавікамі ў студзені 1918.
З 21.2.1918 у складзе [[Народны сакратарыят БНР|Народнага сакратарыята (урада) БНР]]. З 21 лютага 1918 года скарбнік у складзе Народнага сакратарыяту БНР. 23 сакавіка 1918 года быў упаўнаважаны Народным сакратарыятам атрымаць грошы, асыгнаваныя Мінскай гарадской думай. Вёў перамовы з нямецкімі вайсковымі ўладамі па справе грошаў, канфіскаваных 25 лютага 1918 года. 1 мая 1918 года абраны сябрам фінансавай камісіі Рады БНР. Член ЦК Беларускай партыі сацыялістаў-федэралістаў. Пасля займаў розныя міністэрскія пасады. З мая 1918 года – кіраўнік друкарні Народнага сакратарыяту БНР. У красавіку 1918 года разам з [[М. Касцевіч]]ам быў абраны Мінскай думай сябрам міравога суддзі. Член камісіі па пераходу Беларускага тэатру пад загад Народнага сакратарыяту БНР і Надзвычайнай бежанскай калегіі. 23 ліпеня 1918 года ўвайшоў у склад кабінету [[Я. Серада|Я. Серады]], заняўшы пасаду народнага сакратара фінансаў. 28 жніўня 1918 года быў дэлегаваны ў Кіеў атрымаць рэшту грошай з украінскай дзяржаўнай пазыкі ўраду БНР. Міністр фінансаў ва ўрадзе [[А. Луцкевіч]]а. У снежні 1918 года – у Вільні. З другой палове лютага 1919 года – ва Украіне, куды паехаў да [[А. Смоліч]]а ў справе украінскай пазыкі. У маі 1919 года – у Берліне. 22 мая 1919 года звярнуўся да ўраду БНР з просьбай «''звольніць яго ад абавязкаў кіравання грашовымі справамі з прычыны нездароўя''». У чэрвені 1919 года – у Коўне ў якасці часовага намесніка старшыні ўраду БНР. З канца таго ж месяца быў зноў у Берліне, дзе фактычна выконваў абавязкі кіраўніка беларускага ўраду.
Пасля расколу Рады БНР 13.12.1919 В. Захарка быў абраны намеснікам старшыні Прэзідыўма Народнай Рады БНР. На паседжанні ўраду А. Луцкевіча 15 лістапада 1919 года быў адхілены ад пасады міністра. А. Смолічу было даручана распачаць супраць яго судовы працэс (магчыма, у справе грошаў ураду БНР, якія В. Захарка адмовіўся перадаць А. Луцкевічу). У канцы 1919 года ў Мінску хаваўся ад арышту польскімі ўладамі. На пачатак 1920 года – зноў у Берліне, у лютым 1920 года – у Празе. Член аргбюро па скліканню дзяржаўнай канферэнцыі ў Рызе вясной 1920 года. Удзельнічаў у нарадзе прэзідыўма Рады БНР і ўрада [[В. Ластоўскі|В. Ластоўскага]] ў Рызе 30-31 мая 1920 года. З 24.6 па 12.9.1920 года быў у Маскве ў якасці старшыні [[Надзвычайная дыпламатычная місія БНР у Маскве|Надзвычайнай дыпламатычнай місіі БНР]]. У канцы 1920 – пачатку 1921 года – у Рызе, з 1921 года – у Коўне. Намеснік старшыні 1-ай Усебеларускай канферэнцыі ў Празе ў верасні 1921 года. З 23 жніўня 1923 года – міністр фінансаў ва ўрадзе [[А. Цвікевіч]]а. 1 лістапада 1923 года выехаў у Прагу. З лістапада 1923 жыў у Празе. Пасля 2-ой Усебеларускай канферэнцыі ў Берліне (10.10.1925) не прызнаў [[Мінск]] адзіным цэнтрам нацыянальна-дзяржаўнага адражэння [[Беларусь|Беларусі]]. Застаўся ў эміграцыі ў Празе, захаваўшы непарыўнасць традыцыі [[БНР]]. 12 снежня 1925 года абраны старшынём таварыства "Беларуская рада" ў Празе. Намеснік старшыні [[Рада БНР|Рады БНР]], з 8.3.1928 да 6.3.1943 Прэзідэнт Рады.
Па некаторых звестках, збіраў [[архіў БНР]], далучыў да гэтай справы [[Л. Геніюш]]. Праводзіў актыўную кампанію зваротаў і петыцыяў у [[Ліга Нацый|Лігу Нацый]] і іншыя міжнародныя органы ад імя БНР. Аўтар прац "Галоўныя моманты беларускага руху" (1926)<ref>Часткова апублікавана ў кнізе: ''Byelorussian statehood: Reader and bibliography. New York, 1988.''</ref>, "Беларусь — роль і значэнне на ўсходзе Еўропы" (не апублікавана). Пахаваны ў Празе на [[Альшанскія могілкі|Альшанскіх могілках]].
== Творы ==
| |||