Садружнасць Незалежных Дзяржаў: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Склад аб'яднання: Праўка наконт членства Украіны
Тэгі: першае рэдагаванне Візуальны рэдактар
Artificial123 (размовы | уклад)
Радок 69:
 
Вопыт супрацоўніцтва на прасторы Садружнасці шмат у чым паслужыў асновай для інтэграцыйных працэсаў у рамках ЕўрАзЭС, Мытнага саюзу і Адзінай эканамічнай прасторы.
 
== Іншыя інтэграцыйныя аб'яднанні з удзелам краін СНД ==
 
СНД як міжнародная арганізацыя мае занадта невялікая колькасць «кропак судакранання» паміж яго членамі. Гэта прымушае лідараў краін Садружнасці шукаць альтэрнатыўныя інтэграцыйныя варыянты. На прасторы СНД сфармаваліся некалькі арганізацый з больш канкрэтнымі агульнымі мэтамі і праблемамі:
 
Арганізацыя Дагавора аб калектыўнай бяспецы (АДКБ), у якую ўваходзяць Арменія, Беларусь, Казахстан, Кіргізія, Расія, Таджыкістан.
* Задача АДКБ — каардынацыя і аб'яднанне намаганняў у барацьбе з міжнародным тэрарызмам і экстрэмізмам, абаротам наркатычных сродкаў і псіхатропных рэчываў. Дзякуючы гэтай арганізацыі, створанай 7 кастрычніка 2002 года, Расія захоўвае сваё ваеннае прысутнасць у Цэнтральнай Азіі.
Еўразійская эканамічная супольнасць (ЕўрАзЭС) - Беларусь, Казахстан, Кіргізія, Расія, Таджыкістан, краіны назіральнікі - Украіна, Малдова, Арменія.
* ЕўрАзЭС створана з мэтай развіцця эканамічнага ўзаемадзеяння, гандлю, эфектыўнага прасоўвання працэсу фарміравання Мытнага саюза і Адзінай эканамічнай прасторы, каардынацыі дзеянняў дзяржаў Супольнасці пры інтэграцыі ў сусветную эканоміку і міжнародную гандлёвую сістэму.
*Мытны саюз - Беларусь, Казахстан, Расія.
** У саюзе прымяняюцца адзіныя мытныя тарыфы і іншыя меры па рэгуляванні гандлем таварамі з іншымі дзяржавамі. Пры ўзаемным гандлі паміж краінамі-удзельнікамі МС не спаганяюцца мытныя пошліны, не ўжываецца большасць абмежаванняў эканамічнага характару. Упершыню дамоўленасць аб стварэнні МС была падпісана ў 1995 годзе паміж кіраўнікамі Расіі, Беларусі і Казахстана. Некалькі пазней да гэтых краін далучыліся Кіргізія, Таджыкістан і Узбекістан. Дадзенае інтэграцыйнае аб'яднанне праіснавала нядоўга і ў 2000 годзе было пераўтворана ў Еўразійскую эканамічную супольнасць. У кастрычніку 2006 года паміж Расіяй, Казахстанам і Беларуссю быў падпісаны дагавор, на падставе якога пачала фармавацца арганізацыя новага Мытнага саюза, стварацца адзіная мытная зона ў межах межаў дзяржаў. Аснову МС склалі 40 дагавораў на міжнародным узроўні, прынятых на працягу 2009 года. З чэрвеня 2010 года ўступіў у сілу і стаў прымяняцца на тэрыторыі краін-удзельніц Мытны кодэкс. Да ліпеня 2011 года на межах гэтых дзяржаў быў адменены транспартны кантроль.
* Адзіная эканамічная прастора (АЭП) — Беларусь, Казахстан, Расія
