Ян Дамінікавіч Пац: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: Катэгорыя:Вялікія чашнікі літоўскія → Катэгорыя:Чашнікі вялікія літоўскія using AWB
Няма тлумачэння праўкі
Радок 19:
| перыяд праўлення =
| папярэднік =[[Андрэй Ян Завіша]]
| пераемнік = [[Мікалай Сапега, (сын Багдана)|Мікалай Крыштаф Сапега]]
 
| тытул_2 =[[Цівун віленскі]]
Радок 56:
}}
 
'''Ян Дамінікавіч ПАЦПац''' (каля [[1550]] — верасень ці кастрычнік [[1610]]) — дзяржаўны дзеяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Чашнік вялікі літоўскі|Чашнік ВКЛ]] з [[1581]], віленскі цівун з [[29 красавіка]] [[1589]], [[ваяводы менскія|менскі ваявода]] з [[9 сакавіка]] [[1600]] «па [[Андрэй Ян Завіша|Андрэю Завішы]]», [[камянец]]кі і даўгялішскі староста.
 
== Біяграфія ==
З магнацкага роду [[Пацы|Пацаў]] гербугерба «[[Герб «Газдава»|«Газдава»]]», сын [[Дамінік Мікалаевіч Пац|Дамініка]] і Ганны, дачкі берасцейскага войскага Андрэя Барысавіча Лозкі і Ганны. Родны брат [[Мікалай Дамінікавіч Пац|Мікалая]] і зводны брат па матчынай лініі [[Іпацій Пацей|Іпація Пацея]].
 
Кальвініст, з 1600 каталік. На сойме [[1587]] прапанаваў выбраць на трон [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] цара [[Фёдар I, цар і вялікі князь усяе Русі|Фёдара Іванавіча]]. У [[1592]] абраны маршалкам інквізіцыйнага сойму. У [[1594]] быў мадэратарам дыспута езуіта ксяндза Сміглецкага з арыянамі.
 
У [[1582]] атрымаў прывілей на вёску Дымнікі ў [[камянец]]кай дзяржаве. У [[1584]] атрымаў падобныя прывілеі на сёла Ківіле і Кліколе на [[Жмудзь|Жмудзі]], якія яму саступіў [[кашталяны смаленскія|смаленскі кашталян]] яго стрый [[Мікалай Мікалаевіч Пац|Мікалай Пац]]. У [[1585]] прызначаны каралём камісарам дзеля размежавання каралеўскіх земляў з маёнткамі, належачымі [[Пацы|Пацам]]. На Варшаўскім сойме [[1596]] прызначаны камісарам дзеля размежавання [[Падляшскае ваяводства, 1513-1795|Падляшскага]], [[Берасцейскае ваяводства|Берасцейскага]] ваяводстваў і [[Гарадзенскі павет|Гарадзенскага павета]].
 
У [[1588]] кароль дазволіў яму выкупіць [[камянец]]кае староства ў нашчадкаў [[ваяводы берасцейскія|берасцейскага ваяводы]] [[Гаўрыла Гарнастай|Гаўрылы Гарнастая]]. У тым жа годзе прадаў князю [[Мікалай Крыштаф Радзівіл Сіротка|Мікалаю Радзівілу Сіротку]] мястэчка Кунаса недалёка ад [[Нясвіж]]а за 12000 коп грошаў. У [[1595]] канцлер [[Леў Сапега]] са згоды караля саступіў яму даўгяліцкую дзяржаву.
 
