Польская мова: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Bot: Migrating 153 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q809 (translate me) |
clean up, replaced: моваў → моў, трымоўв → трымлів, ]] - → ]] — , == → == (3), цвердз → крэпасц, осьбі → осбі (4), носбі → носьбі (4) using AWB |
||
Радок 24:
}}
'''По́льская мо́ва''' (па-польску: ''język polski'') — адна з [[заходнеславянскія мовы|заходнеславянскіх
Валодаюць польскай мовай прыблізна 50 мільёнаў чалавек<ref>Па колькасці носьбітаў займае 3-е месца сярод славянскіх моў, пасля ўкраінскай і рускай.</ref>, яна з'яўляецца дзяржаўнай мовай [[Польшча|Польшчы]], а таксама [[ЕС|Еўрапейскага Саюза]]. Большасць носьбітаў жыве ў [[ЗША]], [[Лацінская Амерыка|Лацінскай Амерыцы]], [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Англія|Англіі]], [[Францыя|Францыі]], [[Германія|Германіі]], у крінах былога [[СССР]]
[[Літаратурная мова]] фармуецца на базе вялікапольскіх, малапольскіх і мазавецкіх гаворак. Паводле перыядызацыі літаратурная мова падзяляецца на наступныя этапы:
Радок 35:
Пісьмовасць на базе [[лацінскі алфавіт|лацінскага алфавіта]]. Найстаражытнейшы пісьмовы помнік — Свентакшышскія пропаведзі (сярэдзіна [[XIV стагоддзе|XIV стагоддзя]]).
==Арфаграфія==
*Польскі [[алфавіт]]: a, ą, b, c, ć, d, e, ę, f, g, h, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó,
Радок 48:
==[[Фанетыка]]==
*Гукі ą [οη] і ę [eη] — насавыя.
*Націск у польскіх словах прыпадае на другі ад канца склад.
Радок 57 ⟶ 56:
== Гісторыя ==
Разам з чэшскай, славацкай, верхне і ніжнелужыцкай польская мова складае заходнюю групу славянскіх моў. У 8-9 стст. адбыўся падзел яе на ляхіцкія, лужыцкія і чэшскія дыялекты. Ляхіцкія дыялекты, якія склалі аснову польскай мовы, ахоплівалі тэрыторыю паміж Балтыйскім морам і Карпатамі на поўначы і поўдні і паміж Эльбай і Бугам на захадзе і ўсходзе. Пачынаючы з другой паловы 9 ст. пачынаецца аб'яднанне ляхіцкіх плямёнаў, стварэнне Польскай дзяржавы і ўтварэнне адзінай польскай мовы.
Узнікненне польскай пісьменнасці датуецца 12 ст., калі была напісана Гнезненская була - пасланне папы рымскага Інакенція II, у якім вызначаліся тэрыторыі, падначаленыя гнезненскаму архіепіскапу. Була была напісана на латыні, але яна
▲Разам з чэшскай, славацкай, верхне і ніжнелужыцкай польская мова складае заходнюю групу славянскіх моў. У 8-9 стст. адбыўся падзел яе на ляхіцкія, лужыцкія і чэшскія дыялекты. Ляхіцкія дыялекты, якія склалі аснову польскай мовы, ахоплівалі тэрыторыю паміж Балтыйскім морам і Карпатамі на поўначы і поўдні і паміж Эльбай і Бугам на захадзе і ўсходзе. Пачынаючы з другой паловы 9 ст. пачынаецца аб'яднанне ляхіцкіх плямёнаў, стварэнне Польскай дзяржавы і ўтварэнне адзінай польскай мовы.
▲Узнікненне польскай пісьменнасці датуецца 12 ст., калі была напісана Гнезненская була - пасланне папы рымскага Інакенція II, у якім вызначаліся тэрыторыі, падначаленыя гнезненскаму архіепіскапу. Була была напісана на латыні, але яна ўтрымоўвала больш 400 польскіх геаграфічных назваў і асабістых імёнаў, адлюстроўваўшых фанетычныя. лексічныя і марфалагічныя асаблівасці польскай мовы 12 ст. У 13-14 стст. з'яўляюцца пісьмовыя помнікі на польскай мове: ''Bjurodzica'', Свентакшышскія пропаведзь і Фларыянская псалтыр.
У 16 ст., які паправу лічыцца залатым стагоддзем польскай культуры, польская мовы выталківае латынь з мастацкай, палітычнай і рэлігіёзнай літаратуры. З'яўляюцца арфаграфічныя трактаты Я. Манчынскага. У 1568 г. была выдана, напіаная на лацінскай мове, першая граматыка польскай мовы П. Сарторыўса-Стаенскага.
Радок 71 ⟶ 69:
== Гл. таксама ==
* [[Польска-беларускі, беларуска-польскі слоўнік]]
Радок 86 ⟶ 83:
[[Катэгорыя:Польская мова|*]]
[[Катэгорыя:Мовы Польшчы]]
{{Link FA|ro}}
| |||