** Прастора, якая складаецца з тэрыторый бакоў, на якім функцыянуюць аднатыпныя механізмы рэгулявання эканомікі, заснаваныя на рынкавых прынцыпах і ўжыванні гарманізаваных прававых нормаў, існуе адзіная інфраструктура і праводзіцца ўзгодненая падатковая, грашова-крэдытная, валютна-фінансавая, гандлёвая і мытная палітыка, якія забяспечваюць свабодны рух тавараў, паслуг, капіталу і працоўнай сілы. Намеры аб фарміраванні АЭП было агучана ў 2003 годзе кіраўнікамі дзяржаў Расіі, Казахстана, Украіны і Беларусі. Тады ж у Ялце паміж гэтымі краінамі было падпісана адпаведнае пагадненне. Пазней Украіна ўстараняецца ад працэсу. У сувязі з гэтым рэалізацыя праекта была прыпыненая на працяглы час, і асноўныя інтэграцыйныя задачы рэалізоўваліся ў рамках Еўразійскай эканамічнай супольнасці. У снежні 2009 года на саміце прэзідэнтамі Расіі, Казахстана і Беларусі быў зацверджаны план дзеянняў і мерапрыемстваў па фарміраванні АЭП. Ён прадугледжваў распрацоўку і рэалізацыю на працягу 2010-11 гадоў дваццаці міжнародных дамоваў, якія забяспечаць пачатак стварэння на тэрыторыі гэтых краін адзінства эканамічнай прасторы. Міжнародныя пагадненні, якія ўваходзілі ў пакет дагаворна-прававой базы, у снежні 2010 года былі падпісаны кіраўнікамі і віцэ-прэм'ерамі дзяржаў. АЭП зарабіла на тэрыторыі Расіі, Беларусі і Казахстана з 1 студзеня 2012 года. У поўнай меры інтэграцыйныя дамовы АЭП пачалі працаваць з ліпеня 2012 года.
* Еўразійскі эканамічны саюз — дзеючы з 1 студзеня 2015 года эканамічны саюз дзяржаў Мытнага саюза і Адзінай эканамічнай прасторы: Расіі, Беларусі, Казахстана і Арменіі. У працэсе ўступлення ў саюз на пачатак 2015 года знаходзіцца Кіргізія.
* Цэнтральнаазіяцкае супрацоўніцтва (ЦАС) — Казахстан, Кіргізія, Узбекістан, Таджыкістан, Расія (з 2004). 6 кастрычніка 2005 на саміце ЦАС прынята рашэнне, у сувязі з маючым адбыцца уступленнем Узбекістана ў ЕўрАзЭС, падрыхтаваць дакументы для стварэння аб'яднанай арганізацыі ЦАС-ЕўрАзЭС — гэта значыць фактычна вырашана скасаваць ЦАС.
* Шанхайская арганізацыя супрацоўніцтва (ШАС) — Казахстан, Кіргізія, Расія, Таджыкістан, Узбекістан, КНР
* Саюзная дзяржава Расіі і Беларусі.
Ва ўсіх гэтых арганізацыях Расія фактычна выступае ў ролі лідыруючай сілы (толькі ў ШАС яна дзеліць гэтую ролю з Кітаем).
 
