Васіле Лупу: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
clean up, replaced: — 16 ліпеня 1653 → — {{ДС|16|7|1653}}, |папярэднік = → |before = (2), Ракаці → Ракацы (2) using AWB
Радок 23:
|вікісховішча =
}}
'''Васіле Лупу''' {{lang-ro|Vasile Lupu}}; [[1595]] — [[1661]], [[{{МС|Стамбул]]||}}) — гаспадар [[Малдова|Малдовы]] ў [[1634]]—[[1653]] гадах.
 
Паводле паходжання [[албанцы|Албанец]]. Рабіў захады па аднаўленні самастойнасці [[Малдаўскае княства|Малдаўскага княства]] ад [[Асманская імперыя|Асманскай імперыі]], развіцці эканомікі і культуры. Зрынуў з трона [[Георгій Стэфан|Георгіем Стэфанам]], стаўленніка туркаў. Памёр у зняволенні ў [[Стамбул]]е.
 
Падтрымліваў сталыя кантакты з кіеўскім мітрапалітам [[Пётр Магіла|Пятром Магілам]], з яго дапамогай у [[1640]] гаду адкрыў у [[Ясы|Ясах]] Славяна-Грэка-Лацінскую акадэмію, у якой працавалі і выхадцы з [[Беларусь|Беларусі]] (І. Іяўлевіч, І. Собаль і іншыя) У [[1643]] годзе па яго ініцыятыве друкар з [[Вільня|Вільні]] [[Самуіл Рагаля]] арганізаваў першую ў Малдове друкарню. У [[1645]] годзе пры пасрэдніцтве Магілы і трансільванскага князя [[Дзьёрдзь I РакаціРакацы|Дзьёрдзя I РакаціРакацы]] быў заключаны шлюб [[Януш Радзівіл|Януша Радзівіла]], галавы [[кальвіністы|кальвіністаў]] [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] і «сепаратысцкай» партыі ў [[ВКЛ]], з дачкой Лупу Марыяй. Мітрапаліт Магіла асабіста здзейсніў праваслаўны абрад вянчання, гэтай падзеі было прысвечана некалькі друкаваных твораў, паколькі меркавалася, што яна паспрыяе ўмацаванню саюзу паміж [[праваслаўе|праваслаўнымі]], кальвіністамі і іншымі «дысідэнтамі» Рэчы Паспалітай. Радзівіл, разлічваючы выкарыстаць саюз з Малдовай і [[Трансільванія]]й для правядзення незалежнай знешняй палітыкі ў інтарэсах Літвы, у 1645—[[1646]] двойчы асабіста наведваў Лупу ў Малдове. У поўнай меры планы Радзівіла не былі рэалізаваны, але саюз з Лупу адыграў пэўную ролю ў стрыманні гегеманісцкіх памкненняў [[Багдан Хмяльніцкі|Багдана Хмяльніцкага]] пад час [[антыфеадальная вайна 1648—1651 гадоў|антыфеадальнай вайны 1648—1651 гадоў]].
 
{{зноскі}}
Радок 42:
{{Commons|Category:Vasile Lupu}}
* [http://www.kamunikat.net.iig.pl/autary/biely/www/encyklapedyja/l.htm#5 Арыгінальны артыкул]
 
{{DEFAULTSORT:Лупу, Васіле}}
 
{{паслядоўнасць людзей
Радок 60 ⟶ 58:
{{Кіраўнікі Малдаўскага княства}}
{{бібліяінфармацыя}}
 
{{DEFAULTSORT:Лупу, Васіле}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Гаспадары малдаўскія]]