Акіянія: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JAnDbot (размовы | уклад)
др removing old-formated (incorrect) interwiki
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Выява:LocationOceania.png|thumb|right|250px300x300px|Акіянія на карце свету]]
'''Акіянія''' – частка свету, самая вялікая сукупнасць [[востраў|астравоў]] (каля 10 тыс.) у цэнтральнай і паўднёва-заходняй частцы [[Ціхі акіян|Ціхага акіяна]], паміж [[мацярык Аўстралія|Аўстраліяй]] і [[Малайскі архіпелаг|Малайскім архіпелагам]] на захадзе і вялікімі акіянскімі прасторамі на поўначы, усходзе і поўдні.
 
Тэрмін упершыню ўжыў у 1812 годзе дацка-французскі географ Конрад Мальтэ-Брун, утварыўшы яго з грэчаскага кораня ὠκεανός ''(ōkeanós), ''акіян.
[[Выява:LocationOceania.png|thumb|right|250px|Акіянія на карце свету]]
== Геаграфічнае становішча ==
[[Файл:Map of Oceania.png|alt=Рэгіёны Акіяніі|thumb|300x300px|Рэгіёны Акіяніі]]
'''Акіянія''' размешчана паміж субтрапічнымі шыротамі Паўночнага паўшар'я і ўмеранымі Паўднёвага. Плошча 1,26 млн. км². Найбольшыя астравы: [[Новая Гвінея]], [[Паўночны востраў (Новая Зеландыя)]], [[Паўднёвы востраў (Новая Зеландыя)]]. Гэтыя 3 астравы складаюць каля 80% агульнай плошчы Акіяніі.
 
Пры падзеле сушы на часткі свету Акіянію звычайначаста аб'ядноўваюць з [[мацярык Аўстралія|Аўстралія]]й, а часам выдзяляюць як асобную частку свету.
 
Паводле асаблівасцей прыродных умоў і насельніцтва ў Акіяніі выдзяляюцца рэгіёны: [[Меланезія]], [[Мікранезія]], [[Палінезія]], [[Новаяі Зеландыя]]Аўстралазія.
 
== Прыродныя ўмовы ==
Радок 55 ⟶ 57:
* [[Фіджы]].
 
Да Акіяніі належаць часткова тэрыторыі ў складзе [[Інданезія|Інданезіі]] і [[ЗША]] ([[штат ГавайіГаваі]]).
 
Залежныя тэрыторыі і ўладанні іншых краін:
* [[Аўстралія|Аўстраліі]]: [[Какосавыя астравы]], [[востраў Норфалк]], [[востраў Раства]];
* [[Францыя|Францыі]]: [[Новая Каледонія]], [[Французская Палінезія]], астравы [[Уоліс і Футуна]];
* [[ЗША]]: [[Гуам]], [[Паўночныя Марыянскія астравы]], атол Уэйк, [[Усходняе Самоа]], востраў Бэйкер, атол Джонсан, востраў Хаўленд, рыф Кінгмэн, астравы Мідуэй, атол Пальміра;
* [[Новая Зеландыя|Новай Зеландыі]]: [[Ніуэ|востраў Ніуэ]], [[астравы Кука]], [[Такелау |астравы Такелау]];
* [[Чылі]]: [[востраў Пасхі]];
* [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]]: астравы [[Піткэрн]];
 
== Гл. таксама ==