Грузія, Украіна, Азербайджан і Малдова з'яўляюцца членамі ГУАМ — арганізацыі, створанай у кастрычніку 1997 года і названай па першых літарах назваў яе ўдзельнікаў.
 
2 снежня 2005 года было абвешчана аб стварэнні Садружнасці дэмакратычнага выбару (СДВ), у якое ўвайшлі Украіна, Малдова, Літва, Латвія, Эстонія, Румынія, Македонія, Славенія і Грузія. Ініцыятарамі стварэння Супольнасці сталі дзейнічаюць на той момант прэзідэнт Украіны Віктар Юшчанка і прэзідэнт Грузіі Міхаіл Саакашвілі. У дэкларацыі аб стварэнні супольнасці адзначаецца: «ўдзельнікі будуць падтрымліваць развіццё дэмакратычных працэсаў і стварэнне дэмакратычных інстытутаў, абменьвацца вопытам ва ўмацаванні дэмакратыі і павазе правоў чалавека, а таксама каардынаваць намаганні па падтрымцы новых і ўзнікаючых дэмакратычных таварыстваў».
 
== Ваенныя арганізацыі СНД ==
 
21 снежня 1991 года кіраўнікамі 11 саюзных рэспублік — заснавальнікаў СНД быў падпісаны пратакол аб ускладанні камандавання Узброенымі Cилами СССР «да іх рэфармавання» на Міністра абароны СССР маршала авіяцыі Шапашнікава Яўгена Іванавіча<ref>http://cis.minsk.by/reestr/ru/index.html#reestr/view/text?doc=3412</ref>. 14 лютага 1992 года кіраўніка 9 дзяржаў СНД прызначылі Шапашнікава Галоўнакамандуючым Аб'яднанымі ўзброенымі сіламі (АУС) СНД<ref>http://cis.minsk.by/reestr/ru/index.html#reestr/view/text?doc=3423</ref>. Міністэрства абароны СССР стала называцца Галоўным камандаваннем АУС СНД<ref>http://www.panorama.ru/prav/minobor.shtml</ref>. 24 снежня 1993 года Галоўкамат рэарганізаваны ў Штаб па каардынацыі ваеннага супрацоўніцтва дзяржаў — удзельніц СНД<ref>http://cis.minsk.by/reestr/ru/index.html#reestr/view/text?doc=293</ref>, а з 1 студзеня 2006 года скасаваны і Штаб, яго функцыі перададзены Сакратарыяту Савета міністраў абароны дзяржаў — удзельніц СНД.
 
Галоўнакамандуючы Аб'яднанымі Узброенымі Сіламі СНД
* Шапашнікаў, Яўген Іванавіч (14 лютым 1992 года — 24 верасня 1993 года<ref>http://cis.minsk.by/reestr/ru/index.html#reestr/view/text?doc=260</ref>)
 
Начальнік Генеральнага штаба Аб'яднаных Узброеных Сіл СНД — першы намеснік Галоўнакамандуючага Аб'яднанымі Узброенымі Сіламі СНД
* Самсонаў, Віктар Мікалаевіч (20 сакавіка 1992 года<ref>http://cis.minsk.by/reestr/ru/index.html#reestr/view/text?doc=3855</ref> — 24 снежня 1993 года)
 
Начальнікі Штаба па каардынацыі ваеннага супрацоўніцтва дзяржаў-удзельніц СНД
* Самсонаў, Віктар Мікалаевіч (24 снежня 1993 года<ref>http://cis.minsk.by/reestr/ru/index.html#reestr/view/text?doc=4156</ref> — 1997)
* Пруднікаў, Віктар Аляксеевіч (1997-2001)
* Якаўлеў, Уладзімір Мікалаевіч (2001-2006)
 
Сакратары Савета міністраў абароны дзяржаў-удзельніц СНД
* Івашоў, Леанід Рыгоравіч (1992-1996)
* Воўкаў, Васіль Пятровіч (1996-1999)
* Сінайскі, Аляксандр Сяргеевіч (з 1999)
 
На вераснёвым (2004) саміце СНД у Астане (Казахстан) прынята рашэнне рэфармаваць структуры СНД — у прыватнасці, стварыць Савет бяспекі СНД па барацьбе з тэрарызмам.
 
У цяперашні час у рамках СНД існуюць дзве паралельныя калектыўныя ваенныя структуры.
 
Адна з іх — Савет міністраў абароны СНД, створаны ў 1992 годзе для выпрацоўкі адзінай ваеннай палітыкі. Пры ім існуюць пастаянны сакратарыят і Штаб па каардынацыі ваеннага супрацоўніцтва СНД (ШКВС).
 
Другая — Арганізацыя Дагавора аб калектыўнай бяспецы (АДКБ). У рамках АДКБ створаны калектыўныя сілы хуткага разгортвання ў складзе некалькіх батальёнаў мабільных войскаў, верталётнай эскадрыллі, армейскай авіяцыі.
 
У 2002-2004 гадах супрацоўніцтва ў ваеннай галіне развівалася ў асноўным у рамках АДКБ. У АДКБ рэгулярна праводзяцца сумесныя вучэнні.
 
Адна з абаронных структур — гэта Аб'яднаная сістэма СПА СНД. У 2005 годзе ў рамках СНД зацверджаны асігнаванні на СПА ў памеры 2,3 млрд руб. супраць 800 млн руб. у 2004 годзе.
 
== Гл. таксама ==