У [[1582]] атрымаў прывілей на вёску Дымнікі ў [[камянец]]кай дзяржаве. У [[1584]] атрымаў падобныя прывілеі на сёла Ківіле і Кліколе на [[Жмудзь|Жмудзі]], якія яму саступіў [[кашталяны смаленскія|смаленскі кашталян]] яго стрый [[Мікалай Мікалаевіч Пац|Мікалай Пац]]. У [[1585]] прызначаны каралем камісарам дзеля размежавання каралеўскіх земляў з маёнткамі, належачымі [[Пацы|Пацам]]. На сойме [[1587]] прапанаваў выбраць на трон [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] цара [[Фёдар I, цар і вялікі князь усяе Русі|Фёдара Іванавіча]]. У [[1588]] кароль дазволіў яму выкупіць [[камянец]]кае староства ў нашчадкаў [[ваяводы берасцейскія|берасцейскага ваяводы]] [[Гаўрыла Гарнастай|Гаўрылы Гарнастая]]. У тым жа годзе прадаў князю [[Мікалай Крыштаф Радзівіл Сіротка|Мікалаю Радзівілу Сіротку]] мястэчка Кунаса недалёка ад [[Нясвіж]]а за 12000 коп грошаў. У [[1592]] абраны маршалкам інквізіцыйнага сойму. У [[1594]] быў мадэратарам дыспута езуіта ксяндза Сміглецкага з арыянамі. У [[1595]] канцлер [[Леў Сапега]] са згоды караля саступіў яму даўгяліцкую дзяржаву.
На Варшаўскім сойме [[1596]] прызначаны камісарам дзеля размежавання [[Падляшскае ваяводства, 1513-1795|падляшскага]], [[Берасцейскае ваяводства|берасцейскага]] ваяводстваў і [[гарадзенскі павет|гарадзенскага павета]]. Кальвініст, з 1600 каталік.
Купіў мястэчка [[Чартарыйск]] на [[Валынь|Валыні]] ў князя [[Юрый Міхайлавіч Чартарыйскі|Юрыя Міхайлавіча Чартарыйскага]], які абумовіў сябе права на пражыванне ў замку [[Чартарыйск]]ім на працягу сямі год. Але Ян Пац быў з гэтым нязгодзен і сам там пасяліўся. У адказ [[5 снежня]] [[1602]] князь [[Юрый Міхайлавіч Чартарыйскі|Юрый Чартарыйскі]] са сваімі людзьмі і сябрамі Бенядзіктам Гулевічам і брацлаўскім кашталянам [[Мікалай Сямашка|Мікалаем Сямашкам]] напалі на [[Чартарыйск]] і пабілі людзей Паца, а яго самога паранілі. Пац паклікаў грабежнікаў на каралеўскі суд, але праз нейкі час абодвы бакі дасягнулі ў [[1603]] перамір'я з дапамогай [[ваяводы віленскія|ваяводы віленскага]] князя [[Крыштаф Мікалай Радзівіл «Пярун»|Крыштафа Радзівіла]] і [[ваяводы валынскія|ваяводы валынскага]] князя [[Аляксандр Астрожскі|Аляксандра Астрожскага]]. [[Юрый Міхайлавіч Чартарыйскі|Юрый Чартарыйскі]] адмовіўся ад вольнага пражывання ў замку [[Чартарыйск]]ім і прадаў яго за 400000 злотых, а Пац у сваю чаргу запісаў Чартарыйскаму замак і мястэчка {{Артыкул у іншым раздзеле|Murawica|Муравіца|pl}} ў [[Валынскае ваяводства|Валынскім ваяводстве]].
 
Радок 73 ⟶ 77:
* Паўла, памёршага маладым;
* Фелікса, памёршага маладым;
* Ганну, першы раз у шлюбе з [[кашталяны полацкія|полацкім кашталянам]] [[Мікалай Багуслаў Зяновіч|Мікалаем Багуславам Зяновічам]], які загінуў [[7 верасня]] [[1621]] у [[Бітва пад Хоцінам, 1621|бітве пад Хоцінам]], а другі раз з паюрскім цівуном [[Крыштаф Крышпін-Кірш'нштэйнКіршэнштэйн|Крыштафам Крышпінам-Кірш'нштэйнамКіршэнштэйнам]].
 
Пасля смерці Яна Паца яго жонка пабралася шлюбам у другі раз з расенскім і скірстымонскім старостам Крыштафам Вацлавам Шэметам. Памёрла [[4 лютага]] [[1619]] у [[Беразіно]], пахавана ў [[Касцёл Святых Станіслава і Уладзіслава, Вільнюс|кафедры святога Станіслава]] ў [[Вільня|Вільні]].
Радок 96 ⟶ 100:
* Wolff J. Pacowie: materyjały historyczno-genealogiczne, 1885]
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej, Poznań, T.1-31, 1879—1908.
* {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]]|Пацы|2|422}}
* {{Крыніцы/ЭВКЛ}}
 
== Спасылкі ==
* [http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/pacowie01.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы ПаспалітайПацаў]
 
{{DEFAULTSORT:Пац Ян Дамінікавіч}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Род Пацаў|Ян Дамінікавіч]]
[[Катэгорыя:Сенатары Рэчы Паспалітай]]
[[Катэгорыя:Ваяводы менскія]]
[[Катэгорыя:Цівуны віленскія]]